حامد حریرفروش مدیر مسئول دیپلماسی پلاس در نشست نقش شبکه های اجتماعی و رسانه ها در شکل گیری بحران های اجتماعی ایران ۱۴۰۱ که به همت انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا و خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار گردید گفت: سواد رسانه ای نیاز امروز جامعه ماست و باید آموزش های لازم در این خصوص به جامعه داده شود.
به گزارش دیپلماسی پلاس، وی در این نشست با بیان اینکه برای شناخت سیر عملکردی رسانه های جهان لازم است تا با منافع گردانندگان آن ها آشنا شویم اظهار داشت: از آنجایی که رسانه یکی از ابزارهای پرقدرت برای تامین منافع گروه های مختلف می باشد لازم است تا با منافع این گروه ها آشنا باشیم تا درک درستی از عملکردشان داشته باشیم. زمانی که در نظام بین الملل شاهد وجود تعارض در منافع هستیم طبیعی است که رسانه ها نیز در این زمین، بازی کنند.
حامد حریرفروش ادامه داد: به طور مثال در جنگ اوکراین رسانه های وابسته به روسیه مانند راشاتودی و اسپوتنیک از عنوان عملیات ویژه نظامی روسیه در اوکراین استفاده می کردند اما رسانه های آمریکایی از تهاجم و حمله روسیه به اوکراین نام می بردند. در مثالی دیگر رسانه های امریکایی محور مقاومت را تروریست می خوانند اما حملات خود به عراق و افغانستان را که کودکان و زنان را قربانی می کرد تحت عنوان آزادی و پیاده سازی دموکراسی و … نام می بردند. بنابراین زمانی که با منافع بلوک بندی ها و یا کشورها و نهادهای بین المللی آشنا باشیم می توانیم درکی درست از عملکرد این رسانه ها داشته و تحلیل محتوای مناسبی از پیام های منتشره و رفتار رسانه ها ارائه دهیم.
وی با بیان اینکه نبرد رسانه ای یعنی نبرد روایت ها تصریح کرد: آن رسانه ای که روایت اول را از حوادث ارائه دهد برنده بازار افکار عمومی است. هر رسانه ای روایت و خوانش خود از وقایع را متناسب با منافع رسانه ای و یا فرا رسانه ای خود دارد که نشان دهنده اهمیت روایت رسانه ای است. اینکه رهبر انقلاب در یکی از دیدارهای اخیرشان به جوانان گفتند که تولید محتوا کنید و شما تعریف کنید وقایع را، ناظر به همین موضوع است.
مدیر مسئول دیپلماسی پلاس با تشریح فعالیت ها و عملکرد شبکه های اجتماعی و رسانه های جهانی در گستره وسیع عصر ارتباطات گفت: امروزه بیشتر مخاطبان شبکه های اجتماعی و رسانه ها، غیر محلی و غیر بومی بوده و در نقاط مختلف دنیا پراکنده هستند.
وی افزود: در اینجا می شود ملاحظه کرد که انسان در عصر کنونی با یک پازل رسانه ای روبرو است. هرکدام از این شبکه های اجتماعی، رسانه های جهانی و یا پیام رسان ها و غیره هرکدام بنا بر کارکردشان و نحوه تعامل مخاطب با آن ها یک نوع محتوا و در قالب های مختلف متنی، صوتی و تصویری؛ منتشر می کنند. هرکدام از این ها قطعاتی از پازلی هستند که ما طی روز با آن ها روبرو هستیم و بخشی از ذهن ما را درگیر خود می کنند. ما در طی روز برای اینستاگرام، تلگرام، توییتر و غیره وقت می گذاریم و در هرکدام با یک نوع محتوا و قالب محتوایی روبرو هستیم. این پازل رسانه ای در نهایت فضای فکری و ذهنی ما را شکل می دهد.
این پژوهشگر حوزه روابط بین الملل با اشاره به مفهوم سواد رسانه ای و ضرورت آموزش آن به آحاد جامعه اظهار داشت: سواد رسانه ای یعنی نوعی درک مبتنی بر مهارت که طی آن گیرنده پیام بتواند انواع تولیدات رسانه ای را از یک دیگر تفکیک و شناسایی کند. با کسب سواد رسانه ای افراد جامعه دارای تحلیل شده و در مواجه با هر خبری از رویکرد تحلیلی و نقادانه برخوردار بوده و تحت تاثیر هر پیامی قرار نمی گیرند. در این وضعیت مخاطب یک حالت فعالانه به خود می گیرد. سواد رسانه ای یعنی بدانیم خود را چگونه و تا چه اندازه در معرض رسانه ها قرار دهیم. از این رو است که توانایی تحلیل و ارزیابی رسانه ها در نتیجه سواد رسانه ای به دست می آید.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه تصویری که از ایران در جهان مخابره می شود تصویر منفی است تصریح کرد: نحوه عملکرد رسانه های جهان در قبال ایران در چهار محور نقاط قوت و ضعف، تحریف و انحراف اطلاعات، تغییر در نگرش ها و دیدگاه ها و تاثیر در سیاست خارجی قابل ارزیابی است. متاسفانه برخی فعالیت های رسانه هایی که با ایران تضاد منافع دارند باعث شده تا نه تنها افکار عمومی جهان بلکه افکار عمومی داخلی نیز نسبت به برخی موضوعات مانند نقش ایران در منطقه دچار ابهام و بحران بشود.
حامد حریرفروش در پایان با تاکید بر اهمیت نقش رسانه در شکل گیری و جهت دهی افکار عمومی گفت: جمهوری اسلامی هم در بعد نظری و هم در بعد عملی ظرفیت های خوبی برای روشن سازی و آگاه ساختن افکار عمومی جهان دارد که باید بتواند به خوبی از آنان بهره ببرد.
