بهگزارش مرکز مطالعات سورین، شبکه خبری فاکس نیوز در گزارش تازه خود بهقلم «بنجامین واینتال» نوشت: در بحبوحه افشای آژانس بینالمللی انرژی اتمی در این هفته مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی ایران اورانیوم غنیشده با درجه تسلیحات را برای برنامه ادعایی تسلیحات هستهای خود انباشته کرده است، فاکس نیوز دیجیتال دریافته است که گفته میشود ایران قراردادهای محرمانهای با روسیه برای تضمین تحویل اورانیوم منعقد کرده است.
منابع اطلاعاتی خارجی که به شرط ناشناسماندن با ما صحبت کردهاند و با مذاکرات بین مسکو و تهران بر سر فعالیتهای تسلیحات هستهای غیرقانونی ایران آشنا هستند، به فاکس نیوز دیجیتال گفتند که: ولادیمیر پوتین موافقت کرد که اورانیوم غنیشدهای را که از ایران دریافت کرده بود، در صورت شکست توافق هستهای، بازگرداند.
وزارت امور خارجه این گزارشها را نه تایید و نه رد کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه به فاکس نیوز دیجیتال گفت: «ما در مورد گزارشهای اطلاعاتی محرمانه اظهار نظر نخواهیم کرد، اما در هر صورت برجام ماههاست در دستور کار قرار نگرفته است.»
سخنگوی شورای امنیت ملی اظهار نظر را به وزارت امور خارجه واگذار کرد. یکی از مؤلفههای اصلی تلاش آمریکا و دیگر قدرتهای جهانی برای احیای برجام، ذخیره اورانیوم غنیشده تهران توسط روسیه است.
منطق روسیه برای ذخیره اورانیوم، جلوگیری از استفاده نظام از مواد برای ساخت بمب اتمی است.
این منابع اطلاعاتی خارجی مدعی شدند: در چارچوب توافق دو کشور، روسیه متعهد شده است در صورت خروج آمریکا از این توافق، در سریعترین زمان ممکن تمامی اورانیوم غنیشده را به ایران بازگرداند.
«ربکا کوفلر» -تحلیلگر سابق آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا- گفت: «برای من منطقی است که آنها با این نوع معامله جانبی موافقت کنند.»
کوفلر خاطرنشان کرد: «بر اساس دانش من از دکترین روسیه و تجارت دولتی، روسها سعی میکنند هر دو طرف را به بازی بگیرند.
از یک طرف، آنها نمیخواهند ایران سلاح هستهای داشته باشد. از طرف دیگر، آنها خواهان کمک از ایران برای جنگ با اوکراین هستند.»
کوفلر، کارشناس ولادیمیر پوتین افزود: «روسیه از عضویت در برجام سود میبرد. تاکتیک روسیه این است که همه چیز را به جلو بکشد و با هر دو طرف بازی کند. این به پوتین اهرمی بر هر دو طرف میدهد، اما همچنین به او اجازه میدهد تا بهعنوان یک طرف در نظر گرفته شود. روسیه نشان میدهد که آمریکا به روسیه وابسته است.»
او در پایان گفت: «روسها سعی میکنند به ایرانیها نشان دهند که در برنامه هستهای غیرنظامی ایران به آنها کمک خواهند کرد.
از سوی دیگر، آنها ممکن است بخواهند آمریکا را برای انجام این توافق تحت فشار قرار دهند. فقط بخشی از دستورالعمل پوتین برای بازی با حریفان است.»
«دونالد ترامپ» -رئیسجمهور سابق آمریکا- در سال 2018 از توافق هستهای ایران خارج شد، زیرا او و دولتش معتقد بودند که برجام نتوانسته ایران را از ساخت بمب هستهای باز دارد.
کاخ سفید ترامپ همچنین استدلال کرد که توافق هستهای ایران تروریسم این کشور دین سالار را سرکوب نکرده و برنامه موشکی آن را محدود نمیکند.
نظام ایران خواهان یک توافق آهنین از سوی دولت بایدن است مبنی بر اینکه او و دولتهای آینده آمریکا از برجام جدید خارج نخواهند شد. کاخ سفید اعلام کرد نمیتواند تضمین کند که دولت جدید از توافق بحث برانگیز خارج نخواهد شد.
روز سهشنبه، یک مقام ارشد وزارت دفاع آمریکا به کنگره گفت که نظام ایران میتواند مواد شکافتپذیر کافی برای بمب هستهای را تنها در 12 روز بسازد. مجتبی بابایی، سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل، در پاسخ به سوالی درباره قراردادهای محرمانه ایران و روسیه بر سر ارسال اورانیوم غنیشده، به فاکس نیوز دیجیتال گفت: «هیچ اطلاعاتی در مورد این ادعا وجود ندارد».
وی افزود: «ماسیمو آپارو، معاون مدیرکل و رئیس اداره پادمان هفته گذشته به ایران سفر کرد و نرخ ادعایی غنیسازی را بررسی کرد.
بر اساس ارزیابی ایران، درصد ادعایی غنیسازی بین ایران و آژانس رعایت شده است. بابایی در پاسخ به سوالی درباره ساخت سلاح هستهای از سوی جمهوری اسلامی، گفت: «ایران برنامهای برای ساخت سلاح هستهای ندارد، زیرا دکترین نظامی این کشور استفاده از سلاحهای کشتار جمعی را به هر شکلی ممنوع میکند».
«جیسون برادسکی» -مدیر سیاستگذاری اتحادیه علیه ایران هستهای مستقر در آمریکا- به فاکس نیوز دیجیتال گفت که «معاملات جانبی گزارششده بین ایران و روسیه در مورد پرونده هستهای فقط خطرات وابستگی به مسکو را بهعنوان یک مشارکتکننده نشان میدهد. زمینه ژئوپلیتیکی با تهاجم این کشور به اوکراین اساساً تغییر کرده است.»
وی افزود: 1+5 در این شرایط درگیری قدرتهای بزرگ، بستر دیپلماتیک مناسبی نیست.
ایران اهرمهایی بر روسیه در سال 2023 دارد که در سال 2015 با خود نداشت. دیگر نمیتوان به کرملین اعتماد کرد.
برجام 2015 آیندهای ندارد. زمان آن فرا رسیده است که آن را مرده اعلام کنیم، مکانیسم تحریمهای بازگشت فوری را به کار بگیریم و با توجه به مسیر دیپلماتیک به سمت استراتژی بازدارندگی برویم.» ایران در جنگ علیه اوکراین، فناوری پیشرفته پهپادهای کشنده را به روسیه عرضه میکند.
مقامات اطلاعاتی گفتند: «پوتین که برای پیگیری معاملات تسلیحاتی بین دو کشور سفر ویژهای به ایران داشت، ظاهراً به دلیل علاقهاش به پرداخت غرامت به ایرانیها در قبال کمکهایشان، با این درخواست موافقت کرد». گفتوگوها در مورد معاملات محرمانه نیز بین مسکو و تهران در آگوست 2022 آشکار شد.
به گفته مقامات اطلاعاتی، ایرانیها در زمان نیاز شدید پوتین به پهپاد از فرصت استفاده کردند و خواستار «ضمانت هستهای» شدند که ایران را قادر میسازد «به سرعت ذخایر اورانیوم خود را به مقدار و سطح غنیسازی که قبل از ازسرگیری توافق حفظ کرده بود بازگرداند.»