با تنها شش ماه زمان تا آغاز انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا،‌ استراتژی «جو بایدن» – رئیس‌جمهور آمریکا – برای پایین نگه داشتن قیمت بنزین در معرض خطر است.

ریسک بالای چشم‌پوشی

به نوشته بلومبرگ، رویکرد نه چندان سختگیرانه دولت آمریکا در قبال تحریم‌های نفتی ایران، روسیه و ونزوئلا، یک عامل کلیدی در تلاش‌های بایدن برای مهار قیمت سوخت در آمریکا بوده است. اما این ملایمت از لحاظ سیاسی در حال تبدیل شدن به یک اتفاق دارای ریسک بالاتر است: پاسخ ایران به اسرائیل، فشارها بر دولت بایدن برای اقدامات سختگیرانه‌تر در قبال صادرات نفت خام توسط تهران را افزایش داده است. ایران که عضوی از اوپک است، روزانه حدود سه میلیون بشکه نفت تولید می‌کند که معادل حدود سه درصد از عرضه جهانی است. با وجود اینکه ممکن است نفت خام ایران به پمپ بنزین‌های آمریکا راه پیدا نکند، حضور نفت ایران به‌طور عمومی باعث می‌شود رشد قیمت بنزین در این کشور محدود باقی بماند.

عکس 1

کشتی باری روسیه حامل نفت خام این کشور در یکی از بنادر کراچی، پاکستان

در حال حاضر، محاسبات برای جو بایدن پیش از انتخابات در حال پیچیده‌تر شدن است؛ انتخاباتی که در آن انتظار می‌رود موضوع هزینه‌های فزاینده زندگی به شکل قابل توجهی بر تصمیم رأی‌دهندگان تأثیر بگذارد. با وجود اینکه رئیس‌جمهور آمریکا کنترل اندکی بر بازار نفت در کوتاه‌مدت دارد، تاریخ گواه است که سرنوشت روسای جمهور این کشور به شکل قابل توجهی به قیمت بنزین گره خورده است. در حالیکه خاورمیانه با خشونت دست‌وپنجه نرم می‌کند‌، قیمت بنزین در آمریکا در سال جاری میلادی با جهش 18 درصدی همراه شده و هنوز فصل تابستان که با مسافرت‌های گسترده همراه می‌شود،‌ آغاز نشده است.

گزینه خوبی روی میز نمانده

یکی از کارشناسان مستقر در واشنگتن به بلومبرگ اعلام کرده: «دولت آمریکا به شکل بیمارگونه‌ای به هر اتفاقی که می‌تواند قیمت نفت را افزایش دهد، آلرژی دارد و آن‌ها بارها و بارها این موضوع را اعلام کرده‌اند. اما رئیس‌جمهور در این موضوع کنترل زیادی ندارد.»

نمودار 1

قیمت بنزین در آمریکا به ازای هر گالن

یکی از کارشناسان اعلام کرده کاخ سفید برای کنترل قیمت بنزین، در حال حاضر گزینه‌های خوبی در اختیار ندارد. برای مثال، رویکرد بایدن در قبال نفت خام ایران، روسیه و ونزوئلا را در نظر بگیرید. با وجود بیش از یک دهه از تحریم‌های نفتی ایالات متحده، تولید نفت ایران در ماه گذشته میلادی به 3/3 میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین سطح تولید نفت ایران در شش سال اخیر محسوب می‌شود. این میزان از تولید نفت توسط تهران، 75 درصد بالاتر از میزان تولید آن در اواخر 2020 محسوب می‌شود، یعنی زمانی که دونالد ترامپ – رئیس‌جمهور وقت آمریکا – تحریم‌ها را تشدید کرده بود. در حال حاضر، حدود 80 درصد از صادارت ایران که حدود 1/5 میلیون بشکه نفت در روز است، راهی چین می‌شود.

گروه هفت تحت رهبری آمریکا در سپتامبر 2022 یک سقف قیمت 60 دلاری را برای فروش هر بشکه از نفت خام روسیه وضع کرد. هدف از این تصمیم، محدود کردن درآمدهای دولت روسیه برای تأمین مالی جنگ در اوکراین بدون ایجاد اختلال قابل توجه در بازار جهانی نفت بود. و با وجود اینکه دولت بایدن بار دیگر تحریم‌های نفتی ونزوئلا را بازگردانده است، ایالات متحده به شرکت نفت و گاز آمریکایی «شِورون» اجازه داده است به فعالیت‌های خود در ونزوئلا ادامه دهد.

بایدن در تنگنا

اکنون قانون‌گذاران آمریکایی در حال فشار بر دولت آمریکا هستند تا پس از پاسخ ایران به اسرائیل، رویکرد سختگیرانه‌تری در قبال تهران اتخاذ کند. کنگره آمریکا در تلاش است با اقداماتی در بسته جدید کمک به اوکراین، رئیس‌جمهور را تحت فشار قرار دهد. این اقدامات شامل تحریم‌هایی است که بنادر خارجی، کشتی‌ها و پالایشگاه‌هایی را که آگاهانه نفت خام ایران را می‌پذیرند، تحت تأثیر قرار می‌دهد.

بایدن که هنوز اختیارات اجرایی زیادی دارد، بعید است که صادرات نفت خام ایران را به شکل قابل توجهی محدود کند. با این حال، جمهوری‌خواهان معافیت‌های تحریمی در بسته حمایتی از اوکراین را به گونه‌ای طراحی کرده‌اند که به شکل عمومی در دسترس باشد؛‌ اقدامی که به شکل بالقوه برای تحت فشار قرار دادن بایدن برای انجام اقدامات بیشتر طراحی شده و به جمهوری‌خواهان کمک می‌کند تا بفهمند آیا بایدن در قبال ایران رویکرد سختگیرانه‌ای داشته است یا خیر.

یکی از کارشناسان اعلام کرده:«اگر بایدن تلاش کند با کاهش تحریم‌ها، قیمت بنزین را پایین بیاورد،‌ جمهوری‌خواهان می‌توانند در صحنه سیاسی انتخابات آمریکا، او را تحت فشار قرار دهند.»

این ریسک‌ها می‌تواند به شکل ویژه‌ای برای بایدن شدید باشد زیرا او تلاش کرده کاهش قیمت بنزین را به عنوان اولویت خود نشان دهد. از سال 2022، بایدن یک دستور تاریخی برای آزادسازی بیش از 200 میلیون بشکه از ذخایر نفت اضطراری این کشور را صادر کرده است و این اتفاق باعث شده میزان این ذخایر به پایین‌ترین سطح خود در 40 سال گذشته برسد.

خطر تاثیر معکوس

همچنین در بحبوحه تلاش‌های دولت آمریکا برای پایین نگه داشتن قیمت بنزین، در پشت صحنه نیز اقداماتی انجام شده است. در فوریه، کامالا هریس – معاون اول رئیس‌جمهور آمریکا – از ولودیمیر زلنسکی – رئیس‌جمهور اوکراین – خواست تا از حمله به پالایشگا‌ه‌های نفت روسیه خودداری کند. همچنین جیک سالیوان – مشاور امنیت ملی آمریکا – در سفر خود به عربستان سعودی در پاییز، به مقامات سعودی اعلام کرد که ایالات متحده خواهان آن است سازمان اوپک تولید خود را افزایش دهد.

نمودار 2

میزان ذخایر استراتژیک نفت آمریکا

در خانه، این امکان وجود دارد که بایدن بار دیگر دستور آزادسازی میزان بیشتری از ذخایر استراتژیک نفت را صادر کند، حتی با وجود اینکه این ذخایر به نصف کاهش پیدا کرده است.

برخی از دموکرات‌ها مایلند که بایدن صادرات نفت خام و سوخت‌های تصفیه‌شده آمریکا را برای پایین آمدن موقت قیمت‌ها، کاهش دهد. اما با گذشت زمان، چنین اقداماتی برای افزایش منابع داخلی می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد و به مازاد عرضه منجر شود، قیمت‌ها را پایین بیاورد و باعث شود پالایشگاه‌های ایالات متحده تولید خود را کاهش دهند. به‌طور مشابه، شرکت‌های نفتی ممکن است با کاهش تولید به محدودیت‌های صادرات پاسخ دهند./ اکو ایران