✍🏻وحیده قدیری، دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین الملل، مدرس زبان فرانسه
یکی از ویژگی های عام تمام انقلاب های سوسیالیستی مورد بحث روسیه ۱۹۱۷، چین ۱۹۴۹،ویتنام ۱۹۵۳این بود که همگی از بطن انقلاب های قبلی بیرون آمدند . انقلاب چین ،روسبه و قبل از آن ۱۹۰۵ و انقلاب آلمان و ویتنام دیگر آنکه همه انقلاب های اول عمدتا در نتیجه جنگ ها ،سلطه استعماری، امپریالیستی یا حاکمیت استبدادی رخ دادند.
１- مقایسه انقلاب اسلامی ایران با انقلاب ۱۹۱۷م روسیه: انقلاب اسلامی ایران و انقلاب۱۹۱۷روسیه در ۲ جامعه ای اتفاق افتاده که از نظر فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، ایدئولوژی و … کاملاً با هم متفاوت بوده.
２- عدم توجه به نقش رهبری در انقلاب اسلامی: مک دانیل در نوشته خود آنقدر به نقش و تاثیر خودکامگی و نوسازی توجه نشان داده که از دیگر جنبه ها تا حدودی غافل شده است که یکی از این جنبه ها نقش رهبری در انقلاب اسلامی است. وی به نقش امام خمینی در رهبری مردم و به پیروزی رسیدن انقلاب اسلامی توجه نکرده است در صورتی که می توانست یک فصل از کتاب خود را با عنوان نقش رهبری و تاثیرات رهبر در پیروزی انقلاب مورد تحلیل و تبیین قرار دهد.
３- تفسیرهای نادرست پیرامون برخی مسایل و واقعیات ایران: مک دانیل در این اثر، دوره های مهم تاریخی در ایران را نادیده گرفته است و نقش آنها را بسیار کم رنگ نشان داده است. مثلا وی پیرامون انقلاب مشروطه و خیزش مردم علیه حکومت که در تاریخ ایران کم نظیر بود، فقط به چند جمله بسنده کرده است.
４- بی تفاوتی نسبت به تاثیرات محیط پیرامون بر انقلاب روسیه و ایران: مک دانیل تاثیرات جنگ روسیه و ژاپن و جنگ جهانی اول و همچنین اتحاد نزدیک محمدرضا پهلوی با آمریکا، مگر در خصوص سیاست حقوق بشر کارتر، را نادیده گرفته است.
مولفه‌های تشکیل دهنده قدرت سیاسی عبارتند از:
۱) شرایط اقتصادی
۲) عامل نظامی
۳) حمایت بین المللی .
در قدرت اجتماعی هم سه عامل اصلی
۱) مشارکت مردمی
۲) رهبری
۳) ایدئولوژی
مطرح می‌شوند. با بررسی قدرت سیاسی قبل از انقلاب و قدرت اجتماعی به وجود آورنده انقلاب در انقلابهای روسیه و انقلاب اسلامی ایران می‌توان به تفاوتهای این سه انقلاب و نقاط امتیاز انقلاب اسلامی از دو انقلاب دیگر پی برد.
● قدرت سیاسی
▪️ شرایط اقتصادی
شرایط اقتصادی روسیه در آغاز قرن بیستم پس از دو جنگ خارجی بسیار نابسامان بود و رکود و بیکاری به شدت بر آن حاکم بود. اوضاع کشاورزی در روسیه در این دوران وضع نامطلوبی داشت. قحطی مرگباری که از کم محصولی سال ۱۹۱۱ ناشی شد وحشت قحطی سال ۱۸۹۱ را تکرار کرد. دهقانان با جوشاندن تخم جارو تغذیه می‌کردند و بیماری واگیردار تیفوس همه جا را فراگرفته بود.
