الوقت- جهان عرب در سال‌های اخیر با پدیده چالش‌برانگیزی مواجه شده که موجب شکل‌گیری قطب‌بندی‌های جدید در میان اعراب شده است و آن مسأله عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی است. در حالی که بخش زیادی از کشورهای عربی همچنان از ورود به این عرصه امتناع کرده اند اما هستند کشورهایی که اگرچه به طور کامل آن را پذیرفته‌اند ولی در لبه لغزش به آغوش صهیونیست‌ها گام برمی‌دارند.
پس از سیگنال‌های متعدد گرایش عربستان سعودی برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل و یا راه دادن شهروندان رژیم صهیونیستی به مسابقات جام جهانی از سوی قطر، اکنون سلطان‌نشین عمان نیز در اقدامی مشابه با این فرکانس‌های سازشگرایانه مجوز عبور از آسمان این کشور را به پروازهای از و به مقصد سرزمین‌های اشغالی فلسطین را صادر کرد.
طی روزهای اخیر «الی کوهن»، وزیر امور خارجه اسرائیل اعلام کرده بود که عمان مجوز عبور هواپیماهای اسرائیلی از آسمان این کشور را صادر کرده است.
همزمان سازمان هواپیمایی عمان اعلام کرد که آسمان این کشور به روی همه شرکت‌های هواپیمایی که درخواست عبور را داده‌اند باز است.
گشوده شدن مسیر هوایی عمان به روی هواپیماهای اسرائیلی برای صهیونیست‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. رژیم صهیونیستی که تعاملات گسترده‌ای با کشورهای جنوب و شرق آسیا به ویژه هند و چین دارد، بنابراین روزانه چندین سفر هوایی از تل‌آویو به آسیا انجام می‌شود و به همین خاطر مقامات اسرائیل سعی دارند فاصله زمانی و در کنار ان هزینه‌های سفر را بکاهند. حال که عمان هم مانند عربستان اجازه عبور هواپیماهای اسرائیلی از آسمان خود را صادر کرده، این رویا تا حدود زیادی محقق شده است.
این مجوز در حالی اخیراً صادر شده است که آبان ماه گذشته هیئتی بلندپایه از صهیونیست‌ها برای اقناع رهبران مسقط به گشودن حریم هوایی خود بر روی پروازهای اسرائیلی راهی این کشور شده بودند که در رسیدن به هدف خود ناکام ماندند. لذا اکنون برخی از رسانه‌ها تغییر رفتار عمان را ناشی از امتیازات اقتصادی پیشنهاد شده به این کشور برای ورود به وادی عادی‌سازی عنوان کرده اند.
به نوشته پایگاه اطلاع رسانی ـ تحلیلی “اسباب“ گام‌های سازشکارانه عمان مستقیما بعد از هر دور از گفتگوی راهبردی بین مسقط و واشنگتن انجام می‌شود که اصولا بر همکاری اقتصادی استوار بوده و اقتصاد عمان را برای استفاده بیشتر از برنامه‌های مالی آمریکا می‌گشاید.
براساس همین گزارش، در همان روزی که پادشاهی عمان تصمیم خود را برای گشودن حریم هوایی خود در مقابل هواپیماهای اسرائیلی اعلام کرد، دور اول گفتگوهای راهبردی بین عمان و آمریکا آغاز شد.
در حاشیه همین نشست بود که یادداشت تفاهمی بین بانک واردات و صادارات آمریکا “اکسیم” برای تقدیم تسهیلات مالی جهت راه اندازی پروژه‌های صنعتی از جمله در بخش‌های مختلفی همچون صنایع ارتباطات بی سیم، شبکه‌های نسل پنجم، فن‌آوری‌های حیاتی، انرژی‌های تجدید پذیر، کشاورزی و تصفیه فاضلاب به امضا رسید.
دستاویر قرار دادن مزایای اقتصادی عادی‌سازی موضوع جدیدی نیست و حتی شاید بتوان آن را اصلی‌ترین توجیه کشورهای عربی برای تن دادن به این خیانت بزرگ دانست. در اوایل سپتامبر سال 2022 رزنامه اسرائیل تودی اعلام کرد که حجم تجارت دو طرف از 1.4 میلیارد دلار عبور کرده است و در نتیجه توافقنامه تجارت آزاد برنامه ریزی شده تا مبادلات تجاری سالانه به 10 میلیارد دلار در عرض 5 سال آینده برسد.
اکنون نیز به نظر می‌رسد که سوق یافتن عمان محتاطانه عمانی‌ها به سوی افزایش ارتباطات با رژیم صهیونیستی برای متنفع شدن از مزایای اقتصادی آن و در نتیجه کاستن از بار مشکلات اقتصادی خود است بویژه اینکه امارات از سال گذشته از طرحی برای اتصال بنادر خود به بنادر عمان از طریق شبکه ریلی رونمایی کرد. طرحی که به نظر می‌رسد بخشی از پروژه بزرگتر اتصال شبکه ریلی اسرائیل و دریای مدیترانه به خلیج فارس است.
در سپتامبر 2022 در جریان سفر محمد بن زاید رئیس امارات متحده عربی به مسقط، توافقنامه‌ای میان عمان ریل، توسعه دهنده و مجری شبکه راه آهن ملی در این سلطان نشین و اتحاد ریل ، توسعه‌دهنده و اپراتور شبکه راه‌آهن ملی در امارات، برای تأسیس یک شرکت با مالکیت مساوی دو طرف به امضا رسید تا با سرمایه‌گذاری سه (3) میلیارد دلار بنادر خلیفه و جبل علی امارات را به بندر صحار در عمان متصل کند. همچنین پروژه دیگری مقدمات اتصال آن به شبکه راه آهن عربستان سعودی را دنبال می‌کند.
در این رابطه مئیر مصری، استاد علوم سیاسی در دانشگاه عبری اورشلیم، می‌گوید برخی فکر می‌کنند «ائتلاف منطقه‌ای» مورد نظر اسرائیل تنها با «محوریت تهدید ایران» به دست می‌آید اما در واقع مهم‌ترین هدف دستیابی به “نزدیک شدن اقتصادی بین اسرائیل و کشورهای منطقه است”.
عامر سبیله، تحلیلگر سیاسی نیز در گفتگو با شبکه الحره عراق معتقد است که منطقه شاهد «نوعی همگرایی اقتصادی به ویژه در حوزه حمل و نقل، راه آهن و انرژی» به ویژه با توجه به بحران هایی که جهان در حال حاضر شاهد آن است، خواهد بود. وی می‌افزاید: «اسرائیل با مصر و اردن روابط سیاسی و اقتصادی دارد و اخیراً به برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس نیز گسترش یافته است».
بر این اساس به نظر می‌رسد تصمیم نهایی عمان در مورد پیوستن به عادی‌سازی در آینده تا حدود زیادی منوط به نتایج و دستاوردهای اقتصادی مربوط به آن است و از همین رو در برهه کنونی مقامات مسقط تلاش می‌کنند تا اقداماتی همانند باز کردن حریم هوایی به روی پرواز هواپیماهای اسرائیلی را بی‌تأثیر در رویکرد کلان این سلطان‌نشین درباره پرونده فلسطین و حمایت‌ها از مبارزات ضداشغالگری نشان دهند.
با این حال این واقعیت روشن نیز وجود دارد که در جهان امروز درهم تندیگی‌های سیاست و اقتصاد اجازه چنین تفکیک‌سازی‌هایی را نمی‌دهد و هرچه شراکت‌های اقتصادی با پروژه‌های مرتبط با عادی سازی افزایش یابد لاجرم تأثیرات خود را در رویکرد سیاست خارجی عمان برجای خواهد گذاشت و این کشور را عملاً از سیاست همیشگی بی‌طرفی منطقه‌ای دور خواهد کرد.
