به گزارش دیپلماسی پلاس به نقل از مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (CSIS)، در دسامبر گذشته، دولت بایدن از تحریم دیپلماتیک بازی‌های المپیک و پارالمپیک زمستانی پکن در سال 2022 خبر داد. تحریم دیپلماتیک به این معنی است که ایالت متحده هیئت رسمی و سطح بالا را به المپیک اعزام نخواهد کرد، این در حالی است که طی سال‌های گذشته جیل بایدن، میشل اوباما، مایک پنس و … به بازی‌های المپیک اعزام شده و در مراسم حضور داشتند. در واقع تحریم بایدن صراحتاً ورزشکاران آمریکایی را از شرکت در رقابت منع نمی‌کند.
به نقل از جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، دلیل این تحریم «نسل‌کشی و جنایات علیه بشریت در سین‌کیانگ و سایر موارد نقض حقوق بشر توسط جمهوری خلق چین است». این تحریم شامل تیم ایالات متحده نمی‌شود، زیرا ورزشکاران آن با حمایت دولت ایالات متحده می‌توانند در پکن رقابت کنند. در بیانیه سخنگوی نماینده چین در سازمان ملل، چین با خشم ایالات متحده را متهم کرد و گفت «آمریکا ورزش را سیاسی می‌کند و باعث ایجاد تفرقه و تقابل می‌شود».
بریتانیا، استرالیا و کانادا نیز به تحریم دیپلماتیک پیوستند، کشورهای دیگری نظیر دانمارک، هلند و ژاپن همچنین از عدم اعزام مقامات کشور خود به بازی‌ها خبر دادند اما مشخص نیست این عدم حضور در اعتراض به نقض حقوق بشر است یا رعایت جانب احتیاط به دلیل شیوع کووید-19؟
پارلمان اروپا نیز خواستار رد دعوت پکن برای حضور در بازی‌های المپیک زمستانی ۲۰۲۲ شد. در قطعنامه‌ای که نمایندگان پارلمان اروپا تصویب کردند، از کمیسیون اروپا، شورای اروپا و کشورهای عضو خواسته‌اند تا «دعوت نمایندگان دولت و دیپلمات‌های چینی برای حضور در بازی‌های زمستانی المپیک پکن ۲۰۲۲ را رد کنند، مگر آن که دولت چین بهبود قابل توجهی در وضعیت حقوق بشر در هنگ کنگ، منطقه سین کیانگ، تبت، مغولستان داخلی و سایر نقاط چین ایجاد کند».
دیگر متحدان برجسته ایالات متحده همچون کره جنوبی، آلمان، ایتالیا و فرانسه به تحریم توجهی نخواهند کرد. گرچه دو کشور اخیر در گذشته از ضد حقوق بشری چین انتقاد کرده‌اند، اما به دلیل اینکه میزبان المپیک بعدی هستند (پاریس در سال 2024 و میلان کورتینا در سال 2026)، از تحریم سر باز خواهند زد.
بر خلاف اینکه چین ادعا می‌کند بایدن ورزش را با اعمال تحریم «سیاسی» می‌کند، باید گفت هیچ کشوری به اندازه چین در سیاسی کردن ورزش مسبوق به سابقه نیست، و مدال طلا را با سیاسی کردن ورزش کسب می‌کند. تحریم بازی‌های المپیک تابستانی به مدت سه دهه از سال 1952 تا 1980 به دلیل مسائل مربوط به مشارکت تایوان، محدود کردن گردشگری به بازی‌های المپیک زمستانی پیونگ چانگ 2018 کره جنوبی به دلیل بحث دفاع موشکلی، تحریم تیم بستکتبال هیوستون راکتس NBA در سال 2019، به دلیل توییت یکی از کارکنانش در حمایت از اعتراضات دموکراسی در هنگ‌کنگ و …. از جمله مصداق‌هایی است که چین دستور منشور المپیک برای دور نگهداشتن ورزش از سیاست را نادیده گرفته است.
به گفته جورج اورول، همانطور که جهان منتظر است المپیک خالی از سیاست باشد، «ورزش جنگی است منهای تیراندازی». وقتی ورزشکاران با رنگ‌های کشور خود به رقابت می‌پردازند، برخلاف هر شکل دیگری از هنر، موسیقی یا ادبیات، احساس ملی‌گرایی را در بین مخاطبان برمی‌انگیزانند. از این نظر، تحریم بایدن تحریمی سیاسی است، اما از قضا با حذف حضور مقامات دولتی در آنجا برای تظاهر رهبران چین یا صحبت با مطبوعات، بازی‌ها غیرسیاسی می‌شو‌ند. البته تضمینی نیست ورزشکاران از اظهارات سیاسی خودداری کنند، با این همه چین و کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) همچنان تلاش خواهند کرد تا از بیانات سیاسی خودداری کنند.
منتقدان می‌گویند تحریم کمتر از آن است که سیاست‌های چین را تغییر دهد، البته هرگز انتظار آن نمی‌رفت که تحریم بایدن در سیاست‌های حقوق بشر چین تحول ایجاد کند. در عوض، نکته مهم تکرار این مطلب است که در زمینه رقابتی جدید روابط ایالات متحده و چین «تجارت کما فی‌السابق» نیست و ایالات متحده پلت فرم پوتمکین را برای برگزاری المپیک خود به چین نمی‌دهد. برای چین، بایکوت روایتی داخلی از سرکوب هژمونیک بدخواهانه آمریکا از ظهور جمهوری خلق چین را تغذیه می کند و چین ممکن است در بازی‌های المپیک 2028 لس آنجلس و احتمالاً بازی های تابستانی 2032 در بریزبن، تلافی کند. نظر به انتقادات حقوق بشری، کتاب بازی چین این است که طوفان سیاسی را در آستانه بازی‌ها تحمل کند با این انتظار که پس از شروع مسابقات، داستان‌های مربوط به کسب مدال طلای ورزشی بر چرخه رسانه‌ها مسلط شود و فضای سیاسی را خاموش کند. با این وجود، همان‌قدر که میزبانان چینی به دنبال طراحی یک المپیک عالی هستند، تاریخ این رویدادها به ما می‌آموزد که «آنچه که باید، اتفاق می‌افتد».
به عنوان مثال، متغیر غیرقابل پیش‌بینی در سال 2022، این است که همه‌گیری ویروس کرونا چقدر بر بازی‌ها تأثیر می‌گذارد، زیرا طبق گزارش‌ها، نسخه Omicron در چین در حال رشد است. علاوه بر این، علیرغم هر تلاشی که کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) برای سرکوب کردن ورزشکاران انجام داده است، این واقعیت که یکی از آنها سه بار قهرمان المپیک شده است، در مرکز بحث و جدل هایی قرار دارد که نقض آزادی بیان و برابری جنسیتی در چین را برجسته می‌کند، و این ممکن است به شدت آسیب‌رسان باشد و باعث ایجاد انگیزه کافی در افرادی شود تا صدای بلند افراد خاموش در چین باشند./دیپلماسی پلاس
