الوقت- در حالی که با گذشتن تعداد کشتههای مردم غزه از مرز 10 هزار انسان غیرنظامی و صدها هزار زخمی و آواره جنگ، اعتراضات جهانی نسبت جنایات رژیم صهیونیستی دامنگیر واشنگتن نیز شده است و حملات به پایگاههای آمریکا در سوریه و عراق افزایش یافته است، و از طرف دیگر چندین بار تلاش ارتش صهیونیستی برای نفوذ زمینی به غزه با سد محکم نیروهای مقاومت مواجه شده و با سخنرانی آتشین رهبر حزب الله تنور جنگ در جبهه شمالی سرزمینهای اشغالی داغتر از روزهای قبل دنبال میشود، در چنین وضعیت دشواری وزیر خارجه آمریکا از دو روز پیش راهی منطقه شده تا با کشورهای عربی منطقه که جملگی مخالفت خود با وحشیگری رژیم صهیونیستی در کشتار مردم بیپناه اعلام کرده اند مذاکره و رایزنی کند.
در این عرصه مهمترین رویداد دیپلماتیک نشست مشترک وزرای خارجه پنج کشور عربی مصر، عربستان، امارات، اردن و قطر بود که در امان پایتخت اردن برگزار شد.
نگاهی به مواضع رسانهای بلینکن و ایمن الصفدی، وزیر امور خارجه اردن در کنفرانس مطبوعاتی مشترک نشان میدهد که این نشست با اختلاف شروع شد و بدون توافق هم پایان پذیرفت تا نشان دهد شلیک دیپلماتیک کاخ سفید برای هموار کردن جبهه سیاسی جنگ به نفع صهیونیستها راه به جایی نبرده است.
آتش بس فوری یکی از مهمترین موارد اختلافی این روزهای مواضع سیاسی آمریکا با دیگر کشورها است که کم هم نیستند و در رای 120 عضو سازمان ملل به قطعنامه پیشنهادی کشورهای عربی وزن بالای خود را نشان داد.
در نشست اخیر وزرای خارجه نیز به نوشته سی ان ان عربی درخواست نمایندگان 5 کشور عربی در وهله نخست توقف حملات رژیم صهیونیستی به غیرنظامیان غزه بوده است، موضوعی که ایمن الصفدی در کنفرانس مطبوعاتی بر آن تأکید کرد و گفت: «کشورهای عربی خواستار آتش بس فوری و پایان دادن به این جنگ شدند».
در حالی که وزیر امور خارجه آمریکا، در کنفرانس مطبوعاتی از “پایبندی کشورش به حق اسرائیل برای دفاع از خود” سخن گفت و “آتش بس را فرصتی برای حماس برای تکرار حمله 7 اکتبر” دانست، وزیر خارجه اردن در پاسخ، توصیف جنگ به عنوان [بهانه] دفاع از خود را رد کرد و تاکید نمود: «این جنگی است که غیرنظامیان را میکشد و مدارس، کلیساها، خانهها و مساجد آنها را ویران میکند و قابل توجیه نیست و امنیت را برای آنها به ارمغان نمیآورد و جنگ باید متوقف شود».
به طور حتم موقعیت داخلی دولت بایدن در جنگ اخیر بسیار نابسامان پیش میرود. او از یکسو با فشارهای لابی صهیونیستی از طریق رسانههای بزرگ و مواضع راستگراها در حزب رقیب نیز که بایدن را متهم به عدم حمایت قاطعانه از تل آویو میکنند مواجه است.
به عنوان مثال پس از آنکه کنگره تحت اختیار جمهوریخواهان خواستار کمک نظامی بیشتر به اسرائیل شد، دونالد ترامپ رقیب انتخاباتی اصلی بایدن در انتخابات پیش رو در جدیدترین اظهارات خود در جمع حامیاناش گفت: “تشدید درگیری فلسطین و اسرائیل ناشی از تصمیم دولت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا برای آزادسازی دارایی های مسدود شده ایران به ارزش 6 میلیارد دلار است” و ایالات متحده و اسرائیل، در شرایط کنونی، نیاز به “همکاری نزدیک بین رهبران خود” است. ترامپ با تأکید بر اینکه «در غیاب رهبران قوی، مهم نیست که چند تانک دارید»، افزود که جانشین او (بایدن) با اجازه دادن به درگیریهای کنونی «به اسرائیل خیانت کرد». وی در پایان گفت: اگر او رئیس جمهور آمریکا بود، اجازه نمیداد درگیریها در اسرائیل و اوکراین تشدید شود.»
اما درآنسوی ماجرا، بایدن تحت فشار افکار عمومی داخلی و هم حزبیهایی است که خواستار توقف کشتار غیرنظامیان در حملات هوایی هستند. از آغاز حملات هوایی کور رژیم صهیونیستی علیه غیرنظامیان غزه هر هفته صدها هزار آمریکایی در خیابانها دست به اعتراض زده و اعتراض به سیاستهای حمایتی واشنگتن از اسرائیل حتی به جلسه استماع کنگره با حضور آنتونی بلینکن نیز راه یافت. همچنین هم حزبیهای بایدن شامل رهبران حزب دموکرات در ایالتهای با پتانسیل تعیین کنندگی بالا در انتخابات نظیر میشیگان، اوهایو و پنسیلوانیا اخیراً در نامه سرگشادهای با عنوان «اولتیماتوم آتشبس ۲۰۲۳» هشدار دادند در صورت برقرار نشدن آتشبس در غزه، از رایدهندگان مسلمان خواهند خواست «از هیچ کاندیدایی که حمله اسرائیل علیه مردم فلسطین را حمایت کرده باشد نه حمایت کرده، نه او را تایید کرده و نه به او رای دهند».
علاوه بر این، تشدید اختلاف با کشورهای عربی بر سر وضعیت جنگ در غزه، برای دولت بایدن که طی ماههای گذشته فعالانه به دنبال ترویج مسیر عادی سازی بین عربستان سعودی و اسرائیل بوده است تا از آن به عنوان یک موفقیت بزرگ در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده استفاده کند به هیچ عنوان خوشایند نیست و این جنگ تاکنون نیز وضعیت عادیسازی را کاملاً برهم زده است. به این نگرانی باید ترس از ناتوانی رژیم در پیروزی نظامی و گسترش جبهههای جنگ با محور مقاومت و تبعات منفی آن بویژه در جبهه داخلی اسرائیل و حمله به پایگاههای آمریکا در سوریه و عراق را نیز افزود.
در این میان نشست بینتیجه امان نشان داد که تکاپوی دولت بایدن برای اقناع کشورهای عربی به محکوم کردن حماس و ایجاد تفرقه در میان جهان عرب که یکپارچه خواستار آتش بس فوری و توقف تجاوزات رژیم صهیونیستی هستند، ره به جایی نبرد.
اظهار نظر روز دوشنبه «بشر الخصاونه» نخستوزیر اردن بخشی دیگر برنامه آمریکا برای فراخواندن وزرای خارجه کشورهای عربی ذی نفوذ در تحولات فلسطین را نمایان کرد. او گفت: هرگونه تلاش یا زمینهسازی برای جابهجایی فلسطینیها از غزه یا کرانه باختری خط قرمز است و امان آن را «اعلان جنگ» میداند.
به نظر میرسد که واشنگتن در راستای پیاده سازی طرحهای شوم و رویاپردازانه صهیونیستها برای آینده غزه بدون حماس، که میتواند با آواره کردن صدها هزار نفر دیگر از ملت فلسطین همراه باشد به همسو کردن کشورهای عربی چشم دوخته است. حتی نگرانی ها اکنون محدود به غزه نمی شود و آنچه در کرانه باختری در یورش، دستگیری و کشتار فلسطینیان به ویژه در نابلس و جنین در حال وقوع است خطر مشابهی را ایجاد کرده است.
کنترل وضعیت اتحادیه عرب و جلوگیری از حمایتهای عملی و تعیین کننده از ملت فلسطین خواسته دیگری است که واشنگتن برای نوع بازیگری متحدان منطقه ای خود در نظر گرفته است چنانکه تاکنون نیز این اتحادیه با وجود در دست داشتن ابزارهای قدرتمند فشار همانند نفت، تحریم کامل رژیم صهیونیستی، در نظر گرفتن اقدام تنبیهی علیه اعضای متمایل به عادیسازی روابط، باز کردن گذرگاه رفح و یا حتی رساندن کمکهای نظامی به غزه و … اقدامات جدی متناسب با انتظارات مردم عرب و فلسطینیان صورت نداده است.