بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه المانیتور در مقاله تازه خود بهقلم «آدام لوسنت» نوشت: سازمان همکاری شانگهای، یک سازمان همکاری امنیتی و تجاری برای کشورهای اوراسیا است.
این سازمان توسط روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان در سال ۲۰۰۱ تأسیس شد و در ادامه هند و پاکستان در سال ۲۰۱۷ به آن ملحق شدند.
سازمان همکاری شانگهای دارای چندین شریک گفتوگو و ناظر در سراسر آسیا، از جمله غربآسیاست.
ایران در سال ۲۰۰۵، بهعنوان ناظر سازمان همکاری شانگهای شد و درخواست ایران برای عضویت کامل در سال ۲۰۲۱ پذیرفته شد و سال گذشته ایران تعهداتی برای پیوستن به عضویت دائمی سازمان امضا کرد.
عضویت در سازمان همکاری شانگهای میتواند به نفع ایران باشد؛ این کشور بهویژه پس از سرکوب خشونتآمیز معترضان که از سپتامبر گذشته آغاز شد، با انزوای قابل توجه بینالمللی مواجه است؛
ایران همچنان بهشدت توسط آمریکا تحت تحریم است و مذاکرات بازگشت به توافق هستهای نیز تاکنون نتیجهای نداشته است. اقتصاد ایران به علت تأثیرات تحریمها، سوء مدیریت دولت، تورم جهانی و موارد دیگر در حال فروپاشی است.
اما ایران همچنین بهدنبال تجارت بیشتر با کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای و همچنین روابط بهتر با روسیه و چین است؛ به گزارش خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران، تجارت ایران با کشورهای سازمان همکاری شانگهای از اسفند تا مرداد سال گذشته با ۳۱ درصد افزایش، بیش از ۱۷ میلیارد دلار معاملات تجاری داشته.
به گفته عمود شکری، تحلیلگر انرژی، عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای میتواند ارزش نمادین داشته باشد، اما بعید است که به نفع اقتصاد ایران باشد؛
کمبودهای موجود در شبکههای جادهای و ریلی ایران به جذابیت ایران بهعنوان یک کریدور ترانزیتی لطمه میزند؛
شکری در نوامبر گذشته برای بنیاد کارنگی درباره صلح بینالمللی نوشت که چین و هند نیز اخیراً آنقدر که تهران امیدوار بود در ایران سرمایهگذاری نکردهاند و نخواهند کرد]مانند طرح کمربند و جاده که چین با دور زدن ایران موافقت کرده[.
«سرگئی لاوروف» -وزیر امور خارجه روسیه- روز جمعه گفت که ایران در ماه آینده بهعنوان عضو کامل سازمان همکاری شانگهای (SCO) پذیرفته خواهد شد و روابط ایران با چین و روسیه در بحبوحه انزوا و تحریمهای بینالمللی، بسیار تقویت خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری رسمی روسیه تاس، لاوروف گفت که «عضویت کامل ایران»، در نشست آتی سازمان همکاری شانگهای در تاریخ ۴ جولای رسمی خواهد شد.
این دیپلمات گفت که از این پس فضای سازمان همکاری شانگهای با در نظر گرفتن اعضای جدید و کشورهای شریک گفتوگو، از اروپا و غربآسیا تا جنوب و جنوب شرق آسیا امتداد دارد؛
هند میزبان اجلاس جولای خواهد بود، هرچند که این دیدار بهصورت مجازی برگزار خواهد شد. علاوه بر عضویت در سازمان همکاری شانگهای، ایران با روسیه و هند برای توسعه کریدور حمل و نقل بینالمللی شمال-جنوب که بهعنوان رقیب کانال سوئز محسوب میشود، همکاری میکند؛ ایران و روسیه در ماه می قراردادی به ارزش ۱.۶ میلیارد دلار برای این پروژه امضا کردند.
هماکنون کشورهای حاشیه خلیجفارس نیز بهدنبال روابط بهتر با سازمان همکاری شانگهای هستند و در ماه می، امارات و کویت بهعنوان شریک گفتوگو در این سازمان پذیرفته شدند؛ در ماه مارس نیز، کابینه عربستان، عضویت در سازمان همکاری شانگهای را تصویب کرد.