بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه اوراسیانت در یادداشت خود بهقلم «جاشوا کوچرا» نوشت: آذربایجان در تلاش است تا یک پاسگاه مرزی جدید را بهعنوان نشانی از چگونگی زندگی مسالمتآمیز ارامنه قرهباغ تحت حاکمیت آذربایجان ارائه کند.
اما آنها همچنان با بدبینی عمیق ارمنیهایی روبرو هستند که از استفاده گذرگاه و تسلیم شدن به کنترل آذربایجان، خودداری میکنند.
آذربایجان تلاش کرده است که این ایست بازرسی را بهعنوان یک گذرگاه مرزی عادی معرفی کند که مانند دیگر گیتهای جهان است؛ ویدئویی که در اول ماه می، توسط تلویزیون دولتی منتشر شد.
تعداد انگشتشماری از ارامنه را به تصویر میکشد که مراحل استاندارد مرزی را طی میکنند، گذرنامههای خود را به مرزبانان آذربایجانی تحویل میدهند، به بررسی گذرا از صندوق عقب خودروهای خود میروند و بهراحتی به زبان روسی با نگهبانان ارتباط برقرار میکنند.
اما حقیقت این است که این پست مرزی استفاده نشده است، اگرچه باکو همچنان آن را بهعنوان نمایشی از حسن نیت خود معرفی میکند.
اما «نیکول پاشینیان» -نخستوزیر ارمنستان- در ۴ می شکایت کرد که استقرار این ایست بازرسی، بحران انسانی را تشدید کرده و مخالفت بسیاری را ایجاد کرده و تاکنون تعداد انگشتشماری از این پاسگاه عبور کردهاند.
برخی از ساکنان قرهباغ تظاهراتی را علیه پاسگاه مرزی راهاندازی کردهاند و معترضان تابلوهایی در دست دارند که روی آن نوشته شده بود، ایست بازرسی خط قرمز است و آن را نمیپذیریم و از آن نمیگذریم؛
شرکتکنندگان از جامعه بینالمللی از جمله سازمان ملل متحد، آمریکا، روسیه و ارمنستان درخواست کردند تا برای حذف ایست بازرسی اقدام کنند.
استفاده از این ایست بازرسی بهمنزله یک آزمایش واقعی برای کنترل احتمالی آذربایجان بر این قلمرو است.
زیرا وزرای خارجه ارمنستان و آذربایجان بهتازگی مذاکرات چهار روزه خود را در واشنگتن در مورد توافقنامه صلح جامع برای حلوفصل درگیری چند دههای آنها به پایان رساندهاند.
مشکلترین مسئله همچنان وضعیت قرهباغ است؛ ارمنستان بهدنبال نوعی تضمین امنیت بینالمللی برای جمعیت قومی ارمنی آنجاست.
در حالی که آذربایجان اصرار دارد که حقوق شهروندانش تنها موضوعی است که باکو باید برای آن تصمیم بگیرد؛ اما تلاشها برای متقاعد کردن ارمنیها مبنی بر اینکه تحت کنترل آذربایجان امن خواهند بود، اعتمادی را که برای توافق ارمنیها در مورد قرهباغ ضروری است، تضعیف میکند.