شرکت «بایکار» چگونه در کانون رقابت‌های انتخاباتی ترکیه جای گرفت؟

میدل ایست نیوز: بایکار، سازنده معروف هواپیماهای بدون سرنشین ترکیه، در کانون رقابت های انتخاباتی احزاب رقیب ترکیه جای گرفته و «خلوق بیرقدار»، رئیس این شرکت با «کمال قیلیچداراوغلو»، نامزد ریاست جمهوری ترکیه و رئیس حزب جمهوری خلق این کشور وارد رقابتی طولانی مدت شده است.

تا سال گذشته، شرکت صنایع دفاعی و فناوری بایکار مورد تقدیر بیشتر احزاب سیاسی ترکیه از جمله اپوزوسیون این کشور قرار می گرفت.

بایکار توانسته اولین پهپاد ترکیه را تولید کند و موجب بی نیازی این کشور از پهپادهای اسرائیلی شود.

بایکار همچنین تجهیزات نظامی زیادی را با فناوری های پیشرفته ارائه می دهد و این همان چیزی است که این شرکت را در کانون تحسین بسیاری از افراد و جریان ها قرار داده است.

نقش این شرکت در توسعه صنایع دفاعی ملی ترکیه برای بسیاری از سیاستمداران به نوعی خط قرمز تبدیل شده است.

تقابل طرفدار و منتقد

با این وجود، شرکت بایکار مورد انتقاد برخی از نمایندگان حزب جمهوری خلق ترکیه، بزرگترین حزب اپوزیسیون این کشور، قرار گرفته است.

اکرم امام اوغلو، شهردار استانبول – که متعلق به همین حزب است – گفته که دولت ترکیه منابع این کشور را به طور بلاعوض به جیب شرکت بایکار ریخته است.

این امر موجب شد که بایکار از افرادی که این اتهامات را علیه اش مطرح کرده بودند، شکایت کند.

کمال قلیچدار اوغلو، رئیس حزب جمهوری خلق ترکیه، در اقدامی شگفت انگیز از غرفه بایکار در نمایشگاه «تکنوفست» که اوت سال گذشته در ایالت سامسون در شمال شرق ترکیه برگزار شده بود، بازدید کرد.

این موضوع باعث تعجب سلجوق بیرقدار، مدیر فنی شرکت بایکار شد. وی تأکید کرد که این بازدید موجب خوشحالی آنان شده است.

با این حال، بیرقدار اشاره کرد که این کافی نیست و قلیچدار اوغلو در برابر افتراهایی که برخی از اعضای ارشد حزبش علیه این شرکت به کار بردند، سکوت کرده است.

از ابتدای سال جاری و با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه، انتقاد از این شرکت به دستورکار برخی از احزاب مخالف بازگشته است.

علی باباجان، رئیس حزب مخالف «دموکراسی و پیشرفت» بار دیگر اتهام دریافت منابع هنگفت از دولت را به این شرکت نسبت داد و از نابرابری در حمایت از شرکت های فعال در بخش تولیدات دفاعی انتقاد کرد.

باباجان گفت: بایکار پدیده مقدسی نیست که نتوان آن را زیر سؤال برد و البته انتقادات ما به سوی این شرکت هم کشیده می شود.

در همین حال، شرکت بایکار در بیانیه ای این اتهامات را رد کرده و تأکید کرد که هیچ بسته حمایتی از بودجه دولتی دریافت نکرده و بیشتر درآمدهای آن از صادرات خارجی تامین می شود.

با این حال، دو نامزد ریاست جمهوری ترکیه یعنی محرم اینچه، رئیس اپوزیسیون حزب بلد، و سنان اوغان، نامزد اپوزیسیون ملی گرای ائتلاف اجداد، حمایت خود را از صنایع دفاع ملی ترکیه و به ویژه شرکت بایکار اعلام کردند.

اینچه بر حمایت خود از پروژه هواپیمای بدون سرنشین ترکیه تأکید کرد و گفت که برخلاف سایر احزاب مخالف «از موارد درست، تا زمانی که درست باشد حمایت می کند و مهم نیست که به داماد اردوغان (رئیس جمهور ترکیه) مربوط باشد یا خیر».

اوغان نیز تعهد خود را در حمایت از شرکت بایکار و سلجوق بیرقدار، مدیر فنی آن ابراز کرد و گفت که وی کار مهمی را انجام می دهد.

رقابت آفرینی فرودگاه آتاتورک

در زمانی که محیط فرودگاه آتاتورک استانبول، شاهد برگزاری جشنواره فناوری هوافضای Technofest 2023 بود، کمال قلیچدار اوغلو اعلام کرد که در صورت پیروزی در انتخابات، با همکاری مالکان شرکت Sierra Nevada که متعلق به زوجی با اصالت ترکیه ای است که با ناسا همکاری می کنند، این فرودگاه را به مرکز هوافضا تبدیل خواهد کرد.

این امر، درها را به روی رقابتی گشود که جنجالی ترین موضوع میان قلیچدار اوغلو، رهبر اپوزیسیون ترکیه و خلوق بیرقدار، مدیر عامل بایکار است.

خلوق بیرقدار به سرعت – در توییتی – از اظهارات قلیچدار اوغلو انتقاد کرد و ایده واگذاری فرودگاه آتاتورک به یک شرکت امریکایی، و این اعتقاد که شرکت های امریکایی – و نه ترکیه ای – هنوز هم می توانند بهترین ها را ارائه دهند، را محکوم کرد.

وی افزود: ذهنیتی که هواپیماهای «نوری دمیراق» را به حرکت درآورد، تغییر نکرده است.

گفتنی است که نوری دمیراق یکی از پیشگامان صنعت هوانوردی ترکیه است.

وی در آغاز قرن گذشته یک کارخانه هواپیماسازی در استانبول تأسیس کرد و موفق به تولید اولین هواپیمای داخلی شد.

با این حال، کارخانه او در سال 1948 و در چارچوب تعهدات ترکیه به طرح مارشال و دکترین ترومن، پس از پایان جنگ جهانی دوم بسته شد.

پس از آن نیز ترکیه تمام کارخانه های هواپیماسازی خود و تمامی طرح های مربوط به این حوزه را متوقف کرد.

اتهامات متقابل

در حالی که قلیچدار اوغلو با توئیتی به خلوق بیرقدار پاسخ داد و از او خواست که این موضوع را سیاسی نکند و نیز از او و خانواده اش قدردانی کرد، به او اطمینان داد که جا برای تمام کارآفرینان موفق ترکیه در آینده وجود دارد و فضای کافی برای همه هست.

اما توییت بازی ها به همین جا ختم نشد؛ خلوق بیرقدار در این باره اظهار نظر کرد و گفت که قلیچدار اوغلو در مورد اتهاماتی که اعضای ارشد حزبش علیه شرکت بایکار مطرح کرده اند، سکوت کرده است.

وی یادآور شد که همین اتفاق در زندگی اوزدمیر بیرقدار، پدرش که مؤسس شرکت بایکار بوده نیز روی داد و این امر در مورد نیات رهبر اپوزوسیون تردید ایجاد می کند.

در همین حال قلیچدار اوغلو – در یک مصاحبه تلویزیونی – پاسخ داد که بیرقدار در صورت دریافت اتهامات مشابه باید با او تماس بگیرد.

وی همچنین از آنچه انحصار طلبی بیرقدار در ساخت پهپاد می داند، انتقاد کرد.

بایکار چگونه توسعه یافت؟

شرکت بایکار تکنولوژی در سال 1984 با نام بایکار ماکینا توسط اوزدمیر بیرقدار (پدر سلجوق بیرقدار) که متخصص موتورهای احتراق داخلی بود، با هدف کمک به صنعت خودروسازی از طریق ساخت داخلی قطعات موتور تأسیس شد.

با مشارکت نسل دوم خانواده بیرقدار، این شرکت شروع به کار بر روی توسعه اولین پهپاد ترکیه تحت عنوان بیرقدار مینی برای نیروی هوایی ترکیه، پس از کار تحقیقاتی مشترک با ارتش این کشور در جنوب شرقی آناتولی طی سال های 2005 تا 2009 کرد.

در سال 2014 پهپاد مسلح Bayraktar TB2  و در سال 2021 نیز بزرگترین پهپاد مسلح ترکیه به نام Bayraktar Akıncı توسط شرکت بایکار رونمایی شد.

این شرکت در حال حاضر مشغول توسعه بزرگترین پهپاد مسلح ترکیه به نام Bayraktar Kızılelma است که چند روز پیش اولین تجربه پرواز موفق خود را به ثبت رساند.

شرکت بایکار در جریان جشنواره فناوری تکنوفست استانبول 2023، اولین مدل موشک خود را با نام Bayraktar KEMANKEŞ رونمایی کرد.

به گفته این شرکت، این یک موشک کروز هوشمند کوچک برای استفاده علیه اهداف استراتژیک توسعه یافته است.