الوقت- از زمان حمله ائتلاف سعودی به یمن در سال 2015، تشکیلات نظامی بسیار متعدد و متنوعی در جبهه مخالف انصارالله طی سالهای جنگ فعالیت داشته‌اند اما در شرایطی که از فرودین ماه سال جاری شعله‌های درگیری در جبهه‌های نبرد به واسطه توافقات آتش بس میان صنعا و ریاض تا حد زیادی فروکش کرده است سعودی‌ها در اقدامی قابل تأمل به دنبال ایجاد تأسیس یک نیروی نظامی جدید در جنوب یمن روی آورده‌اند.
طی روزهای اخیر با بازگشت رئیس شورای رهبری ریاست جمهوری از عربستان سعودی به عدن، ، وی در اولین تصمیم خود اعلام کرد که نیروی جدیدی تحت حمایت ریاض با نام “سپر ملت” تأسیس شده است.
به گفته منابع عربی هسته نیروهای تازه تشکیل شده در شهریور ماه سال گذشته جمع‌آوری و سازماندهی شد که ابتدا تحت عنوان « الیمن السعید» فعالیت خود را آغاز کرد و سپس به «نیروهای سپر ملت» تغییر نام یافت شروع به رشد در چندین منطقه در استان‌های جنوبی یمن کرد. ترکی المالکی سخنگوی نیروهای ائتلاف برای نخستین بار در ژانویه گذشته و در عملیاتی که برای تصرف استان شبوه صورت گرفت به تیپ «لویه الیمن السعید» اشاره کرده بود.
بر اساس تصمیم رشاد العلیمی به عنوان فرماندهی کل قوا این نیروها رسماً به عنوان بخشی از نیروهای مسلح به فعالیت می‌پردازند. این نیروی جدید شامل 7 تیپ با 14000 شبه نظامی مجهز به تمام سلاح‌های مدرن است که عربستان در اختیار آنها نهاده، در خاک عربستان نیز تجهیز و آموزش داده شده‌اند و همچنین سعودی‌ها مستقیماً به حمایت مالی از آن خواهد پرداخت. این نیرو در امتداد نقشه یمن، از مرزهای صعده و الجوف در شمال، تا شبوه و حضرموت در شرق، عدن، لحج و ابین در جنوب و حدیده و تعز در غرب توزیع شده‌اند.
نکته حائز اهمیت آنکه بیشتر اعضای این نیروی جدید را شبه نظامیان وابسته به جریان سلفی تشکیل می‌دهند که قبلاً با چندین تیپ و گردان در استان‌های مأرب، شبوه، ابین و لحج تحت عنوان «قوات العمالقه الجدیده» جنگیده‌اند.
اهداف عربستان
تشکیل این نیروی جدید با حمایت همه‌جانبه مستقیم عربستان سعودی بی تردید نشاندهنده و در راستای رقابت شدید با امارات برای نفوذ در جنوب است. سالهاست که از همکاری میان عربستان و امارات پوسته نمادینی بیشتر نمانده و این دو کشور به رقابتی سخت و جدی برای کسب منافع بیشتر از منابع و مزایای طبیعی و ژئوپلتیکی استان‌های بندری جنوب یمن روی آورده‌اند. رقابتی که حتی با وجود توافق سال 2019 (بر سر تقسیم قدرت میان کابینه مستعفی منصور هادی و تشکیلات شورای انتقالی وابسته به امارات) نه تنها متوقف نشد بلکه با شدت بیشتری ادامه یافت. اما تشکیل این نیرو را باید به عنوان ورود به مرحله و سطح جدیدی از رقابت عربستان و امارات لحاظ کرد زیرا می‌توان آن را اقدامی از سوی ریاض برای کاهش حضور و سلطه نیروهای وابسته به تشکیلات شورای انتقالی شامل «نیروهای کمربند امنیتی» و تیپ‌های «العمالقه» (غول ها) در عدن و دیگر شهرهای جنوبی بویژه استان نفت‌خیز حضرموت باشد چنانکه در حال حاضر تعدادی از تیپ‌های نیروهای سپر ملی در این استان مستقر شده اند. در اواخر سال 2022 نیروهای سپر ملی با حمایت عربستان پایگاه هوایی العند، دومین پایگاه نظامی بزرگ در یمن و مشرف به باب المندب و خلیج عدن را به تصرف خود درآورد که از دید بسیاری از ناظران با هدف محدود کردن نقش شورای انتقالی در کنترل استان‌های جنوبی صورت گرفت.
همچنین پایگاه خبری العربی الجدید به نقل از برخی منابع اعلام کرد که «سه تیپ از این نیروها (سپر ملت) در مناطق مختلف استان لحج مستقر هستند، یک تیپ در استان الضلعیه و یک تیپ دیگر در عدن و یک تیپ نیز در استان ابین حضور یافته‌اند. یعنی مناطقی که نیروهای وابسته به امارات در دوران جنگ به مرور حضور و نفوذ خود را در آنها توسعه داده اند. اکنون نیز عربستان با الگو گرفتن از امارات، راه تقویت جای پا در استان‌های جنوبی یمن را نه در تداوم روابط تحت الحمایگی با دولت خودخوانده عدن بلکه از طریق حضور شبه نظامیان یافته است.
اثرات بی‌ثبات‌ساز؛ پایان زودهنگام شورای ریاست جمهوری؟
در شرایطی که چشم‌انداز رقابت‌های نیابتی میان عربستان و امارات در جنوب یمن با تأسیس نیروی جدید «سپر ملت» اکنون پررنگ تر از قبل خودنمایی می‌کند، منطقاً هدف نخستینی که از تشکیل شورای ریاست جمهوری، برای یکپارچه‌سازی قدرت گروه‌های مختلف در جنوب و مشروعیت‌سازی برای کابینه عدن، دنبال می‌شد در اوایل راه نیمه تمام رها شده به نظر می‌رسد. در واقع زمانی که قرار بود شورای راست جمهوری گروه‌های مختلف مسلح را زیر پرچم وزارت دفاع ادغام کند، تصمیم جدید علیمی تأیید می‌کند که ساختارمندی و ادغام گروه‌های مسلح غیرممکن است. برای نمونه در ژوئیه سال 2022 و در جریان بازگشت رشاد العلیمی رئیس شورای ریاست جمهوری به عدن، نیروهای « لویه الیمن السعید» وارد کاخ «معاشیق» شدند که خشم شورای انتقالی جنوب را برانگیخت.
طبیعتاً با روی آوردن عربستان به تشکیل نیروی نیایتی در جنوب یمن، جو بی اعتمادی و رقابت‌های مسلحانه برای گرفتن سهم از قدرت تقویت شده و این به معنای تحکیم نظامی سازی مناطق جنوبی است؛ بویژه که انتظار می‌رود شورای انتقالی نیز برای مقابله با این ترفند عربستان و خنثی کردن آن کارزار پیشروی‌های نظامی خود را توسعه دهد.
