اردن سال‌ها است که ظاهرا به دلیل تحریم اعلام نشده‌ای با مداخله آمریکا و عربستان و با هدف دیکته دستورکار خاصی به اردن با شرایط نابسامانی در سطوح مختلف به ویژه در سطح اقتصادی مواجه است . دستور کاری که «عبدالله دوم» پادشاه اردن یک سال قبل آشکارا در جمعی از شخصیت‌های رسانه‌ای اردن از آن صحبت و «جرد کوشنر» داماد « دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا را به تلاش برای تحمیل آن متهم کرد. همچنین عبدالله دوم فاش کرد که «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی در حال توطئه علیه اردن است و از کمک‌های کشورهای عربی برادر به اردن جلوگیری می‌کند.
به گزارش الاخبار، سخنان پادشاه اردن درخصوص اوضاع کشورش در تمامی سطوح اشاره دومنظوره‌ای به معامله قرنی دارد که کوشنر هدف تحمیل آن به امان را داشت و همچنین به کودتای ناکام شاهزاده «حمزه» برادر پادشاه اردن اشاره دارد که با کمک «باسم عوض الله» مشاور محمد بن سلمان رهبری می شد. او که در حال حاضر در بازداشت مقامات اردنی به سر می‌برد ، حلقه پیوند میان ولیعهد سعودی و شاهزاده حمزه محسوب می‌شود، گرچه ریاض تلاش کرد مدرکی دال بر دخالت خود در این کودتا باقی نماند.
پادشاه اردن همزمان با جدایی از عربستان سعودی تلاش کرد تا روابط خود با «محمد بن زاید آل نهیان» رئیس امارات را تقویت و محاصره اعلام نشده علیه کشورش که به کمک‌های خارجی متکی است را لغو کند. این اقدامات در حالی رخ داد که ویژگی‌های اردن جدید که «هنری ووستر» سفیر آمریکا در امان شرح داده، شروع به شکل‌گیری کرد و جنبه‌های بسیار منفی به خود گرفت که از جمله آنها افزایش نرخ بیکاری تا 50 درصد، گسترش اسلحه در دست شهروندان، رشد پدیده تحمیل حق امتیاز، افزایش بازگشت اردنی‌ها به قبایل خود بر اساس قانون و تداوم تبعیض میان اردنی‌های فلسطینی‌الاصل و اردنی‌های قبایل شرق این کشور بوده است. همچنین اخیرا اعتراضاتی در برخی استان‌ها به ویژه «معان»، «الطفیله» و «الزرقاء» به وخامت اوضاع اقتصادی و استمرار بازداشت‌های سیاسی صورت گرفت.
از آنچه گفته شد، اینگونه به نظر می‌رسد که « قرارداد سازش» با رژیم صهیونیستی دیگر منفعتی برای اردن ندارد. اردن سال‌هاست که حتی در زمان حکومت ملک عبدالله یکی از کشورهایی است که به عنوان مانعی در برابر پروژه‌های اسرائیلی و آمریکایی به ویژه در سرزمین اشغالی و به طور مشخص مسجد الاقصی ایستاده است.
از آنجایی که مشروعیت حاکمیت اردن در نظر بسیاری از اردنی‌ها به قیمومیت اردن بر حرم قدسی مرتبط است، طبیعی است که ائتلاف راست اسرائیلی برای عبور از طرح‌هایش جهت تغییر وضعیت موجود در حرم قدسی، خلاص شدن از آن را در نظر بگیرد. بدین ترتیب آن گونه که به نظر می‌رسد، بهترین گزینه برای آن تضعیف حاکمیت اردن و ایجاد هرج و مرج و آشوب در این کشور است.
الاخبار خلاصه‌ای از محتوای اسناد محرمانه از اظهارات ملک عبدالله را آورده است.
عبدالله دوم در دیدار با متخصصان رسانه‌ای اردن در فوریه 2022 به نظر می رسید از روند طرح‌های رسانه‌ای علیه شخص خود و خانواده حاکم در اردن به ویژه ملکه «رانیا» همسرش در ارتباط با موجودی حسابش در یکی از بانک‌های سوئیسی ناراضی است . برخی از آنهایی که در این دیدار حضور داشتند به نقل از ملک عبدالله اعلام کردند که تلاشی برای دیکته دستورکار مشخصی به اردن وجود دارد و اردن هرگز به توطئه‌کنندگان اجازه نخواهد داد که امنیت این کشور را در هم بشکنند.
زمانی که از او درباره هویت کسانی که توطئه کرده و یا درحال توطئه هستند، پرسیده شد ، او نام جرد کوشنر را اعلام کرد.همچنین او از یک کشور عربی بزرگ یاد کرد و گفت: محمد بن سلمان در حال توطئه علیه اردن است و از کمک‌های کشورهای عربی به اردن جلوگیری می‌کند. پادشاه اردن اشاره‌های مثبتی به امارات، کویت و عراق کرد.
سرویس‌های امنیتی اردن گمان می‌کنند که باسم عوض الله قبل از بازداشتش در بهار سال گذشته رابطی بین محمد بن سلمان و شاهزاده حمزه بوده که علیه برادرش پادشاه اردن کودتا کرده است. در همین راستا،« میرزا حسن» مدیر اجرایی بانک جهانی ژوئن 2021 اطلاعاتی را به یک مسئول کشورهای حاشیه خلیج فارس ابلاغ کرد مبنی بر اینکه عربستان از ایده کودتا علیه عبدالله دوم حمایت نکرد؛ اما با آن مخالفت نیز نکرد.
میرزا حسن در ادامه تاکید کرد: عوض الله به شاهزاده حمزه اطمینان داد که حمایت عربستان از عملیات را تضمین می‌کند و در عین حال هشدار داد که عربستان نمی‌خواهد شواهدی از مداخله خود در این عملیات باقی بماند.
وی تاکید کرد: «فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان سعودی در سفر خود به اردن به دنبال خنثی شدن کودتای شاهزاده حمزه و بازداشت عوض الله، با وجود نزدیکی عوض‌الله به بن سلمان تاکید کرد که او نماینده عربستان نیست. اما توضیح دیگری داد و گفت: کودتا از معامله قرن دور نیست و جرد کوشنر از پادشاه اردن به دلیل همکاری نکردنش با او در تصویب طرح معامله قرن به شدت ناراحت است. گفتنی است که هیئتی از اطلاعات عربستان تلاش کردند در تحقیقات این پرونده مداخله کنند؛ اما بی نتیجه ماند.
از سوی دیگر، در یک گزارش دیپلماتیک که توسط یک کشور حوزه خلیج فارس در ابتدای سال 2019 تهیه شده ، آمده است که ولیعهد سعودی برای لغو قیمومیت اردن بر قدس به نفع عربستان تلاش می‌کند.همچنین نگرانی‌هایی در خصوص تلاش مغرب برای کنترل بر مقدسات اسلامی موجود در قدس اشغالی به وجود آمد، به ویژه که پادشاه مغرب ریاست «کمیته قدس» را در سازمان همکاری اسلامی برعهده دارد.
برخی دیپلمات‌های آگاه از اوضاع اردن با اشاره به افزایش مداخله‌های خارجی در امور داخلی آن اعلام کردند که این مداخله‌ها شامل بررسی راه‌حل‌های مساله فلسطین از طریق معامله قرن توسط آمریکا و خطرات این اقدام برای آینده اردن به عنوان کشور جایگزین برای فلسطینی‌ها و پایان رقابت منطقه‌ای برای ایجاد اهرم‌های فشار در اردن هستند. در چارچوب ارائه شده، رقابت میان عربستان سعودی و امارات متحده عربی از یک سو و قطر و ترکیه از سوی دیگر قرار می‌گیرد که برخی دیپلمات‌ها معتقدند در آنها از برخی از مخالفان اردنی که در خارج از این کشور فعالیت دارند، استفاده می‌شود.
با این وجود، همگرایی میان اردن و امارات متحده عربی همزمان با جدایی اردن از عربستان سعودی صورت گرفت. پادشاه اردن در ژوئیه 2020 که روابط اردن با عربستان از زمان ولیعهدی بن سلمان دچار تنش‌هایی شد، در راستای تلاش برای باز نگه داشتن پنجره ارتباطات با امارات، فورا به ابوظبی سفر کرد.
بر اساس گزارش یک دیپلماتیک هدف از سفر پادشاه اردن به ابوظبی نزدیک شدن به محمد بن زاید آل نهیان بود که در آن زمان ولیعهد ابوظبی بود، زیرا در بن سلمان نفوذ داشت. بعد از بازگشت پادشاه اردن از امارات متحده عربی ، دادستانی کل تصمیم به توقف کار اتحادیه معلمین گرفت، اتحادیه‌ای که گروه «اخوان المسلمین» نفوذ قابل توجهی در آن دارد. همچنین دادگاه تجدیدنظر با صدور حکمی اخوان المسلمین را فاقد هویت قانونی و حقوقی دانست.
در همین زمینه اطلاعاتی آمده است که عبدالله دوم ژوئن 2022 از اداره کل اطلاعات خواسته بود تا فعالیت‌های اخوان المسلمین را زیر نظر داشته باشد و در صورت نیاز برای کنترل آنها آماده باشد.بخشی از نگرانی‌های شاه اردن ناشی از احتمال استفاده اخوان المسلمین از گزارش شرایط دشوار اردن برای تقویت حضور خود در این کشور است.
هنری ووستر در اظهارات خود در یکی از کمیته‌های کنگره در مه 2020 درباره روابط آمریکا و اردن از عبارت «اردن جدید» استفاده کرد. این اقدام منجر به تفاسیر متعددی شد. شایان ذکر است که سفارت آمریکا در امان پس از خروج «آلیس ولز» سفیر سابق ، دولت آمریکا از شرایط سخت اردن برای تبدیل اراضی آن به پایگاهی برای حمایت از نیروهایش در منطقه و نیز تشویق آن به اجرای طرح‌های عادی‌سازی روابط مشابه توافقنامه همکاری با رژیم صهیونیستی در دو زمینه آب و برق استفاده می‌کند. این اقدام منجر به اعتراضاتی شد که مهمترین آنها صدور بیانیه 148 شخصیت سیاسی، حقوقی و طایفه ای در سپتامبر 2022 بود.
همچنین یک گزارش دیپلماتیک عربی در سپتامبر 2022 به وخامت نگران‌کننده شرایط اقتصادی و اجتماعی اردن اشاره کرد. افزایش نرخ بیکاری که در یک گزارش بین‌المللی 50 درصد تخمین زده می‌شود، گسترش سلاح در میان شهروندان، توسعه پدیده تحمیل حق امتیاز، افزایش رجوع اردنی‌ها به قبایل خود بر اساس قانون و استمرار تبعیض میان اردنی‌های فلسطینی‌الاصل و اردنی‌های قبایل شرق این کشور از جمله بحران‌های این کشور است.
