الوقت- ناکامی بر سر انتخاب رئیس جمهور جدید در لبنان به دلیل اختلافات سیاسی موجب شده تا این تا بیروت ماهها پس از برگزاری انتخابات پارلمانی از داشتن کابینه جدید محروم بماند و پیوند بحران سیاسی و اقتصادی هشدارهای نگران کننده در مورد اینده ثبات این کشور مهم منطقه را افزایش دهد. در چنین شرایطی حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی راهی بیروت شده تا حمایت قاطع تهران از ثبات لبنان و آمادگی برای کمک به رفع بن بست سیاسی انتخاب رئیس جمهور و تمایل به توسعه همکاریهای دوجانبه در راستای منافع دو طرف را به گوش مقامات و مردم این کشور برساند. از طرف افزایش تنشها در فلسطین اشغالی و کرانه باختری بویژه در پی نگرانیهای منطقه ای از ماجراجوییهای کابینه افراطی جدید رژیم صهیونیستی در مورد موضوعاتی همچون تعرضات مکرر به قدس شریف و همچنین مواضع این کابینه درباره توافق گازی با لبنان، اهمیت این سفر امیرعبدالهیان را دوچندان میکند.
تداوم حمایتهای تهران از ثبات لبنان
لبنان کشوری با مختصات سیاسی و دموگرافیکی منحصربه فرد در غرب آسیا است که تحولات آن به عرصهای برای رقابت قدرتهای مختلف منطقهای و فرامنطقه ای تبدیل شده است. حتی در طول سالهای اخیر تجمیع بحرانهای مختلف اقتصادی و سیاسی شرایطی ایجاد کرده که دخالت و اعمال نفوذ قدرتهای خارجی بیش از پیش مشهود است. در این میان طی هفتههای گذشته با به نتیجه نرسیدن سریال نشستهای پی در پی پارلمان برای انتخاب رئیس جمهور سه کشور فرانسه عربستان سعودی و امریکا به دنبال برگزاری نشستی برای نزدیک کردن دیدگاهها در بازیهای سیاسی خود در این مقوله هستند. این در حالی است که حزب الله و متحدانش در مقاومت لبنان، که همچنان مهمترین جایگاه قدرت را در پارلمان در دست دارند، زیادهخواهیهای گروههای رقیب با حمایت دخالتهای خارجی را مانع اصلی پایان بن بست موجود عنوان میکنند.
در حال حاضر رقابت برای کسب کرسی ریاست جمهوری، که بر اساس قانون اساسی متعلق به مسیحیان مارونی می باشد، میان جنبش میهنی آزاد، متحد حزب الله و حزب قوات لبنانی تحت حمایت عربستان سعودی در جریان است. در این میان ایران به عنوان یک بازیگر مهم منطقهای که همواره سیاست دفاع از حفظ استقلال سیاسی و تمامیت ارضی لبنان را دنبال کرده است تداوم بن بست سیاسی موجود آنهم در میانه شرایط بحرانی اقتصادی این کشور را به زیان صلح و ثبات در لبنان و منطقه و تنها به نفع رژیم صهیونیستی برآورد میکند و از این رو سفر امیرعبداللهیان میتواند گامی در جهت نقشآفرینی برای تسهیل شرایط توافق سیاسی میان گروههای لبنانی باشد. در همین راستا حسین امیر عبداللهیان در نشست مطبوعاتی مشترک با «عبدالله بوحبیب» وزیر امور خارجه لبنان در بیروت گفت: ما همه جریان های سیاسی در لبنان را دعوت میکنیم که در مسیر گفتوگو و توافق هرچه زودتر نسبت به انتخاب رئیس جمهور این کشور و تکمیل فرایند سیاسی در لبنان اقدام کنند.
از طرف دیگر مسئله اقتصادی لبنان معیشت و شرایط عادی زندگی در این کشور را بویژه در بخش انرژی و سوخت با چالش جدی مواجه کرده است و سفر امیرعبداللهیان پیام حمایت دولت و ملت ایران از ملت لبنان در شرایط سخت زمستان را به همراه دارد. امیرعبداللهیان با تأکید بر ایمکه جمهوری اسلامی ایران، دوست روزهای سخت لبنان بوده و خواهد بود گفت: ایران با دارا بودن امکانات و توان تکنولوژی برتر آماده ساخت نیروگاههای برق مورد نیاز لبنان در چارچوب توافقی که صورت خواهد گرفت، می باشد.
ایران سال گذشته نیز در پی بحران بزرگ سوخت در لبنان و ناتوانی دولت این کشور در تأمین سوخت، در پی درخواست رسمی این کشور با ارسال کشتی های حامل سوخت از تشدید بحران جلوگیری کرد.
ایران در دولت جدید دیپلماسی اقتصادی و تقویت همکاریهای اقتصادی و تجاری همسو با شراکتهای سیاسی را بویژه با همسایگان دور و نزدیک در راس اولویتهای سیاست خارجی قرار داده است و طبیعتاً لبنان به عنوان یک بازار هدف برای کالاها و خدمات شرکتهای مختلف ایرانی میتواند باشد و سفرهای دیپلماتیک مجالی برای آشنایی بیشتر با پتانسیلهای همکاریهای اقتصادی دوجانبه است.
لبنان با اتحادیه اروپا و اتحادیه عرب دارای موافقتنامه تجارت آزاد است و این موافقتنامه میتواند با ایجاد شراکتهای اقتصادی راهی به توسعه صادرات ایران به سایر کشورها باشد. حجم صادرات ایران به لبنان در طی سالهای 1398 تا 1400 افت زیادی داشته و به زیر 30 میلیون دلار رسید که در واردات حدوداً 11 میلیارد دلاری لبنان رقم ناچیزی است.
کارشناسان ایجاد صندوق ضمانت صادرات، حضور مستقیم تجار و راهاندازی فروشگاههای زنجیرهای بزرگ را از جمله ظرفیتهای موجود برای تقویت روابط تجاری بین دو کشور اعلام میکنند.
موضوعات امنیتی و منطقهای
سفر امیر عبداللهیان به لبنان در شرایط تنش آمیز کرانه باختری با دیدار مهمی با زیاد نخاله دبیرکل جهاد اسلامی فلسطین همراه بوده است و از این حیث نشست سه گانه محور مقاومت (تهران- حزب الله و جهاد اسلامی) پیامی قاطع آمادگی کامل برای هر سناریویی را به سران رژیم صهیونیستی ارسال میکند که در هفتههای گذشته با اقدامات نسنجیده و تجاوزگرانه در کرانه باختری اقدام به ایجاد التهاب و تنشآفرینی کرده اند. در این رابطه نیز وزیر خارجه ایران با تاکید بر اینکه ما، امنیت لبنان را امنیت ایران و منطقه می دانیم، تصریح کرد: «ایران همچنان با قدرت از جریانهای مقاومت در لبنان و فلسطین در برابر گستاخی های رژیم صهیونسیتی حمایت میکند».
از بعدی دیگر این سفر پیام بیتأثیر بودن برنامهریزیهای تبلیغاتی شدید جبهه غربی- عربی – عبری برای به تحلیل بردن قدرت منطقه ای ایران از طریق دامن زدن به برخی اعتشاشات در چند ماه اخیر را نیز به جبهه دوستان و دشمنان اعلام میکند.