همزمان وزرای خارجه ایران و عمان – کشوری که همواره و به طور سنتی نقش میانجی بین تهران و واشنگتن را ایفا کرده‌است- با محوریت برجام با یکدیگر گفت‌وگو کردند.
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در گفت‌وگویی با تلاش برای مقصر جلوه دادن ایران در بی نتیجه ماندن تلاش‌های دیپلماتیک برای احیای برجام، گفت: «دولت بایدن نمی‌تواند به ایران تضمین دهد که دولت آینده آمریکا از برجام خارج نخواهد شد.»
به گزارش ایسنا به نقل از وبگاه وُرلد، رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در گفت‌وگو با این برنامه رادیویی در پاسخ به این پرسش که آیا مذاکرات احیای برجام به بن‌بست رسیده است یا نه، گفت: «ما یک ماه پیش تصور می‌کردیم به توافق نزدیک هستیم و بعد از آن ایران به دلایلی که باید از آنها پرسید، شروع به طرح مسئله‌ای کرد که هیچ ارتباطی با توافق ندارد و مربوط به تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره فعالیت‌های گذشته ایران و وجود ذرات اورانیوم در چند محل است.»
مالی مدعی شد: «بنابراین، بدون این که بخواهم وارد جزئیات شوم، می‌گویم چیزی که ایران خواسته این است که ما، یعنی آمریکا و کشورهای اروپایی روی آژانس فشار اعمال کنیم تا پرونده این تحقیقات بسته شود. این مسئله هیچ ارتباطی با توافق ندارد. از این گذشته، ما هم این کار را انجام نخواهیم داد.»
پیشتر حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگویی با وبگاه «المانیتور» گفته بود: «در مورد سه مکان اتهامی علیه ایران، آژانس سوالاتی دارد؛ آماده‍‌ایم به سوالات آژانس پاسخ دهیم. اما قویا اعتقاد داریم آژانس باید تکنیکی و فنی عمل کند. مشکل ما با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این است که سیاسی عمل می‌کند. اگر آژانس متمرکز بر مسوولیت و وظیفه فنی خودش بشود، ما هم در این مسیر همکاری‌هایمان را با آژانس تقویت خواهیم کرد. در سال ۲۰۱۵ اتفاقی افتاد و اراده و توافقی سیاسی میان ایران و آمریکا و سه کشور اروپایی به حل مسائل ایران و آژانس کمک کرد. ما می‌خواهیم در کنار همکاری‌های فنی و پاسخ به سوالات آژانس، این اراده سیاسی هم وجود داشته باشد.»
وزیر امورخارجه اضافه کرد: «این خیلی طبیعی است که اتهامات بی‌اساسی که الان در دستور کار آژانس علیه ایران است، باید از میان برداشته شود. اما قبول داریم که مسیرش کار فنی است. اما به موازات آن باید اراده سیاسی مثل سال ۲۰۱۵ برای بستن پرونده‌های اتهامی وجود داشته باشد.»
پیشتر ابراهیم رییسی، رییس‌جمهور ایران پیش از سفر به نیویورک، در گفت‌وگو با شبکه سی.بی.اس آمریکا تاکید کرده‌بود: «اگر «رفع تحریم‌های ظالمانه»، «تضمین اعتمادآفرین و اطمینان‌بخش» و «حل و فصل مسائل پادمانی به صورت قطعی» محقق شود، توافق خوب امکان‌پذیر است.»
چالش تضمین
مالی درباره موضوع تضمین‌خواهی ایران در مذاکرات وین نیز گفت: «در صورت انجام توافقی در وین برای بازگشت آمریکا به برجام، واشنگتن نمی‌تواند تضمین بدهد دولت بعدی این کشور از این توافق خارج نخواهد شد.»
او در این‌باره توضیح داد: «من می‌توانم درک کنم چرا آنها این تضمین را می‌خواهند اما ما از لحظه شروع این مذاکرات، در حدود یک سال و نیم پیش، گفتیم که سیستم ما به این شکل کار نمی‌کند. اگر رئیس‌جمهور آینده طی اقدامی حساب‌نشده و به صورت یک‌جانبه تصمیم بگیرد که با وجود کارآمد بودن توافق از آن خارج شود، ما هیچ کاری نمی‌توانیم برای متوقف کردن آن انجام دهیم.
پیشرفت در موضوع تضمین‌ها
وزیر امور خارجه ایران هم در گفت‌وگو با شبکه المانیتور درباره موضوع تضمین‌ها گفته بود: «وقتی از تضمین صحبت می‌کنیم به رفتار آمریکا در توافق سال ۲۰۱۵ نگاه می‌کنیم. خروج ترامپ از برجام یک اقدام مغایر مقررات بین‌المللی بود. الان نیز با وضعیتی مواجه هستیم که طرفهای مذاکره کننده آمریکایی به ما می‌گویند هیچ تضمینی برای دولت بعدی نمی‌دهیم. بالاخره در عرف و رویه‌های بین‌الملل وقتی توافقی امضا می‌شود، این قرارداد، توافق پایدار میان نظامهای سیاسی و حکومتها است و نه دولتهایی که می‌آیند و می روند.»
او در ادامه گفت: «ماه‌هاست معاونم آقای دکتر باقری و همکارانم در وین مذاکره می‌کنند. ارتباطات زیادی خود من با طرفهای مختلف در موضوع بازگشت به برجام دارم اما وقتی ما صحبت از ضمانت می‌کنیم، طرف آمریکایی مذاکره ما، اظهار می‌دارد ما حداکثر تا پایان دولت خودمان ضمانت خواهیم داد. این چه پیامی برای طرفهای دیگر که علاقه‌مند هستند بیایند و در ایران سرمایه‌گذاری کنند دارد. این رفتار، این پیام را به سرمایه‌گذار خارجی می دهد که وارد ایران نشوید، وقت زیادی ندارید. من در نشست امنیتی مونیخ با برخی از مدیران شرکت‌های بزرگ، گفت‌وگو داشتم. معاون اقتصادی من هم نشست مفصلی با کمپانی‌های بزرگ عمدتا اروپایی در مونیخ داشت. همه آنها به ما می‌گفتند اگر مدت قراردادها کوتاه باشد ما نمی‌توانیم پروژه‌ای را در ایران اجرا کنیم. البته در مورد تضمین و طول مدت قراردادها ما پیشرفت‌هایی را در تبادل پیامهایمان با آمریکایی‌ها در هفته‌های گذشته شاهدیم اما هنوز به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم.»
آیا ایران به دنبال سلاح هسته‌ای است؟
مالی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا ایران مصمم به ساخت سلاح (اتمی) است، گفت: «بدون استناد به آنچه جامعه اطلاعاتی در این خصوص خواهد گفت، می‌توانم بگویم که ما فکر می‌کنیم در مقطع فعلی به نظر نمی‌رسد ایران تصمیمی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای گرفته باشد.»
اذعان این مقام آمریکایی به صلح‌آمیز بودن ماهیت برنامه هسته‌ای ایران در حالی است که مقامات ایران، خود بارها تاکید کرده‌اند تولید و به کارگیری تسلیحات هسته‌ای، جایی در دکترین دفاعی ایران ندارد.
گزارش واشنگتن فری بیکن
روز پنجشنبه و پیش از سخنان رابرت مالی، نشریه محافظه‌کار و راستگرای واشنگتن فیری بیکن نیز در گزارشی آخرین وضعیت مذاکرات هسته‌ای را مورد بررسی قرار داد.
این رسانه آمریکایی در گزارشی مدعی شد، مقامات دولت آمریکا در یک جلسه محرمانه به کنگره اعلام کرده‌اند که مذاکرات هسته‌ای با ایران به بن‌بست رسیده است.
به گزارش ایسنا، پایگاه خبری واشنگتن فیری بیکن در گزارشی ادعایی به نقل از برخی افراد حاضر در نشست محرمانه مقامات دولت جو بایدن با اعضای کنگره آمریکا که دو هفته پیش برگزار شده، آورده‌است که مقامات دولت، بن‌بست مذاکرات احیای برجام با ایران را اعلام کرده‌اند.
دارِل ایسا، نماینده جمهوری‌خواه کنگره از ایالات کالیفرنیا در گفت‌وگو با این پایگاه خبری تلاش کرد ایران را برای آنچه به بن‌بست رسیدن مذاکرات برجامی عنوان کرد، مقصر نشان دهد و گفت: «دو هفته پیش آنها (دولت بایدن) تصور می‌کردند که توافقی وجود دارد اما اکنون می‌دانند که توافقی در میان نیست و در مورد چگونگی رسیدن به یک توافق نیز دچار مشکل شده‌اند، زیرا درباره همه چیز مذاکره کرده‌اند و در پایان، ایران توافقی را که مورد مذاکره قرار گرفت، نمی‌خواهد.»
فیری بیکن به نقل از مقاماتی دیگر نیز ادعا کرد که دولت آمریکا نسبت به حصول یک توافق جدید با ایران خوش‌بین نیست.
دارل ایسا ادامه داد: «ما یک سال و نیم از طریق دوست خوب و واسطه صادق خود، یعنی روسیه مذاکره کردیم و همان چیزی را که انتظارش را داشتیم به دست آوردیم. در واقع آنها (ایران) توافق بهتری نسبت به قبل می خواهند و اگر یک توافق بهتر ارائه ندهید، پس آنها معامله را نمی‌خواهند.»
فیری بیکن در ادامه گزارش خود آورده‌است که مقامات جمهوری اسلامی ایران تاکید دارند که پیشنهادات آمریکا برای حصول توافق جدید به اندازه کافی موجب رفع تحریم‌ها علیه تهران نمی‌شود و عدم خروج مجدد واشنگتن از توافق احتمالی را تضمین نمی‌کند.
پیشتر حسین امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه ایران در دیدار با آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل درخصوص گفت‌وگوهای رفع تحریم ها اظهار داشت: «پیشرفت های زیادی در مذاکرات انجام شده و ما معتقدیم که توافق دست یافتنی است اگر طرف آمریکایی واقع‌بینانه برخورد کند.»
امیرعبداللهیان روز چهارشنبه نیز تاکید کرد که مساله تضمین‌های طرف آمریکایی برای ایران بسیار اهمیت دارد و مقامات این کشور گام‌هایی را برای ارائه این تضمین‌ها برداشته اند اما لازم است که این تضمین‌ها کامل‌تر شوند.
گفت‌وگوی تلفنی وزرای خارجه ایران و عمان
در این میان و روز جمعه، وزرای خارجه ایران و عمان تلفنی گفت وگو کردند.
به گزارش ایسنا،در تماس تلفنی بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان با وزیر امور خارجه ایران آخرین تحولات دوجانبه و منطقه ای مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
در این گفتگوی تلفنی همچنین طرفین در خصوص آخرین تحولات مذاکره برای رفع تحریم ها رایزنی کردند.
امیرعبداللهیان در این تماس تلفنی از تلاش وزرای خارجه عراق و عمان در پیگیری آزادی حاجی ایرانی بازداشت شده در عربستان سعودی تشکر و اظهار امیدواری کرد که بزودی شاهد بازگشت وی به ایران باشیم.
