آرش صفار در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی، ضمن اشاره به گزارشهای منتشر شده در برخی رسانهها و خبرنگاران صهیونیستی از دیدار رئیس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی با همتای قطری او در مقر ناوگان پنجم دریایی آمریکا در بحرین طی روزهای اخیر، اظهار داشت: در خصوص چگونگی انجام این دیدار، تردیدهایی نیز در رسانهها منتشر شده بود و قطریها نیز تا امروز موضع رسمی نداشتند و این خبر را تائید و تکذیب نکردند.
وی افزود: وزیر خارجه قطر بارها تاکید کرده که تا زمانی که دولت مستقل فلسطینی به پایتختی قدس شرقی شکل نگیرد، این کشور تمایلی به عادی سازی روابط خود با رژیم صهیونیستی ندارد. هر چند قطر و رژیم اسرائیل تماسهایی را پیش از این داشتهاند و قطر به عنوان بزرگترین تامین کننده مالی حماس در غزه، ارتباطات سیاسی و پشت پردهای را با اسرائیلیها داشته و حتی کمکهای قطر با هماهنگی رژیم صهیونیستی به غزه رسیده است؛ اما بر این اساس نمیتوان گفت روابط دو طرف وارد فاز عادی سازی شده و مانند بحرین یا امارات به فرایند موسوم به صلح ابراهیم پیوسته است.
عدم احساس تهدید قطر از جانب ایران
این کارشناس مسائل غرب آسیا، با اشاره به اعلام این خبر از سوی پایگاه خبری «ایلاف» که رسانهای سعودی و مستقر در لندن است، گفت: با اینکه در اخبار اشاره شده که در این دیدار درباره ایران و توان پهپادی آن صحبتهایی شده و طرف اسرائیلی، پیشنهاد استقرار سامانههای دفاع هوایی رژیم صهیونیستی در قطر را مطرح کرده بود، اما باید در نظر داشت قطر تهدیدی از جانب ایران و نیروهای نظامی آن احساس نمیکند.
صفار به اعلام کاخ سفید مبنی بر اینکه قطر متحد اصلی خارج از ناتوی آمریکا است اشاره کرد و ادامه داد: به نظر میرسد با توجه به حضور پایگاه هوایی «العدید» در نزدیکی دوحه و روابط گسترده اقتصادی و امنیتی قطر و آمریکا، این روابط بیش از گذشته توسعه پیدا خواهد کرد و این کشور از کمکهای نظامی آمریکا بیش از گذشته بهرهمند خواهد شد.
وی گفت: با توجه به میزبانی قطر از پایگاه نظامی «العدید»، دوحه همواره این نگرانی را دارد که اگر کنترل شرایط موجود میان ایران و آمریکا از دست برود، قطر ممکن است آسیبهایی متحمل شود؛ مسئلهای که امنیت این کشور را زیر سوال برده است و تلاشهای قطر نیز برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا در این راستا انجام میشود؛ اما با توجه به حضور این پایگاه، قطریها نیازی به استقرار سامانههای دفاعی اسرائیلی در خاک خود ندارند.
این کارشناس مسائل غرب آسیا، با بیان اینکه قطر برخلاف امارات که تمایل جدی به خرید سامانه دفاعی اسرائیلی دارد، چنین خواستی نداشته است، در عین حال اضافه کرد: رژیم صهیونیستی نیز پیش از عادی سازی روابط با هر کشوری، حاضر نیست این سامانهها را در اختیار آن قرار دهد. به این دلایل باید به مکانیسم برگزاری این جلسه با شک و تردید نگریست.
تلاش برای فریب قطر
وی توضیح داد: این گمانه زنی که نوعی فریب در جریان انجام این دیدار صورت گرفته و قطریها تمایلی به آن نداشتهاند جدی است و احتمال آن وجود دارد. علاوه بر اینها، گزارشهایی که از این دیدار منتشر شده است، چندان منطقی به نظر نمیرسد.
صفار در خصوص اهداف منتشرکنندگان این گزارش با توجه به مواضع ضد ایرانی آن، تصریح کرد: رژیم اسرائیل میداند هر سطحی از رابطهاش با هر کشوری در منطقه، برای ایران حساسیت برانگیز است و میتواند به مانعی برای توسعه روابط ایران و آن کشور تبدیل شود. همان طور که شاهد بودیم سفر نتانیاهو به مسقط و دیدارش با مرحوم سلطان قابوس، پادشاه وقت عمان موجب ناخوشایندی ایران و آن را به نفع عمان ارزیابی نکرد.
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا، با بیان اینکه برخی معتقد بودند که انتقال نقش واسطه بودن میان ایران و آمریکا از عمان به قطر، تحت تاثیر این موضوع بوده است، افزود: قطعا عادیسازی روابط امارات با رژیم صهیونیستی نیز یکی از موانع برای توسعه روابط ایران با امارات است. از دید تلآویو، نفس انتشار خبر مذاکرات قطر و اسرائیل نیز چنین تصوری را در ذهن تصمیم گیرندگان ایرانی ایجاد میکند و این دستاوردی مثبت برای آنها است و پیامدهای آن را در راستای منافع خود ارزیابی میکنند.
وی به توسعه روابط ایران و قطر، خصوصا بعد از محاصره این کشور اشاره کرد و با تشریح ابعاد گسترده روابط دو کشور در حوزههای مختلف و تلاش دوحه برای ایفای نقش در مذاکرات برجام، ادامه داد: انتشار این خبر، هدفمند بوده و در راستای منافع رژیم صهیونیستی است. این رژیم حتی اگر نتواند اقدام جدی در مسیر عادی سازی روابط انجام دهد، پیامدهای انتشار این اخبار را نیز برای خود دستاورد ارزیابی میکند.
دلایل سکوت مقامات قطری
صفار با اشاره به سکوت مقامات و رسانههای قطری نسبت به انتشار این اخبار از سوی رسانهای سعودی – صهیونیستی، گفت: سکوت مقامات قطری را میتوان از دو جنبه ارزیابی کرد؛ یا نفس انجام این دیدار از دید آنها زیر سوال بوده است و یا این دیدار برنامه ریزی شده نبوده و خارج از سیستم تصمیمات سیاسی و پروتکلهای قطر انجام شده است و امروز برای قطریها نیز تبدیل به مسئلهای شده که هنوز نتوانسته اند درباره آن اتفاقی که احتمالا افتاده است به جمعبندی برسند.