بهگزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه «هارآتص» در یادداشت تازه خود بهقلم«زوی بارئل» نوشت: رفتار روسیه با همسایه خود نشان میدهد که اگر به تامینکننده اصلی انرژی وابسته باشید، چه اتفاقی میافتد. کشورهای غرب آسیا به شرکای بزرگتر گاز طبیعی تبدیل خواهند شد. «رجب طیب اردوغان» -رئیسجمهور ترکیه- از حرکت این هفته 6 کشتی جنگی روسیه از دریای مدیترانه به سمت دریای سیاه از طریق تنگه داردانل ناراحت نشد. علیرغم این نمایش قدرت، اردوغان همچنان متقاعد شده است که تهدید روسیه برای حمله به اوکراین اجرا نخواهد شد، یا حداقل این چیزی است که او در انظار عمومی میگوید. بعید به نظر میرسد که او در دیدار ماه جاری خود با «ولادیمیر پوتین» اطلاعات محرمانهای داشته یا تعهدی دریافت کرده باشد.
در آن جلسه، اردوغان امیدوار بود که موقعیت میانجی بین روسیه از یک طرف و اوکراین و آمریکا از سوی دیگر را به دست آورد و به او اجازه داده شود خود را به عنوان رهبر نجاتدهنده جهان از جنگ جهانی سوم معرفی کند. اما او دقیقاً آن کسی نیست که پوتین یا جو بایدن به آن امید بستهاند. هر دو رئیسجمهور گفتگوی مستقیم را ترجیح میدهند.
واشنگتن سربازان و تسلیحات بیشتری را به همسایگان اوکراین میفرستد. بیش از 100 هزار سرباز روسی در مرزهای شرقی اوکراین مستقر هستند، در حالی که کشتیهای جنگی روسی در دریای سیاه به عنوان بخشی از آنچه سخنگویان کرملین آن را تمرینهای از پیش برنامهریزی شده مینامند، مستقر هستند.
هشدارهای واشنگتن و پایتختهای اروپایی مبنی بر اینکه آمریکا تحریمهایی را علیه روسیه اعمال خواهد کرد، به ویژه خط لوله روسیه که حدود 40 درصد گاز طبیعی اروپا را تامین میکند، مسکو را متقاعد نکرده است که نیروهایش را وادار به عقبنشینی نموده یا مصالحه کند. فرض کار آمریکاییها، حداقل به صورت علنی، این است که پوتین قصد دارد به اوکراین حمله و دولت ولادیمیر زلنسکی را سرنگون کند، و کل کشور را به جای شرق، بخشی از منافع مشترک روسیه کند.
ظاهراً این یک رویارویی روسی-آمریکایی-اروپایی است که غرب آسیا را به راحتی درگیر میکند. اما در زمانی که بایدن از قطر درخواست کمک میکند و مصر و اسرائیل(رژیم صهیونیستی) نگران واردات گندم خود از اوکراین هستند، ایران فرصتی را که از این بحران برایش باز میشود، در نظر میگیرد و ترکیه در حال بررسی آن است.
به نظر میرسد آنچه اردوغان بیش از جنگ در اوکراین از آن میترسد، تحریمهای آمریکا علیه روسیه است که او را مجبور به جانبداری میکند. اردوغان پس از بازگشت دست خالی از کییف، بار دیگر خود را در انبوهی از مشکلات گرفتار میبیند که هر بیاحتیاطی گلوی او را هم میگیرد.
اقتصاد ترکیه به شدت به اقتصاد روسیه وابسته است. این روابط شامل صدها شرکت ترکیهای فعال در روسیه، میلیاردها دلار هزینه شده توسط گردشگران روسی در ترکیه، همکاری در جنگ در سوریه (البته با فراز و نشیبهای فراوان) و خرید سامانههای ضد موشکی اس-400 از روسیه است.
در سال 2015، ترکیه پس از سرنگونی یک هواپیمای جنگنده روسی که به حریم هوایی این کشور پرواز کرد، با تحریم روسیه مواجه شد که تقریباً صنعت گردشگری این کشور را نابود کرد. پوتین در پاسخ به روسها دستور داد از گذراندن تعطیلات در ترکیه خودداری کنند. او همچنین شرکتهای ترکیهای را تعطیل کرد و تقریباً به طور کامل رفت و آمد بین دو کشور را متوقف نمود. پس از هشت ماه طولانی این تحریم، اردوغان مجبور شد در تابستان 2016 با پوتین قرارداد همکاری امضا کند.
آنچه اکنون در خطر است، بهرهبرداری از خط لوله گاز نورد استریم 2 است که مستقیماً از روسیه زیر دریای سیاه میگذرد و اوکراین را دور میزند. همچنین قرار است در نهایت گاز به رومانی و مجارستان ارسال شود و درآمدهای مورد انتظار ترکیه از هزینههای ترانزیت بسیار زیاد است. مهمتر از آن، این امر ترکیه را به صادرکننده بزرگ گاز به اروپا تبدیل خواهد کرد. این پروژه با مخالفت اتحادیه اروپا و آمریکا روبرو شده است، زیرا به روسیه پایگاهی استراتژیک میدهد.