شورای وزیران شورای همکاری خلیج فارس، در بیانیه‌ای که پس از نشست کویت هفته پیش منتشر کرد، موضع دیرینه خود را با ادعای تعلق سه جزیره – ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک – به امارات متحده عربی تکرار کرد. این بیانیه همچنین حقوق ایران بر میدان گازی مشترک آرش را رد کرد و اظهار داشت که این میدان کاملاً در مرزهای دریایی کویت قرار دارد و صرفاً متعلق به کویت و عربستان سعودی است. همچنین وزرای امور خارجه شورای همکاری خلیج فارس در بیانیه خود ادعا کردند که مذاکرات هسته‌ای ایران باید شامل همه مسائل و نگرانی‌های امنیتی ادعایی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس باشد.وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز سه‌شنبه با صدور بیانیه‌ای، ادعاهای اخیر مطرح شده در بیانیه پایانی نشست وزیران امور خارجه شورای همکاری خلیج فارس در مورد حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه، میدان گازی آرش و برنامه هسته‌ای این کشور را قاطعانه رد کرد.این وزارتخانه تأکید کرد که ایران حاکمیت غیرقابل انکاری بر جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک دارد و هرگونه تکرار ادعاهای بی‌اساس، واقعیت‌های تاریخی، جغرافیایی یا حقوقی را تغییر نخواهد داد. همچنین تأکید کرد که ایران تمام اقدامات لازم را برای تأمین امنیت و حفاظت از منافع ملی خود در این منطقه را انجام خواهد داد.بر این اساس در متن بیانیه اعلام داشته است که ضمن رد لحن مداخله‌جویانه موجود در بیانیه مذکور، مجدداً تأکید می‌شود که جمهوری اسلامی ایران، در اعمال حقوق حاکمیتی خود، تمام اقدامات لازم را برای تأمین امنیت و ایمنی در این جزایر ایرانی و حفاظت از منافع کشور در محدوده آنها انجام خواهد داد.
بیش از چهل سال است که اختلاف بر سر سه جزیره ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، زخم بزرگی در روابط بین امارات متحده عربی و ایران بوده است. این جزایر در سال ۱۹۲۱ تحت کنترل بریتانیا قرار گرفتند، اما در ۳۰ نوامبر ۱۹۷۱، یک روز پس از خروج نیروهای بریتانیایی از منطقه و تنها دو روز قبل از تبدیل شدن امارات متحده عربی به یک فدراسیون رسمی، حاکمیت ایران بر این جزایر احیا شد.برای امارات متحده عربی، مدیریت دقیق این اختلاف بسیار مهم است تا نه شرایط را تشدید کند و ایران را به واکنش شدیدتری، احتمالاً علیه سرزمین اصلی امارات، تحریک کند و نه به ایران اجازه دهد استدلال کند که امارات متحده عربی ادعاهای «سوءتفاهم‌شده» خود را نسبت به این جزایر کنار گذارد. در طرف دیگر برای ایران، این اختلاف ناشی از سوءتفاهم اماراتی‌ها است. از آنجایی که وضعیت امنیتی خاورمیانه در سال‌های اخیر متشنج شده و تمرکز بین‌المللی به شدت بر ایران معطوف شده است، امارات متحده عربیِ جسورتر، در تئوری، به دنبال این است از چنین تغییری برای پیشبرد اهداف خود بهره ببرد. وزرای امور خارجه شورای همکاری خلیج فارس ادعاهای قبلی خود در مورد مالکیت میدان گازی آرش (که به طور مشترک متعلق به ایران و کویت است) را هم بار دیگر تکرار کردند و حقوق ایران بر این میدان گازی را رد کردند.
اختلاف بر سر میدان گازی آرش، که کویتی‌ها آن را الدره می‌نامند، به دهه ۱۹۶۰ برمی‌گردد، زمانی که پس از کشف آن، امتیازات دریایی مشترکی به ایران و کویت اعطا شد. این اختلاف شاهد چندین دوره ادعا و ادعای متقابل از سوی طرفین درگیر بوده است و به یک نقطه اختلاف کلیدی در روابط بین همسایگان خلیج فارس تبدیل شده است. ذخایر تخمینی این میدان حدود 220 میلیارد متر مکعب است، اما اکتشاف به دلیل اختلاف طولانی مدت با مانع مواجه شده است. تقریباً ۴۰ درصد از میدان گازی آرش در آب‌های ایران قرار دارد.در ماه ژوئیه، کویت اعلام کرد که ساخت یک کارخانه فرآوری گاز در خشکی را برای تغذیه از میدان دورا آغاز کرده است. گزارش‌های رسانه‌های عربی این میدان را در منطقه بی‌طرف بین کویت و عربستان سعودی توصیف کردند. این دو کشور در سال ۲۰۲۲ یک قرارداد توسعه مشترک برای این میدان امضا کردند. شورای همکاری خلیج فارس در بیانیه روز دوشنبه خود اعلام کرد که این منطقه دریایی در قلمرو کویت هستند که توسط ایران اشغال شده و میدان الدوره کاملاً متعلق به کویت است.
شورای همکاری خلیج فارس تأیید کرد که «میدان الدره کاملاً در محدوده دریایی کشور کویت قرار دارد و مالکیت منابع طبیعی در منطقه تقسیم‌شده زیر آب مجاور منطقه تقسیم‌شده عربستان-کویت، از جمله کل میدان الدره، تنها مالکیت مشترک بین پادشاهی عربستان سعودی و کشور کویت است».به گفته وزارت ایران، صدور بیانیه‌های تکراری و طرح ادعاهای یکجانبه «از منظر قانونی هیچ حقی را به دولت کویت اعطا نمی‌کند». در این بیانیه آمده است: «رسیدن به یک توافق منصفانه و پایدار در مورد میدان آرش نیازمند گفتگوی دوجانبه، تلاش‌های مشترک و ایجاد فضایی مثبت و سازنده برای حفاظت و تضمین حقوق و منافع متقابل است». این وزارتخانه همچنین بر حقوق ایران بر میدان آرش بر اساس حقوق تاریخی و سوابق مذاکرات تأکید کرد و همه «ادعاهای یکجانبه» در مورد این میدان را نامعتبر دانست. تهران اعلام کرد که ادعاهای مکرر بر سر جزایر ایرانی واقعیت‌ها را تغییر نمی‌دهد. ایران پیش از این نیز اقداماتی برای اکتشاف و بهره‌برداری از میدان آرش انجام داده بود، اما برای مدتی متوقف شد و همین موضوع زمینه‌ساز ادعاهای دیگران شد.
حتی قبل از انقلاب نیز در این حوزه فعال بود و سابقه تاریخی حضور ایران در میدان آرش به هیچ وجه قابل انکار نیست. واقعیت‌های تاریخی را نمی‌توان تغییر داد. قاعده تسلط در حقوق بین‌الملل می‌گوید وقتی سرزمینی یا منطقه‌ای سال‌ها در اختیار کشوری باشد، این نشان از مالکیت آن کشور است. در مورد میدان گازی آرش نیز ایران سابقه تصرف داشته و این امر حاکم است. لذا ادعاهای شورای همکاری خلیج فارس مبتنی بر حقایق تاریخی یا حقوق بین‌الملل نیست و نشان دهنده تلاشی برای سیاسی کردن مسائلی است که از نظر قانونی حل و فصل شده و غیرقابل انکار هستند.
منبع: صبح ساحل
