به گزارش الوقت- پس از توافق ایران و عربستان سعودی که یکی از بندهای آن پایان دادن به درگیریها در یمن بود، اکنون ابتکارات صلح با میانجیگری عمانی‌ها شدت بیشتری گرفته است تا شاید پس از 9 سال، یمن دوباره رنگ آرامش ببیند.
در همین رابطه، اعضای هیئت سعودی و عمانی که در صنعا به سر می‌برند روز یکشنبه با مهدی المشاط، رئیس شورای عالی سیاسی یمن ملاقات کردند. در این دیدار مهدی المشاط ضمن استقبال از حضور دو هیئت سعودی و عمانی گفت:«ملت یمن از تلاشهای میانجی‌گرانه که عمان انجام می‌دهد و نقش مثبت آن در نزدیک کردن دیدگاه‌های دو کشور و تلاشهای صورت گرفته برای تحقق صلح شرافتمندانه‌ای که همه مردم یمن خواهان آن هستند، تقدیر و تشکر می‌کنند». المشاط بر موضع ثابت انصارالله در قبال صلح عادلانه و عزتمندانه که مردم یمن خواهان آن هستند و می‌خواهند این صلح آرزوهای آنها در آزادی و استقلال را محقق کند، تاکید کرد.
برخی منابع گفتند که مذاکرات بین عربستان و انصارالله بر بازگشایی بنادر تحت کنترل انصارالله و فرودگاه صنعا به شکل کامل و نیز پرداخت حقوق کارمندان دولتی و تلاشها برای بازسازی‌ها و تعیین جدول زمانی برای خروج نیروهای خارجی از کشور متمرکز بود. همچنین، دو طرف درباره توقف اقدامات خصمانه و لغو محاصره بنادر یمن که توسط عربستان انجام گرفته، صحبت خواهند کرد.
دیدار مقامات صنعا و سعودی درحالی است که شبکه بلومبرگ روز دوشنبه از تلاش عربستان برای توافق پایدار با یمن خبر داد و گفت احتمالا تا پیش از پایان ماه رمضان اعلام می‌شد. اگرچه بلومبرگ مدعی است که ریاض دنبال صلح پایدار و دائمی با انصارالله است و قصد خروج کامل از یمن را دارد اما برخی رسانه‌ها اعلام کردند توافق بین عربستان و انصارالله به مدت شش ماه تا یکسال تمدید می‌شود و پس از اجرای آن، مذاکرات مستقیم سیاسی برای حل بحران این کشور آغاز خواهد شد. همچنین گفته می‌شود که این مذاکرات برای توافق با مرحله انتقالی به مدت دو سال است و طرح عربستان شامل بررسی ساختار آتی دولت یمن طی مرحله انتقالی است. از سوی دیگر، هانس گروندبرگ، فرستاده سازمان ملل در یمن هم گفت که گفتگوهای عربستان و عمان با انصارالله، یمن را به پیشرفت واقعی به سوی صلح پایدار نزدیک‌تر می‌کند.
همزمان با مذاکرات صنعا، محمد البخیتی، عضو دفتر سیاسی انصارالله در سخنانی گفت:«نیازی به بررسی تفسیرهای غیرواقعی برای توجیه مذاکرات بین صنعا و ریاض نیست. هرچیزی را باید به نام خودش خواند. عربستان میانجی نیست، بلکه یک طرف درگیری است. ما آمادگی مذاکره مجدد با عربستان را از طریق رشاد علیمی (رئیس شورای ریاستی) که از سوی این کشور منصوب شده است، نداریم. از گفتگوی یمنی- یمنی بدون دخالت‌های خارجی بی‌نیاز نیستیم و درهای صنعا به روی همه باز است».
علاوه بر تلاشهای دیپلماتیک، انصارالله و عربستان در مورد پرونده تبادل اسرا هم به توافقاتی دست یافته‌اند که انتظار می‌رود در صورت رسیدن به توافق آتش‌بس، این پرونده هم به سرانجام برسد. بر اساس توافقاتی که ماه گذشته بین هیئت صنعا و سعودی انجام شد، قراربود 887 اسیر از بین طرفین آزاد شوند و روز شنبه عربستان در اولین گام و پیش از شروع مذاکرات سیاسی با انصارالله 13 زندانی را آزاد کرد.
صلح دست یافتنی است اگر…
همه شواهد و قرائن حکایت از این دارد که صلح در یمن دست یافتنی است و مقدمات آن نیز در حال رخ دادن است. همانگونه که محمد البخیتی گفته، امارات خروج نیروهای خود را از یمن آغاز کرده است، هر چند این مقام انصارالله این نکته را هم ذکر کرد که نشانه‌هایی وجود دارد که امارات قصد دارد برخی جزایر اشغال شده یمن را تحت کنترل خود داشته باشد. امارات در سالهای اخیر بسیاری از مناطق جنوبی یمن از جمله جزیره سقطری را به طور کامل اشغال کرده است و استحکامات نظامی را هم در آن احداث کرده و این منطقه را دیده‌بان خود و صهیونیستها در خلیج فارس قرار داده است، اما تداوم اشغالگری متجاوزان چیزی نیست که رهبران صنعا چشم خود را به روی آن ببندند.
با اینکه عربستان و امارات در ظاهر نشان می‌دهند که قصد پایان درگیریها را دارند اما رهبران انصارالله هشدار داده‌اند که صلح کامل زمانی محقق می‌شود که متجاوزان از همه مناطق اشغالی خارج شوند و تاکید دارند که حتی یک وجب از خاک یمن را به دشمنان ملت تقدیم نخواهند کرد. اینکه سعودیها دنبال راهکاری هستند که در مدت دو سال مرحله انتقالی در یمن انجام شود اما انصارالله صلح دائمی می‌خواهد نه موقتی. امارات و عربستان در سودای ادامه اشغالگری خود در مناطق نفت خیز جنوب یمن هستند اما انصارالله بارها هشدار داده که این منابع متعلق به ملت یمن است و متجاوزان باید این مناطق را ترک کنند، در غیر این صورت با زور آنها را پس خواهد گرفت. از طرفی، صهیونیستها با کمک امارات هم در جزایر یمن مستقر شده‌اند که انصارالله خواستار بیرون راندن اشغالگران است و مقامات ابوظبی هم باید در این مورد موضع رسمی خود را اعلام کنند که دنبال صلح در منطقه هستند یا تداوم تنش. چرا که یمنی‌ها اشغالگری صهیونیستها در سرزمین فلسطین را هم برنمی‌تابند چه برسد به اشغالگری در خاک خود و بارها هشدار داده‌اند که در صورت تنش آفرینی موشکهای خود را به سمت سرزمینهای اشغالی نشانه خواهند رفت.
انصارالله به سلاحش بیشتر اطمینان دارد
با اینکه انصارالله آمادگی خود را برای ازسرگیری مذاکرات و پایان درگیریها اعلام کرده، اما روی نیات سعودیها تردید دارد. در سالهای اخیر چندین دور توافقات آتش‌بس بین عربستان و صنعا امضا شد اما سعودیها هیچ گاه به تعهداتشان عمل نکردند و به بهانه‌های مختلف اجازه ندادند تا یمنی‌ها از منافع این توافقات بهره‌مند شوند. به همین دلیل بود که انصارالله سال گذشته پس از شش ماه، حاضر به تمدید آتش‌بس نشد، زیرا ادامه آنرا به صلاح نمی‌دید. انصارالله در دو سال گذشته همزمان با تلاش برای صلح، قدرت نظامی خود را هم ارتقا داده است تا بتواند حقوق ملت یمن را از ائتلاف سعودی پس بگیرد.
دستیابی به موشکها و پهپادهای پیشرفته و بالا بردن توان دریایی، بخشی از دستاوردهای دفاعی یمنی‌ها است که به مدد آنها توانستند موازنه میدانی را به نفع خود تغییر دهند. حملات موشکی به تاسیسات نفتی آرامکو و هدف قرار دادن عمق امارات، زنگ خطر را برای دشمنان به صدا درآورد تا در هر گونه محاسبات خود علیه یمن همه جوانب را در نظر بگیرند. در سایه همین دستاوردهای نظامی بود که عربستان سعودی در آوریل 2022، مجبور شد به آتش بس تن دهد.
از سوی دیگر، یکی از دلایلی که تردیدها درباره تحقق صلح دائمی را افزایش داده، این است که آتش بس 6 ماهه‌ای که سعودیها روی آن تاکید دارند برای اجرای برخی تعهدات کافی نخواهد بود، زیرا در این مدت دو طرف سعی خواهند کرد تا میزان جدیت رقیب را بسنجند و با بدبینی به همدیگر نگاه خواهند کرد و بی‌اعتمادی بین آنها حکمفرما خواهد بود.
بنابراین با در نظر گرفتن بدعهدی سعودیها در گذشته، دولت صنعا اکنون جانب احتیاط را در پیش گرفته است و سعی دارد از توافقات احتمالی برای پایان جنگ اطمینان حاصل کند. انصارالله اکنون به زور بازوی خود بیشتر از وعده‌های عربستان و سازمان ملل اعتماد دارد، زیرا قدرت نظامی خود را تنها ضامن امنیت یمن می‌داند و این برگ برنده صنعا در میز مذاکرات صلح است. دولت صنعا یکسال است که عملیات موشکی به عمق عربستان و امارات را متوقف کرده است تا به دشمنان این فرصت را بدهد که سر عقل آمده و راه درست را انتخاب کنند و پس از توافق اخیر ایران و عربستان هم صبر کردند تا ببینند این توافقات چه تاثیری در عرصه میدانی یمن خواهد داشت. صبر انصارالله از سر ضعف نیست بلکه این جنبش برای تنبیه متجاوزان دست بسته نیست و در صورت لزوم به گزینه نظامی متوسل خواهد شد.
اصرار صنعا به اجرای شروط قبلی به عنوان مقدمه پایان درگیریها هم به این دلیل است تا از تعهدات ریاض مطمئن شود که مثل دفعات قبل از زیر باز تعهداتش شانه خالی نخواهد کرد و دنبال گرفتن تضمین‌های لازم الاجرا است.
اگرچه درباره اهداف عربستان برای دوره انتقالی در یمن اخباری به بیرون درز نکرده است اما به نظر می‌رسد سعودیها سعی دارند برخی افراد حاضر در شورای ریاستی را که در 9 سال گذشته در کنار ائتلاف متجاوز علیه ملت یمن قرار گرفته بودند در ساختارهای سیاسی حاکم کنند اما انصارالله و مردم یمن این افراد را دشمن خود می‌دانند و حاضر نمی‌شوند به خواسته ریاض تن دهند. لذا، اگر هم توافقات اولیه برای پایان تنشها حاصل شود، شاید در ادامه راه دو طرف دوباره به اختلاف بخورند.
مذاکرات صلح اخیر بین عربستان و ایران امیدها را برای پایان دادن به درگیری در یمن افزایش داده است، اما با این حال، بی‌اعتمادی عمیق بین ریاض و صنعا و پیچیدگی خود درگیری از جمله موانعی است که رسیدن به صلح پایدار را با چالش مواجه کرده است. لذا، جامعه بین‌الملل باید به تلاشها برای حل مسالمت‌آمیز مناقشه ادامه دهد تا مردم یمن را از رنج و مصایبی که در این سالها متحمل شده‌اند نجات دهد، زیرا ادامه فاجعه انسانی در این کشور به نفع منطقه و جهان نیست.
