بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه فارن پالسی در مقالهای بهقلم «جیمز پالمر» نوشت: رئیسجمهور چین، «شی جین پینگ» پنجشنبه گذشته با رهبران آسیای میانه در شهر شیان در غرب چین دیدار کرد.
بیشتر بحثهای عمومی حول محور تجارت بود، اما شی همچنین از کمک به کشورهای آسیای میانه برای بهبود «اجرای قانون، امنیت و قابلیت دفاعی» صحبت کرد.
این لفاظی بخشی از تمرکز فزاینده چین بر امنیت جهانی است که به نظر میرسد عمدتاً متوجه آمریکا است.
نشست سران شیان باعث نگرانی کارشناسان آمریکایی در مورد فشار چین به آسیای میانه شد، این در حالی است که تمرکز روسیه در جنگ خود در اوکراین است.
در این دیدار، شی به نکتهای اشاره و تأکید کرد که چین از حاکمیت دولت در آسیای میانه حمایت میکند.
با انجام این کار، او احتمالاً قصد داشت آسیب واردشده توسط لو شای، سفیر چین در فرانسه را که اظهارات نسنجیده اخیر وی مشروعیت کشورهای پس از شوروی را زیر سؤال برد، جبران کند.
اگرچه کشورهای آسیای میانه در غیاب روسیه بهدنبال شریک امنیتی قابلاعتمادی هستند، اما بهدنبال شریکی نیستند که علیه روسیه باشد.
آنچه دولتهای منطقه میخواهند حمایت در برابر قدرتهای بزرگ نیست، بلکه تضمین امنیتی در برابر شورشهای داخلی است که هدف اصلی نظامی سازمان همکاری شانگهای به رهبری چین است.
روسیه زمانی ضامن کلیدی ثبات داخلی بود. در ماه ژانویه ۲۰۲۲، هزاران سرباز را برای کمک به سرکوب یک قیام ضد دولتی به قزاقستان فرستاد.
روابط پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، زمانی روسیه را در بیشتر آسیای میانه جذابتر از چین جلوه میداد، اما جنگ در اوکراین این محاسبات را تغییر داده است.
همه اینها چین را به یک جایگزین جذاب تبدیل میکند. پکن واقعاً بهدنبال محافظت از سایر کشورها در برابر مسکو نیست.
در آسیای میانه، این کشور بهدنبال دورنگه داشتن آمریکا، حمایت از دولتهای استبدادی (که جذب آنها آسانتر از دولتهای دموکراتیک است) و واردکردن تعداد بیشتری از شرکتهای چینی به میدان است.
چین همچنین خود را بهشدت مخالف انقلابهای رنگی معرفی میکند که آنها را توطئههای موردحمایت آمریکا میداند. بسیاری از نخبگان سیاسی در آسیای میانه نیز همینطور هستند.
چرخش به سمت چین ممکن است برای مردم آسیای میانه چندان خوب نباشد. ه
نوز هم برای تجارت با چین و همچنین برای پروژههای انرژی توسعهیافته اشتیاق وجود دارد، اما حضور نیروهای چینی در داخل مرزهای هر کشور آسیای میانه بهسرعت احساسات علیه پکن را تغییر میدهد.
در حال حاضر ترسی در مورد تسلط چین ازنظر اقتصادی در منطقه وجود دارد. همچنین درحالیکه دولتها از نظارت گستردهای که با بستههای تجاری چین همراه است، استقبال میکنند، ممکن است رأیدهندگان آنها چنین نکنند.
با توجه به این موضوع، به نظر نمیرسد که اجلاس شیان نشاندهنده هیچگونه گسست واقعی بین روسیه و آسیای میانه باشد. چین قبلاً برنامههای همکاری زیادی را در منطقه انجام داده است و روسیه همچنان بخشی از بسیاری از گروههای منطقهای مانند سازمان همکاری شانگهای است.
در میان برخی از متفکران غربی یک خیال همیشگی وجود دارد که روسیه و چین بدون هیچ مدرک واقعی از هم جدا خواهند شد.
جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا روز یکشنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی در هیروشیما ژاپن گفت که بهبود روابط آمریکا و چین درراه است.
او همچنین گفت که آمریکا به کمک تایوان برای دفاع از خود در برابر چین ادامه خواهد داد.
امیدوارم ادعای بایدن در مورد بهبود روابط در آینده فقط یک آرزو نباشد و او به اطلاعاتی دسترسی داشته باشد که آن را توجیه میکند، اما از شواهد عمومی موجود، هیچ نشانهای از کاهش تنشها از طرف چین وجود ندارد.
همانطور که هفته گذشته اشاره کردم، وزارت امور خارجه چین تقریباً هرروز به آمریکا حملهور میشود، چین تبلیغات و طرفداری روسیه را انجام میدهد و شرکتهای آمریکایی همچنان هدف اقدامات تنبیهی پکن هستند.
در همین حال، به نظر میرسد که دولت بایدن با استفاده از زبانهای مختلف مانند «کاهش خطر» و دیگر موارد، بهدنبال یکشبه روابط را تنظیم مجدد کردن با چین است، اما مقامات در پکن آن را انتخاب نمیکنند.
من گمان میکنم که تغییر لحن پاسخی به عقبنشینی از سوی نهادهای تشکیلاتی است که سیاست آمریکا در حال تبدیلشدن به بیشازحد جنگطلبانه بوده است؛ بحثی که بیش از هرگونه توجهی به اقدامات یا ایدئولوژی رهبری چین در مورد حساسیتهای لیبرال است.
چین با ممنوعیت خرید تراشههای ساخت شرکت آمریکایی Micron Technology، شرکتهایی را که با اطلاعات حساس سروکار دارند، درگیر نبردی بر سر تولید نیمهرساناها کرده است. Micron تراشههای حافظه پیشرفته میسازد، یکی از بخشهایی که تولید چینی نسبتاً رقابتی است.
تولیدکنندگان داخلی احتمالاً میتوانند این شکاف را پر کنند که میتواند ۱۰ درصد از درآمدش را برای Micron هزینه کند.
این اقدام پس از اعلام تحقیقات پکن از شرکت در ماه اوایل آوریل پیشبینی شد. در همین حال، سازندگان کره جنوبی نیز بهاحتمالزیاد وارد فضای میکرون خواهند شد.
واشنگتن از سئول درخواست کرد که در صورت ممنوعیت از آن جلوگیری کند، اما دولت کره جنوبی هیچ سازوکار قانونی مشخصی برای محدود کردن شرکتهای خود ندارد.