میدان گازی آرش که در مرز دریایی شرقی کویت واقع شده است، در سال ۱۹۶۷ کشف شد. به گفته تهران، این میدان تا آب‌های کشور گسترش می‌یابد. کویت و عربستان سعودی که منابع گاز و نفت دریایی را در منطقه بین خود به اشتراک می‌گذارند، در ماه مارس گذشته توافق‌نامه‌ای را برای توسعه بهره‌برداری مشترک این میدان امضا کردند. چند روز بعد، ایران با این قرارداد مخالفت کرد و آن را «غیرقانونی» خواند و گفت که برنامه‌های خود را برای توسعه بهره‌برداری از میدان آغاز خواهد کرد.
هفته گذشته، کویت و عربستان سعودی ادعای مالکیت ایران را پس از تهدید تهران به پیگیری اکتشاف رد کردند. اما اخیرا کویت گفته که وزیر خارجه این کشور برای بازدید از ایران دعوت شده است.
تاریخچه مناقشه
مناقشه بر سر آرش/الدوره به دهه ۱۹۶۰ برمی‌گردد، زمانی که ایران و کویت هر کدام به یک شرکت امتیاز دریایی اعطا کردند، یکی به شرکت نفت انگلیس و ایران – بریتیش پترولیوم – و دیگری به رویال داچ شل.
این دو امتیاز در بخش شمالی میدان که ذخایر قابل بازیافت آن حدود ۲۲۰ میلیارد متر مکعب (۷ تریلیون فوت مکعب) تخمین زده می‌شود، هم‌پوشانی داشتند.
ایران تجهیزات حفاری را در سال ۲۰۰۱ به میدان انتقال داد و کویت را بر آن داشت تا شکایت‌هایی را به سازمان‌های بین‌المللی ارائه کند. ایران از آمادگی خود برای بهر برداری دست کشید، مانند کویت که به برنامه‌هایی که با عربستان سعودی در این منطقه داشت، پایان داد.
موضع کویت و عربستان سعودی چیست؟
مقامات کویت و عربستان سعودی در بیانیه‌ای مشترک در روز پنجشنبه گفتند که «آنها به تنهایی از حق حاکمیت کامل برای بهره‌برداری از ثروت در آن منطقه برخوردارند».
بر اساس بیانیه‌ای که خبرگزاری رسمی عربستان سعودی (SPA) منتشر کرد، آنها درخواست‌های قبلی و مکرر خود از جمهوری اسلامی ایران را برای مذاکره درباره تعیین مرزهای دریایی خود برای حل این موضوع تجدید کردند.
وزارت خارجه عربستان سعودی اعلام کرد که بر مالکیت مشترک خود بر منابع طبیعی میدان گازی الدوره با کویت را مجدداً تأکید می‌کند و از ایران می‌خواهد در مرز شرقی این منطقه با عربستان و کویت مذاکره کند.
آیا تلاشی برای دستیابی به توافق صورت گرفته است؟
سال‌ها، ایران و کویت مذاکرات ناموفقی را درباره منطقه مرزی مورد مناقشه خود که سرشار از گاز طبیعی است، انجام داده‌اند.
ماه گذشته، کویت پس از اعلام آمادگی تهران برای آغاز حفاری در میدان، ایران را برای دور دیگری از مذاکرات دعوت کرد.
اما تلاش‌های اخیر برای احیای مذاکرات شکست خورده است. اخیراً از سعد البراک، وزیر نفت کویت در ۲۷ ژوئیه نقل شده است که کشورش «حفاری و تولید» را در میدان گازی الدوره بدون انتظار برای توافق مرزی با ایران آغاز خواهد کرد.
این امر وزیر نفت ایران را بر آن داشت تا روز یکشنبه به مقابله با این موضوع بپردازد و گفت تهران ممکن است بدون توافق کار در این میدان را دنبال کند.
به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از خبرگزاری شانا، جواد اوجی گفت: ایران در صورت عدم تمایل به تفاهم و همکاری، حقوق و منافع خود را در زمینه بهره‌برداری و اکتشاف از این میدان پیگیری خواهد کرد. اوجی افزود که کشورش تمایل خود را برای کار و سرمایه‌گذاری مشترک در این زمینه به کویت اعلام کرده است.
عربستان کجای ماجرا است؟
عربستان سعودی و کویت مرز مشترکی دارند و بخشی از آن شامل یک منطقه مشترک چند هزار کیلومتر مربعی بود که بر اساس کنوانسیون عقایر در سال ۱۹۲۲، این دو بر آن کنترل مشترک داشتند.
مشخص شد که این منطقه بی طرف تقسیم‌شده دارای تعدادی منابع است و توافق شد که منابع دریایی در آنجا به طور مساوی بین این دو کشور تقسیم شود. با قرار گرفتن آرش/الدوره در آن منطقه، منافع عربستان سعودی به حل این اختلاف گره خورده است.
منبع: الجزیره
