از دیدگاه معصومی، رابطه خوب ایران و عربستان به شدت به ضرر اسرائیل است. همانطور که دیدیم برخی از مقامات آنها از این رابطه ابراز نگرانی کردند. اسرائیل در این چند سال اخیر از تیرگی روابط ایران و عربستان با امارات و بحرین بهرهبرداری زیادی کرد و دیدیم که با امارات و بحرین رابطه سیاسی برقرار کرد، در حالی که در گذشته جرأت چنین کاری را نداشت. در واقع اسرائیل از انزوای ایران استفاده کرد و این اقدامات را انجام داد. اسراییل به بهانه دشمنی با ایران توانست روابط نزدیکی با کشورهای عربی و غیرعربی در منطقه شکل بدهد. بر این اساس امروز نزدیکی روابط ایران با عربستان، باعث ناخشنودی صهیونیستها میشود.
آنچه که مسلم است این که توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک، خشم سیاستمداران و مقامات رژیم صهیونیستی را به دنبال داشته است؛ «نفتالی بنت» نخستوزیر سابق رژیم صهیونیستی خشم و ناراحتی خود را از توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دوجانبه ابراز کرد، بنت گفت ازسرگیری روابط عربستان وایران تحول خطرناک برای اسرائیل و یک پیروزی سیاسی برای ایران به شمار میرود. وی افزود این توافق شکست کوبنده و بزرگی برای دولت نتانیاهوست که سهلانگاری سیاسی و ضعف عمومی و نزاع و درگیری داخلی در دولت اسرائیل را نشان میدهد.
«لاپید» نخستوزیر پیشین رژیم صهیونیستی توافق ایران و عربستان را شکست سیاست خارجی این رژیم توصیف کرد. «یائیرلاپید» در واکنشی به توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط تأکید کرد که این توافق شکستی تمام برای رژیم صهیونیستی است. وی با انتقاد از سیاستهای نتانیاهو گفت که این توافق دیوار دفاعی منطقهای که علیه ایران ساخته بودیم را ویران کرد. وی گفت که توافق تهران و ریاض خطری برای سیاست خارجی اسرائیل است. «یولی اولشتاین» رئیس گروه امور خارجه و امنیت کنست رژیم صهیونیستی در باره ازسرگیری روابط میان ایران و عربستان گفت: دنیا متوقف نمیشود و ما اینجا سرگرم کشمکش بر سر قدرت هستیم. وی افزود: ایران و عربستان هم اکنون درباره ازسرگیری روابط توافق کردند و این هم اکنون بدترین وضعیت برای اسرائیل وجهان آزاد است! «اولشاین» گفت: هم اکنون زمان نشستن دور یک میز و حل اختلافاتمان رسیده است تا علیه تهدید موجودیتی ما متحد باشیم.
اعلام خبر احیای مجدد روابط ایران و عربستان درست یک روز بعد از مصاحبه سفارشی و کاملاً تبلیغاتی بنیامین نتانیاهو با شبکه ایران اینترنشنال عملاً یک پاتک قوی خبری و رسانهای بود و اثرات موجی این توافقات تا مدتها بر منطقه سایه خواهد افکند. «کان عبری»، در تحلیل نوشت بلایی که امروز سر ما آمده است تقصیر آمریکاست. زمانی که انصارالله یمن به آرامکو حمله کرد آمریکاییها هیچ کاری نکردند. عربستان هم متوجه شد که تنها راه امنیت کشورش توافق با ایران است؛ بدترین اتفاقی که میتوانست در این زمان رخ دهد همین است. «منابع عبری» ائتلاف اسرائیل علیه ایران فروپاشید اکنون حتی آمریکا هم به اسرائیل اهمیت نمیدهد!!! «بنکاسپیت» روزنامهنگار مشهور اسرائیلی با انتشار سخنان نتانیاهو در مراسم آغاز به کار دولتش به توافق ایران و عربستان واکنش نشان داد و در واکنش به خبر احیای روابط ایران و سعودی خطاب به نتانیاهو نوشت”عربستان را تو به آغوش ایران انداختی! “
جلوگیری از نفوذ روزافزون صهیونیستها در امور مختلف منطقه از جمله امور امنیتی، سیاسی اطلاعاتی و فرهنگی، میتواند از نتایج ازسرگیری روابط ایران و عربستان باشد. درست است که آمریکا و بعضی کشورهای اروپائی با حمایت از رژیم صهیونیستی تلاش میکنند نفوذ صهیونیسم را در منطقه افزایش دهند و یا حداقل برای استمرار حیات غاصبانه رژیم نامشروع صهیونیستی زمان بخرند، ولی این تلاش آنها در زمانی که ایران بتواند از ظرفیتهای موجود در روابط خود با عربستان و سایر کشورهای منطقه استفاده کند، اگر بیاثر نشود قطعاً کماثر خواهد شد. جمهوری اسلامی ایران باید به مدد تحکیم روابط با کشورهای عربی و اسلامی، مانع افزایش نفوذ رژیم نامشروع صهیونیستی در منطقه شود.
یکی دیگر از محورهای مهم مرتبط با روابط ایران و عربستان، تنشزدائی در منطقه است. ملتهای منطقه در یک دهه اخیر رنجهای فراوانی را از ناحیه ناامنیهای پدید آمده در اثر فقدان روابط حسنه میان کشورهای خاورمیانه تحمل کردند. رشد تروریسم، تیره شدن روابط سوریه با کشورهای عربی، ناامنیهای درازمدت در عراق و لبنان و افغانستان همگی از تیرگی روابط میان کشورهای عربی و اسلامی منطقه ناشی شده است. از این تیرگیها آمریکا و رژیم صهیونیستی سود میبرند و زیانهای کلانی متوجه ملتهای مسلمان میشود که مهمترین آنها ناامنی و برادرکشی است. ازسرگیری روابط ایران و عربستان، میتواند گام مهمی در جهت ثبات و امنیت منطقه باشد و تحولات مثبتی را برای منطقه رقم بزند.
یکی از عوارض منفی استمرار خصومت میان ایران و عربستان، استمرار جنگ یمن است. دو کشور ایران و عربستان در یمن نفوذ دارند و روابط حسنه میان این دو کشور میتواند به پایان یافتن این جنگ خانمانسوز کمک کند. جمهوری اسلامی ایران در طول سالهای دهه 90 تلاشهای زیادی برای پایان دادن به جنگ یمن به عمل آورد ولی توفیقی به دست نیاورد. مانع اصلی، قطع بودن روابط دو کشور بود. ادامه این جنگ، علاوه بر اینکه به ملت مظلوم یمن زیانهای جانی و مالی زیادی وارد میکرد، موجب سوءاستفاده بعضی کشورهای منطقه برای دست اندازی به بخشهائی از مناطق سرزمینی یمن و منابع سرشار آن نیز میشد. این سوءاستفاده حتی برای رژیم صهیونیستی نیز امکان طمعورزی به بعضی مناطق یمن از جمله جزیره سقطری را فراهم ساخت و راه را برای نفوذ صهیونیستها در یمن هموار کرد. ازسرگیری روابط میان ایران و عربستان میتواند به این دستاندازیها و طمعورزیها هم پایان دهد و یمن را از تمام گزندهای جانی و مالی و سرزمینی نجات دهد.
خبر توافق نهایی ایران و عربستان برای احیای روابط دوجانبه پس از هفت سال، نشاندهنده تغییراتی بزرگ در مناسبات منطقه و رویدادهای جهانی است. «نیویورکتایمز» همکاری ایران و عربستان سعودی برای احیای روابط را منجر به یک تغییر اساسی در خاورمیانه تفسیر نموده است. در واقع توافق صورتگرفته یک شکست بزرگ برای رژیم صهیونیستی و سیاست امریکا مبتنی بر ایجاد شکاف و اختلاف در منطقه باهدف تضعیف جایگاه جمهوری اسلامی ایران بهحساب میآید. حالا عربستان که همواره تلاش میشد بهعنوان بازوی امریکا در منطقه برای فشار به ایران نمایش داده شود، به توافقی مهم برای احیای روابط دستیافتهاند؛ توافقی که با ایستادگی ایران و تدبیر دقیق دولت جمهوری اسلامی مبنی بر تقویت سیاست همسایگی و حذف امریکا از فرایند شکلگیری آن بهدستآمده است. احیای روابط ایران و سعودی در نتیجه میانجیگری چین باخت، باخت برای منافع آمریکا است. این نشان میدهد که سعودیها به حمایت واشنگتن اعتمادی ندارند و ایران تبدیل به یک قدرت مطلق منطقهای در هندسه نظم جدید جهانی شده است.
دکتر جواد معصومی پژوهشگر بینالملل