ایران و روسیه رابطه همسایگی خوب، ولی در برخی برهه ها دارای تلاطم دارند و سال های اخیر را باید دوره اوج روابط دو کشور دانست. اوضاع امروز جهان ایجاب می کند دو کشور با یکدیگر روابط خوب، گسترده و راهبردی داشته باشند. منافع مشترم می تواند باعث روابط راهبردی درازمدت میان ایران و روسیه شود.
در راستای توسعه روابط دوجانبه است که کاظم جلالی، سفیر ایران در مسکو سهشنبه در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: امروز با الکسی ددوف دیدار کردم. او بهزودی به عنوان سفیر جدید روسیه در ایران شروع به کار خواهد کرد. هر دو طرف تأکید کردیم روابط ایران و روسیه در یکی از بهترین دوران تاریخی خود به سر میبرد. از تلاشهای لوان جاگاریان، سفیر قبلی روسیه سپاسگزارم و برای الکسی ددوف آرزوی توفیق دارم.
محمد یوسفی، کارشناس مسائل اوراسیا در گفت وگو با خبرنگار «راهبرد معاصر» درباره تغییر سفیر روسیه در تهران گفت: لوان جاگاریان حدود 11 سال در ایران سفیر بود و از نظر عرف دیپلماتیک غالباً کشورها چنین مدت زمانی را برای مأموریت یک دیپلمات در سطح سفیر در نظر نمیگیرند، ولی به دلیل اینکه جاگاریان به فرهنگ ایران و حتی ضربالمثلهای زبان و ادبیات فارسی آشنا بود و بر فرهنگ و زبان ایرانی تسلط داشت، میتوانست اهداف مدنظر فدراسیون روسیه را به خوبی در ایران اجرا کند.
وی درباره علت پایان مأموریت جاگاریان و انتخاب سفیر جدید روسیه در تهران افزود: روابط ایران و روسیه در دو برهه به یکدیگر نزدیک شد. درواقع روابط تهران و مسکو متغیر وابستهای به متغیری مستقل و تأثیرگذار به نام رابطه روسیه با آمریکاست و هر وقت روسیه با آمریکا و غرب دچار تنش شد، رابطه ایران و روسیه نزدیک شد.
این کارشناس مسائل اوراسیا عنوان کرد: جاگاریان در سالهای گذشته اظهاراتی مطرح کرد که باعث تحریک افکار عمومی شده و در سطح سفیر مناسب نبود و حتی روسیه واکنشی نشان نداد. جنگ اوکراین یا حتی انقلاب یا حوادث میدان سال 2014 اوکراین و حوادث سال جاری (جنگ اوکراین) را میتوان دو نقطه گرایش رابطه ایران و روسیه در نظر گرفت.
یوسفی گفت: سال 2014 وقتی تنش میان روسیه و اوکراین افزایش یافت و مسکو شبه جزیره کریمه را به خاک خود ملحق کرد، کوشید خود را به ایران نزدیک کند. البته ایران نیز از رابطه با روسیه خودداری نکرد و شاهدیم از سال 2014 به بعد روابط ایران و روسیه نزدیکتر شده است.
وی افزود: بعد از جنگ اوکراین نیز شاهدیم با افزایش تنش میان غرب و روسیه، روسها به سمت ایران آمدند و روابط تهران و مسکو توسعه یافته است. اتفاقی که این روزها برای جاگاریان افتاد، مدت ها پیش و زمانی که با سفیر وقت انگلیس در مکانی که در سال 1943 کنفرانس تهران شکل گرفت و در آنجا جوزف استالین، روزولت و وینستون چرچیل ملاقات داشتند؛ می توانست ر خ دهد.
یوسفی تأکید کرد: این یادآوری خاطرات تاریخی میان روسیه و انگلیس و خالی گذاشتن صندلی آمریکا به نوعی غرور ایرانیها را خدشهدار کرد. همان زمان وزارت امور خارجه کشورمان سفیران وقت انگلستان و روسیه را فراخواند. معتقدم این تغییر و تحولات ناشی از جنگ اوکراین است؛ زیرا سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گفت در تلاش برای نزدیک کردن روابط خود با ایران هستند و می خواهند به سمت روابط راهبردی پیش بروند.
محمد یوسفی تغییر سفیر روسیه در تهران را اتفاقی خوب خواند که نشان می دهد روسها متوجه حساسیتهای ایران و لزوم کاهش تنش ها در روابط دو کشور شده اند و گفت: پایان مأموریت جاگاریان در تهران تحولی مثبتی در رابطه ایران و روسیه به شمار می رود و حاوی این پیام است که روسها بعد از سالها متوجه شده اند غرب غیرقابل اعتماد است و نیاز دارند افکار عمومی ایرانیان را به سمت خود جلب کنند. علاوه بر این، روس ها باید از برخی مواضع گذشته خود فاصله بگیرند و تلاششان جلب رضایت مسئولان و مردم ایران باشد.
وی افزود: این اتفاق در برهه کنونی نشانه مثبت و نشئت گرفته از خواست روسیه برای تغییر سطح روابط خود با ایران است. مسکو دریافته است در زمان حاضر سفیری مانند جاگاریان نمیتواند منافع روسیه را در ایران حفظ کند، زیرا تصمیم سازان روس دریافته اند ایران گزینهای است که باید به آن پرداخته و رابطه با تهران نزدیکتر شود.