اخیرا وزیر امور خارجه عربستان عنوان کرده است در انتظار دور پنجم مذاکرات با ایران برای از سرگیری روابط هستند؛ مذاکراتی که پیش از این چهار دور آن به شکل دوستانه برگزار شده اما به گفته وزیر امور خارجه عربستان سعودی پیشرفت چندانی نداشته است؛ مذاکراتی که در صورت حصول نتایج مطلوب می تواند به از سرگیری روابط بین ایران و عربستان بیانجامد و سبب افزایش امنیت در منطقه شود. برای بررسی بیشتر این امر با حسن بهشتی پور، کارشناس روابط بین الملل مصاحبه ای داشته ایم.
حسن بهشتی پور در تحلیل و ارزیابی ادامه مذاکرات ایران و عربستان در دور پنجم گفت: واقعیت این است که از سرگیری روابط بین ایران و عربستان هم به نفع مردم ایران و هم مردم عربستان، هم جهان اسلام و هم منطقه است.
وی ادامه داد: بسیاری از بحران هایی که امروز در منطقه شاهد آن هستیم، می تواند از طریق همکاری ایران و عربستان حل شود به خصوص مسئله یمن که ۱۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک با عربستان دارد و ناامنی در یمن قطعا در استان های جنوبی عربستان تاثیر تعیین کننده ای خواهد داشت.
بهشتی پور عنوان کرد: دو کشور برای حل مشکلات اراده دارند اما با حملات اخیری که انصارالله بعد از حملات عربستان انجام دادند، عملا روند مذاکرات با وقفه مواجه شد چرا که عربستان این حملات را از چشم ایران میبیند در حالی که عملا چنین نیست.
وی ادامه داد: درست است که انصارالله با ایران متحد بوده و همکاری نزدیک دارند ولی اینطور نیست که برای اقدامات‌شان از ایران اجازه بگیرند یا گوش به فرمان ایران باشند، آنها براساس دیدگاه خود، از کشورشان در برابر تجاوز خارجی حمایت و به نوعی در برابر آن مقاومت میکنند و این حق را به خود می دهند که در پاسخ به حملات امارات یا عربستان، مراکزی را در امارات یا عربستان مورد حمله قرار دهند، البته ما کاری به درستی یا نادرستی این سیاست نداریم.
وی افزود: بحث این نیست که آنها الزاما از ایران اجازه میگیرند، حوثی ها سیاست های خود را دنبال میکنند گرچه با ایران روابط نزدیک و راهبردی دارند.
این کارشناس روابط بین الملل با تاکید بر لزوم دور جدید مذاکرات با عربستان گفت: باید این وقفه را مدیریت کرد و هر چه زودتر دور پنجم مذاکرات آغاز شود چرا که قطعا عادی سازی روابط ایران با عربستان به نفع مردم منطقه، مردم ایران و مردم عربستان است و هرچقدر تعارضات بین ایران و کشورهای منطقه بیشتر باشد به نفع آمریکا و اسرائیل است که از این اختلافات بهره برداری میکنند.
بهشتی پور به پروژه ایران هراسی از سوی اسرائیل و آمریکا در منطقه اشاره کرد و افزود: آنها با استفاده از این مسئله سلاح و تسلیحات نظامی خود را می‌فروشند و منطقه را مسلح میکنند چنانچه طی ۵ سال گذشته میلیاردها دلار اسلحه در انواع و اقسام آن به منطقه فروخته اند لذا نفع دو طرف ایران و عربستان است که مذاکرات را زودتر شروع کنند.
وی عنوان کرد: نباید به دنبال حل مشکل یمن بود که بعد روابط ایران و عربستان به وضعیت قبلی برگردد بلکه به نظرم عملا در روابط ایران و عربستان به عنوان دو قدرت منطقه ای موضوعات مختلفی هم برای رقابت و هم برای همکاری وجود دارد بنابراین باید به مواردی نگاه داشته باشیم که به افزایش همکاری ها کمک خواهد کردو فکر می‌کنم از سرگیری روابط گام نخستی باشد که بتوانند سایر مشکلات را از طریق مذاکرات دوجانبه حل و فصل کرده و اجازه ندهند نیروهای فرامنطقه ای از این اختلافات سواستفاده کنند.
بهشتی پور با اشاره به ناخوشایند بودن روابط ایران و عربستان برای غربی ها و اسرائیل ابراز کرد: اگر مذاکرات برجام نتیجه بخش باشد آمریکا برای عادی سازی و نزدیک شدن روابط ایران با عربستان سعودی مخالفتی ندارد بلکه تنها بازار فروش سلاحش را از دست میدهد. براساس آمار مرکز تحقیقات استکهلم، آمریکا از محل فروش تسلیحات در این چند سال ۳۰۰ میلیارد دلار سود کرده است؛ ولی اسرائیل قطعا از عادی سازی روابط ایران و عربستان ناخشنود خواهد بود و تمام تلاشش را میکند که این کار انجام نشود اما آنقدرها هم قدرت تعیین کننده ای ندارد که بخواهد مانع چنین روابطی شود بلکه تنها میتواند کارشکنی کند.
این کارشناس مسائل منطقه تاکید کرد: واقعیت این است که عربستان میتواند با ایران به توافق برسد هر چند اسرائیل از این توافق ناراضی باشد. وی با تاکید براینکه باید شرایط گسترش روابط ایران با عربستان را مهیا کرد، گفت: شرایطش گفتگوی دوجانبه، تقسیم منافع و به رسمیت شناختن حوزه اقتدار کشورهاست و باید پذیرفت که هر دو، دو قدرت منطقه ای هستند و هم زمینه هایی برای رقابت و هم زمینه هایی برای همکاری دارند و باید رقابت‌شان درسرجایش ادامه یابد و همکاری‌شان هم که قطع شده از سرگیری شود و سعی کنند روز به روز گسترش یابد.
بهشتی پور با بیان اینکه این همکاری باعث افزایش امنیت و ثبات در خاورمیانه و گسترش صلح در منطقه خواهد بود، گفت: عادی سازی روابط ایران و عربستان به اولین و مهمترین بخش امنیت در منطقه یعنی یمن کمک خواهد کرد و تاثیر تعیین کننده ای در تشکیل یک دولت فراگیر و حل مسئله یمن توسط یمنی ها و کمک به اینکه دولتی با ثبات در این کشور شکل بگیرد که تامین کننده منافع عربستان در یمن هم باشد چرا که کشور همسایه نگران است و صنعا میتواند دولتی مستقل و برخاسته از مردم یمن باشد و در عین حال امنیت عربستان سعودی را هم تهدید نکند.
این کارشناس مسائل منطقه تاکید کرد: این مدل همکاری دور از دسترس نیست؛ این گسترش روابط می تواند در ثبات عراق، صلح و امنیت در سوریه و کمک به حل مشکلات لبنان و افغانستان تاثیر داشته و روی وضعیت کشورهای یاد شده تاثیر مثبت بگذارد.
