بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه فارن پالیسی در مقاله تازه خود بهقلم «استیون» نوشت: در طول مبارزات انتخاباتی ریاستجمهوری ترکیه در سال 2018، نیویورک تایمز سرمقالهای منتشر کرد که در آن از رقیب رئیسجمهور «رجب طیب اردوغان» -رئیسجمهور وقت- محرم اینجه، حمایت کرد.
پس از چند پاراگراف، واضح بود که هیئت تحریریه تایمز میدانست که اردوغان را بیشتر از اینس و دیدگاههای او دوست ندارد و به همین ترتیب «کمال قلیچداراوغلو» -رهبر حزب جمهوری خواه- خلق و انتخاب ائتلاف 6 حزبی برای به چالش کشیدن اردوغان برای ریاستجمهوری در 14 می پیش میرود.
با این حال، حتی با رهبری «کیلیچداراوغلو» به نظر سخت میرسد که اردوغان شکست بخورد.
این شاید فقدان تخیل باشد، اما او از سال 2003 در قدرت بوده است، ابتدا بهعنوان نخستوزیر و سپس بهعنوان رئیسجمهور. قوه قضائیه که زمانی شک و تردید تشکیلات ناسیونالیست سکولار بود، اکنون در اختیار حامیان حزب عدالت و توسعه قرار دارد.
اردوغان فرماندهی نظامی را که قبلاً فقط به اصول مصطفی کمال آتاتورک، بنیانگذار ترکیه مدرن وفادار بود، بازسازی کرده است.
اگر قلیچداراوغلو پیروز شود چه معنایی برای سیاست خارجی ترکیه خواهد داشت؟ برخی از مفسران ترک و غربی بر این باورند که ترکیه یک بار دیگر میتواند دموکراتیک، مرفه، آماده پیگیری عضویت در اتحادیه اروپا و همسویی بهتر با متحدان خود در ناتو باشد.
بدون شک، اگر اردوغان مغلوب شود و دفتر خود را رها کند، نفس راحتی برای میلیونها ترک خواهد بود؛ اما بعید است که ترکیه به گذشتهای برگردد که هرگز وجود نداشته است.
همانطور که کیلیچداراوغلو پیشنهاد میکند، ایجاد تغییرات اساسی در نهادهای سیاسی ترکیه به آسانی اجرای اصلاحات قانون اساسی، آسان نخواهد بود. حزب عدالت و توسعه 20 سال فرصت داشته تا از نهادهای سیاسی ترکیه به نفع خود سوء استفاده کند.
این نتایج در سیاست ترکیه بیسابقه نیست. در دهههای اخیر، امیدهای ترکها در مورد عضویت در اتحادیه اروپا و بهویژه اقتصاد افزایش یافته است، اما امیدهایشان بر باد رفته است.
دومی بهویژه در اواخر دهه 1990 بیثباتی سیاسی را کاشت. پاکسازیها اکنون به یکی از ویژگیهای سیاست ترکیه تبدیل شده است.
در فوریه 1997، ارتش «توصیههایی» به دولت صادر کرد که بهدنبال پاکسازی پیروان یکی از احزاب قبلی حزب عدالت و توسعه از سمتهای دولتی بود و از سال 2014، زمانی که حزب عدالت و توسعه پاکسازی بوروکراسی شرکای سابق خود در جنبش گولنیست را آغاز کرد، یک پاکسازی مداوم وجود داشته است.
خبر خوب این است که اتحاد ملت میخواهد روند الحاق به اتحادیه اروپا را از سر بگیرد و ترکیه را متعهد به تبعیت از تصمیمات دادگاه اروپایی حقوق بشر کند.
دولت ترکیه قصد داشت 100 فروند از هواپیماهای جنگی را خریداری کند اما با اضافه شدن سیستم روسی به زرادخانه ترکیه، آمریکا هم فروش و هم مشارکت آنکارا در این برنامه را متوقف کرد.
در عین حال، قلیچداراوغلو خواهان عادیسازی روابط با نظام بشار اسد، رئیسجمهور سوریه است. اردوغان به سمت عادیسازی روابط با اسد نیز حرکت کرده است.