در روز سه شنبه، سناتور باب منندز، رئیس کمیته روابط خارجی سنا، سکوت خود را نسبت به مذاکرات دولت بایدن برای احیای برجام شکست. با انجام این کار، نشان داد که از سال ۲۰۱۵ ، وی در مذاکرات هسته ای ایران به عنوان خرابکار ارشد دموکرات ظاهر شده است.
در شرایطی که مقامات ارشد ایران و آمریکا مدعی هستند که مذاکرات وین به مراحل پایانی خود رسیده است، باب منندز در جدیدترین اظهاراتش از دولت بایدن می خواهد تا برای مقابله با برنامه هسته ای، موشکی و رفتارهای ایران در خاورمیانه، فشار بیشتری اعمال کند. اما این همان رویکرد شکست خورده ای است که توسط دولت ترامپ اعمال شد تا به توافق بهتر با ایران دست یابد، ولی در عوض نه تنها ایران و آمریکا دو بار تا آستانه ی جنگ پیش رفتند، بلکه اکنون دولت بایدن با یک بحران هسته ای بزرگ روبه رو می باشد.
باب منندز مشابه سایر جنگ طلبان ضد ایران، هیچ جایگزین واقعی ارائه نکرد. مطمئنا پیشنهادات وی قبل از رسیدن به میز مذاکره، رد می شوند و آمریکا را از سایر طرف های درگیر توافق دور و بحران هسته ای ایران را یک بار دیگر تا آستانه جنگ سوق می دهد. باب منندز در سخنرانی خود سعی کرد تا نگرانی ها را نسبت به این که برنامه هسته ای ایران در کجا قرار دارد و تا چه مرحله ای پیشرفت می کند، افزایش دهد. برای همین، وی گفت که « گریز هسته ای زمانی نیست که ما بتوانیم آن را بپذیریم.» وی اظهار داشت: «ایران در آستانه داشتن مواد شکافت پذیر کافی برای انفجار هسته ای است.»
باب منندز با هراس افکنی سعی می کند این واقعیت را نادیده بگیرد که سازمان های اطلاعاتی آمریکا هنوز بر این باور نرسیده اند که ایران تصمیمی برای دستیابی به سلاح اتمی دارد. علاوه بر این، اگرچه ایران به غنی سازی ۶۰ درصدی اقدام کرده، ولی آژانس بین المللی انرژی اتمی بر تاسیسات غنی سازی نظارت دارد. در مجموع اگر چه وضعیت نگران کننده است، اما نه آنقدر که منندز ادعا می کند وخیم است.
اگر توافق هسته ای نهایی شود، برنامه هسته ای بار دیگر با محدودیت های قابل توجهی همراه خواهد بود. بر این اساس، بیش از ۲۰۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده به خارج از کشور ارسال می شود یا کاهش می یابد. سطح غنی سازی ایران به ۳.۶۷ درصد کاهش خواهد یافت. غنی سازی اورانیوم در سایت فردو متوقف می شود. در کنار آفلاین شدن سانترفیوژهای پیشرفته، نظارت بین المللی بر برنامه هسته ای احیا خواهد شد.
با این حال ، سناتور باب منندز با این امتیازات مخالف است که نشان دهنده یک پیروزی دیپلماتیک قابل توجه برای دولت بایدن می باشد. معامله بهتری که منندز خواهان آن است، بیایید آن ها را یکی یکی مرور کنیم.
در وهله نخست، منندز خواستار تصویب فوری پروتکل الحاقی توسط ایران است. این هدف ارزشمندی است، هدفی که می تواند توسط برجام مورد توجه قرار بگیرد. بر اساس برجام، زمانی که کنگره تحریم های مرتبط با هسته ای را لغو کند، ایران، پروتکل الحاقی را تصویب خواهد کرد. اگر منندز علاقه مند به بازرسی های سرزده دائمی است، می تواند به تحقق این امر با احیای برجام کمک کند.
دوم، منندز خواستار ممنوعیت تحقیق و توسعه سانترفیوژهای پیشرفته است. بر خلاف گسترش سریع سانترفیوژهای پیشرفته که در حال حاضر در تاسیسات غنی سازی ایران (تحت تحریم های فشار حداکثری ترامپ) در حال انجام است، برجام محدودیت های مهمی را در حوزه سانترفیوژهای پیشرفته ایجاد کرده بود.
پیشنهاد سومی که منندز مطرح کرده است « تعطیلی تاسیسات فردو» می باشد. وی در اظهاراتش بیان کرده که اگر ایران چیزی برای پنهان سازی ندارد و همه ی این ها برای اهداف صلح آمیز است، پس چرا تاسیسات هسته ای فردو در اعماق کوه ساخته شده است. علاوه بر این، منندز از دولت بایدن خواسته تا ترس ایران را از این که مسیر هسته ای فعلی باعث استفاده از زور توسط ایالات متحده علیه ایران شود، بازگرداند. بنابراین از دیدگاه من ( نویسنده)، باب منندز می تواند با آن مفاد برجام که هرگونه غنی سازی اورانیوم فردو را تا سال ۲۰۳۰ ممنوع می کند، آرامش پیدا کند.
چهارم، منندز از آژانس بین المللی انرژی اتمی می خواهد تا تحقیقات خود را درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران قبل از سال ۲۰۰۳ تکمیل کند. با احیای برجام چنین تحقیقی محتمل است ، همانطور که در سال ۲۰۱۵ رخ داد و منجر به نمونه برداری آژانس بین المللی انرژی اتمی در یک مرکز مشکوک در پایگاه نظامی پارچین ایران شد. اما مانند گذشته، ایران بدون توافق گسترده تر در مورد پرونده هسته ای تمایلی به بررسی فعالیت های گذشته نخواهد داشت.
پنجم، منندز مایل است که محدودیت های هسته ای برجام دائمی شود. در واقع ممکن است تمدید بسیاری از این محدودیت ها مطلوب باشد. متاسفانه دولت آمریکا ثابت کرده است که نمی توان به لغو تحریم ها برای سه سال کامل اعتماد کرد. ما دقیقا در موقعیت مطلوبی نیستیم که بتوانیم مطالبات دائمی داشته باشیم. اول اجازه دهید ثابت کنیم که می توانیم برای بازگرداندن برجام به تعهدات خود عمل کنیم.
در نهایت منندز از طرف های توافق می خواهد تا تعیین کنند که در صورت نقض توافق از سوی ایران با چه مجازات هایی مواجه خواهد شد. با این حال وی مطمئنا آگاه است که این ایالات متحده بود که توافق را نقض کرد و با عواقب اندکی مواجه شد. دقیقا به همین دلیل است که تهران تمایلی به بازگشت مجدد به این توافق را ندارد و در عوض به دنبال تضمینی است که دوباره به دلیل پای بندی به آن مجازات نخواهد شد.
