این روزها تجربه تاریخی و بی‌رحمانه وجه المصالحه شدن یک کشور و یک ملت در بازی ابرقدرت‌ها به صورت کاملاً آشکاری برای اوکراین در حال تکرار شدن است.
در پیش روی چشمان بهت زده و نگران اوکراینی‌ها، روز سه شنبه گذشته، دیپلمات های روسیه و ایالات متحده اولین مذاکرات چهره به چهره را از زمان شروع جنگ برگزار کردند. پس از چهار ساعت مذاکره ، دو طرف موافقت کردند که تیمی برای خاتمه دادن به جنگ تشکیل دهند و همچنین توافق شد که مسکو و واشنگتن روابط دیپلماتیک خود را احیا کنند. در همین روزها نیز قرار است تا پوتین و ترامپ بدون حضور زلسنکی در خاک عربستان سعودی دیدار داشته باشند تا کیک اوکراین را تقسیم کنند.
اینکه اوکراین به بازیچه و طعمه غرب در برابر روسیه تبدیل شد، از مدتها پیش از این با تغییر لحن غربی‌ها درباره پذیرش کیف در ناتو و لزوم باز کردن باب مذاکره با مسکو- در شرایطی که 20 درصد از خاک این کشور از دست رفته بود- بر همگان آشکار شد و موضوع جدیدی نیست.
همچنین اینکه چگونه دولت اوکراین با طناب پوسیده غربی‌ها به چاه ویل تهدیدآفرینی برای خطوط قرمز امنیتی روسیه رفت نیز قبلا بارها گفته شده است.
اما آنچه این روزها کمتر کسی می‌توانست آن را پیشبینی کند این بود که متحدان در ظاهر استراتژیک اوکراین بخواهند مذاکره با روسیه بر سر سرنوشت این کشور را حتی بدون حضور و نقش‌آفرینی کمرنگ کیف انجام دهند، درست همانند آنچه در کتاب‌های تاریخی درباره تقسیم خودسرانه منابع و سرزمین‌ها روی میز رهبران کشورهای استعمارگر و تغییر مرزهای مستعمرات در آسیا و آفریقا و دیگر مناطق به یاد می‌آوریم.
فارغ از بحث و جدل‌ها درباره اینکه ایا عواقب سکان‌داری یک فرد بی‌تجربه در عالم سیاست و روابط بین‌المللی در کشاندن اوکراین به این وضع اسفناک بیشتر تأثیرگذار بوده یا جبر ژئوپلتیکی قرار گرفتن روی یک گسل امنیتی فعال میان غرب و روسیه، این روزها نمایش آشکار و بدون‌پرده‌پوشی خیانت غربی‌ها به متحدانشان و پشت پا زدن به تمام قواعد و تعهدات همپیمانی در راه رسیدن به منافع خود در سخنان و مواضع دونالد ترامپ حیرت‌انگیز شده است.
ترامپ نه تنها پشت اوکراین را در جنگ کاملاً خالی کرده، که حتی از لزوم تصرف معادن و ذخایر طبیعی این کشور به عنوان جبران کمک‌های نظامی گذشته به کیف سخن می‌گوید.
دوئل ترامپ و زلنسکی در رسانه‌ها
ترامپ روز جمعه در مصاحبه با برنامه رادیویی فاکس نیوز گفت: سالهاست این مرد را تماشا می‌کنم، شهرهایش ویران می‌شود، مردمش کشته و سربازانش نابود می‌شوند. او در مذاکره هیچ برگی در دست ندارد و از این وضع خسته شده ام.«
او همچنین از عدم دعوت از زلنسکی برای حضور در عربستان دفاع کرد و با بیان اینکه اگر پوتین تمایل داشت می‌توانست در یک روز کل اوکراین را تصرف کند گفت که برای روسیه گفتگو با زلنسکی ممکن نیست.
رئیس جمهور ایالات متحده، جای دیگری همتای اوکراینی خود را “دیکتاتور بدون انتخابات” خوانده است که تنها 4 درصد حمایت مردمی را دارد و از لزوم کناره‌گیری وی سخن می‌گوید.
دوره پنج ساله زلنسکی قرار بود در ماه مه 2024 به پایان برسد ، اما پس از اعلام قانون شرایط فوق‌العاده نظامی توسط دولت، انتخابات به حالت تعلیق درآمده است.
آخرین حمله سخت ترامپ به زلنسکی پس از آن صورت گرفت که رهبر اوکراین از عدم پذیرش نتایج مذاکرات روسیه و ایالات متحده بدون حضور کیف صحبت کرده بود. زلنسکی با گفتن اینکه ترامپ در دام اطلاعات نادرست روسیه سیر می‌کند، مدعی شد که اوکراین و کشورهای اروپایی باید در مذاکرات ریاض نماینده داشته باشند.
روز بعد از این مواضع زلنسکی، ترامپ در یک سخنرانی در اجلاس مؤسسه سرمایه‌گذاری آینده تحت حمایت سعودی (FII) در ایالت میامی، حملات هولناکی علیه رهبر اوکراین انجام داد و وی را متهم کرد که 350 میلیارد دلار پول ایالات متحده را چپاول کرده و کشورش را در یک درگیری بی پایان انداخته است.
او گفت از نظر بودجه ای ایالات متحده 200 میلیارد دلار بیشتر از اروپا هزینه کرده است در حالی که این جنگ ربطی به آمریکا ندارد و اوکراین باید با واگذار کردن «معادن نادر» و هر آنچه قابل بهره‌برداری است معادل 500 میلیارد دلار به آمریکا برگرداند.
این در حالی است که برخی مؤسسات تحقیقاتی مستقل همانند موسسه KIEL برای اقتصاد جهانی، میزان کمک های ایالات متحده به اوکراین را کمتر از 350 میلیارد دلار تخمین می‌زنند. به گزارش این موسسه به نقل از الجزیره، از دسامبر سال 2024 ، کشورهای اروپایی حدود 138 میلیارد دلار و ایالات متحده حدود 120 میلیارد دلار کمک‌های مالی و نظامی به اوکراین ارسال کرده‌اند.
همچنین براساس آمار وب سایت رسمی دولت آمریکا تحت عنوان «ثبت و ضبط کمک‌های ارسال شده به اوکراین»، میزان کمک‌های ایالات متحده به کیف از 30 سپتامبر 2024 ، 183 میلیارد دلار بوده است.
زلنسکی در مصاحبه ای با آسوشیتدپرس در روز 11 بخمن گفته بود که حدود 70 میلیارد دلار کمک نظامی به اوکراین تحویل داده شده است و 6 میلیارد دلار دیگر به شکل مواردی مانند برنامه های آموزشی، کمک های بشردوستانه و بازیابی اقتصادی و زیرساخت ها واریز شده است. او گفته که بقیه کمک‌هایی که کنگره آمریکا تصویب کرده هرگز به اوکراین نرسیده است.
اعتمادی که هست و نیست اوکراین را بر باد داد
خنجر از پشت آمریکا موجب شده تا اکنون زلنسکی که دیگر قید بازگشت 20 درصد از دست رفته خاک کشورشان را زده است، مجبور شود تا تحکم آشکار آمریکا در امور سیاسی و حاکمیتی این کشور را نیز به رسمت بشناسد و از آمادگی برای کناره‌گیری از سمت خود به شرط تضمین امنیت اوکراین در آینده سخن بگوید.
بنابراین اکنون دولت اوکراین که با دلگرمی به اتحاد با غرب و آمریکا وارد این معرکه شد، اولاً در برابر روسیه هم 20 درصد از خاک خود را از دست داده، هم با یک اقتصاد نابود شده دست به گریبان است و هم متحمل ده‌ها هزار کشته و میلیون‌ها زخمی و آواره شده‌اند.
زلنسکی در اوایل این ماه گفت که علاوه بر ده‌ها هزار غیرنظامی، بیش از 46000 سرباز اوکراینی از زمان آغاز جنگ در فوریه 2022 کشته شده‌اند.
ثانیاً در برابر غرب هم باید شرایط خفت‌بار دادن امتیاز 500 میلیارد دلاری معادن و از دست رفتن استقلال حاکمیتی را به رسمیت بشناسد و همچنان برای امنیت آن در آینده هیچ تضمینی وجود ندارد. شرایطی که به نظر می‌رسد بدبینانه‌ترین دیدگاه‌ها درباره نتایج مذاکره مستقیم با روسیه قبل از ورود به جنگ نیز آن را متصور نمی‌شدند.
منبع: الوقت
