ورود انصارالله به معادلات سیاسی منطقه از دروازه بغداد

 با تغییر و تحولاتی که در عرصه جهانی به وجود آمده است، کشورهای کوچک که پیشتر در معادلات سیاسی به بازی گرفته نمی‌شدند، الآن جایگاه ویژه‌ای در نقش‌دهی به تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی پیدا کرده‌اند. یمن تحت رهبری جنبش انصارالله یکی از این بازیگران جدیدی است که توجهات جهانی را به خود جلب کرده است. هر چند آمریکا و متحدان عربی و غربی آن به هر اقدامی متوسل شدند تا انصارالله را از دایره قدرت در یمن کنار بگذارند اما این تحرکات نتیجه عکس داده و پس از گذشت یک دهه، انصارالله در حال بازیابی و افزایش قدرت یمن در معادلات سیاسی منطقه است.

در این رابطه، رسانه‌های عراقی روز دوشنبه گزارش دادند که انصارالله، دفتر خود را در یکی از محله‌های مهم پایتخت عراق و نزدیک به منطقه سبز و تعدادی از کاخ‌ها و مقرهای رهبران و احزاب سیاسی عراق قرار دارد، افتتاح کرد. افتتاح این دفتر چند روز پس از سلسله فعالیت‌های گسترده ابو ادریس الشرفی، نماینده انصارالله در عراق و تعدادی از اعضای این جنبش که از سال ۲۰۱۶ در عراق اقامت دارند، انجام گرفته است.

در توضیح این موضوع، «العربی الجدید» با مقامات امنیتی عراقی تماس گرفت تا از باز شدن دفتر این گروه اطمینان پیدا کند اما هیچ یک از آنها با ارائه اطلاعات در مورد این موضوع موافقت نکردند. تنها مشاوری از دولت محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق به العربی الجدید گفت:«آنطور که در حال تبلیغ است این، یک دفتر یا نمایندگی نیست، اما مقر اعضای انصارالله است که قبلاً در هتلی در پایتخت اقامت داشتند». وی با درخواست از فاش نشدن هویت خود افزود:«عراق مایل است که این گروه هیچ گونه فعالیت خصمانه با هیچ کشوری از خاک عراق نداشته باشد».

روز جمعه ابو ادریس الشرفی از مقر نیروهای حشدالشعبی در شمال بغداد بازدید کرد و در کلیپی نشان داده شد که از جناح‌های نیروهای بسیج مردمی قدردانی می‌کند. او گفته بود انصارالله و نیروهای حشدالشعبی یک «یگان لاینفک» هستند که با اشتیاق فراوان به انجام وظایف خود با وجود چالش‌ها و مشکلات ادامه می‌دهند. الشرفی با همراهی رهبران حشدالشعبی همچنین از تعدادی از استان‌های جنوبی عراق بازدید و با رهبران قبایل و مذهبی مختلف دیدار کرد.

اخیراً انصارالله چندین پلتفرم را در وبگاه‌های شبکه‌های اجتماعی راه‌اندازی کرده که فعالیت‌های اعضای جنبش در داخل عراق را نشان می‌دهد که مهمترین آنها پلتفرم انصارالله در عراق در اپلیکیشن تلگرام است.

پیام‌های سیاسی افتتاح دفتر انصارالله در بغداد

از آنجا که دولت انصارالله از سوی جامعه بین‌المللی به رسمیت شناخته نشده است، لذا افتتاح دفتر این جنبش در عراق پیام‌های مهمی به کشورهای متخاصم دارد. افتتاح دفتر انصارالله می‌تواند مقدمه‌ای برای مشروعیت‌زایی برای دولت صنعا در منطقه و متعاقب آن در نظام بین‌الملل باشد. زیرا اکنون بر همگان مسجل شده که قدرت اصلی سیاسی یمن در دست انصارالله است که توانسته‌اند در مقابل اشغالگران سعودی-اماراتی مقاومت کند و نوعی همگرایی و انسجام را در داخل کشور ایجاد کند.

در سالهای اخیر کشورهایی مانند روسیه و تا حدودی چین، روابط دوستانه با انصارالله داشتند و روسها چندین دور میزبان رهبران صنعا بودند تا بتوانند به بحران یمن پایان داده و شرایط را برای بازگشایی سفارتخانه‌ها فراهم کنند. از اینرو، اقدام عراقی‌ها در اسکان دادن انصارالله در منطقه سبز بغداد، می‌تواند کشورهای عربی دیگر را برای تعامل با صنعا ترغیب کند.

انصارالله ثابت کرده که برخلاف ادعای غربی‌ها، هیچ تهدیدی برای جهان نیست و کشورها می‌توانند روابط سابق خود را با یمن از سرگرفته و به تعاملات سیاسی ادامه دهند. از اینرو، افتتاح دفتر این جنبش در بغداد را می‌توان به رسمیت شناختن تلویحی دولت صنعا از سوی عراق قلمداد کرد اگرچه مقامات بغداد به مدلیل ملحظات روابط با عربستان سعودی موضعی حافظه کارانه در قبال این رویداد اتخاذ کرده اند.

عراق از ابتدای شکلگیری بحران در یمن هیچگاه تهاجم خارجی ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی را تأیید نکرد. در ماجرای حمله ائتلاف سعودی-اماراتی به یمن در مارس 2015، وزارت خارجه عراق در بیانیه‌ای این حمله را غیرقابل قبول خواند و درسالهای بعد نیز بغداد بر لزوم توقف جنگ و پیشبرد مذاکرات سیاسی تأکید کرده بود. در سالهای اخیر حتی گروه‌های مقاومت عراق موضع همدلانه تری در قبال مردم مظلوم و جنگ زده یمن اتخاذ کرده و از آمادگی خود برای کمک به یمنی‌ها در برابر ائتلاف متجاوز خبر دادند.

این درحالی است که عربستان که زمانی خود را زعیم جهان عرب می‌دانست در سالهای اخیر اعتبار سابق خود را در بین اعراب از دست داده است و اگر در گذشته موفق شده بود با تعاریف مداخله‌گرایانه‌ای همانند کودتاگر و حوثی‌ها و … برخی از دولت‌های عربی با ائتلاف متجاوز به یمن همراه کرده و بسیاری دیگر را در برابر این تجاوزگری آشکار به سکوت وادار کند، اکنون و به واسطه تغییر آشکار موازنه قدرت در یمن و پیروزی انصارالله بر متجاوزین و حمایت فزاینده عمومی یمنی‌ها از دولت نجات ملی، ریاض از چنین جایگاه و قدرتی برخوردار نیست و صداهای مستقل و واقع‌بینانه درباره تحولات یمن در جهان عرب در حال بلند شده است.

مع الوصف روابط بغداد- صنعا محدود به دوره 10 ساله روی کار آمدن انصارالله نیست و در گذشته نیز دو کشور روابط حسنه با یکدیگر داشتند. در دوره جنگ سرد که غربی‌ها بسیاری از کشورهای حاشیه خلیج فارس را در اردوگاه خود جمع کرده بودند، یمن با مشارکت اردن و عراق ائتلاف ضد غربی و متمایل به شوروی را تشکیل داده بودند و این روابط در دهه‌های اخیر کم و بیش ادامه داشته است. بنابراین، اختصاص دفتر سیاسی به انصارالله در بغداد، اهدافی فراتر از یک همکاری ساده را دنبال می‌کند و احتمالا عراقی‌ها می‌خواهند زمینه و بسترهای لازم را برای تعاملات سیاسی انصارالله با سفارتخانه‌های خارجی فراهم کنند.

علاوه‌بر اهداف سیاسی، عراق در عرصه تجاری و اقتصادی هم به همکاری یمن نیاز دارد. یمن به دلیل موقعیت سوق‌الجیشی که دارد می‌تواند دروازه صادرات دریایی عراق به جهان خارج باشد و لغو محاصره یمن توسط ائتلاف سعودی و آمریکایی، یمن را در موقعیت بسیار خوبی قرار خواهد داد.

یمن به دلیل اشراف بر تنگه باب‌المندب و دسترسی به آبراه دریای سرخ، در تجارت بین شرق و غرب نقش مهمی ایفا می‌کند و در ماه‌های اخیر هم شاهد بودیم که انصارالله با عملیات موشکی و به صفر رساندن تردد کشتی‌های صهیونیستی در دریای سرخ و خالی شدن بندر ایلات، نشان داد که جهان باید با دولت صنعا تعامل کند و کنار گذاشتن یمن از معادلات منطقه و جهان نه ممکن است و نه به صلاح ثبات اقتصاد جهانی.

هشدار به آمریکا

افتتاح دفتر انصارالله در بغداد را از منظر دیگری نیز می‌توان ارزیابی کرد که می‌تواند هشداری به آمریکا باشد که اگر بخواهد بار حمایت از جنایات رژیم صهیونیستی در غزه، تنش در منطقه را تشدید کند، با واکنش تند مقاومت یمن و عراق مواجه خواهد شد. گروه‌های عراقی و انصارالله در نه ماه گذشته در چارچوب «وحدت عرصه‌ها»، در حمایت از مردم غزه، حملات متعددی را به کشتی‌های صهیونیستی در دریای سرخ و سرزمینهای اشغالی انجام دادند و این هماهنگی عملیاتی روز به روز بیشتر می‌شود. حتی برخی منابع معتقدند عملیاتی که انصارالله در دریای سرخ انجام می‌دهد با مشارکت مقاومت عراق انجام می‌شود که اطلاعات همه کشتی‌های عبوری را به یمنی‌ها می‌دهد تا تنها آنهایی که مقصدشان سرزمینهای اشغالی استرا هدف قرار دهد.

انصارالله با دستاوردهایی که در عرصه نظامی کسب کرده است اکنون قدرت برتر در یمن به شمار می‌رود که حتی غربیها نیز به توانمندی‌های آن اذعان دارند و هر گونه اقدام نسنجیده از سوی آمریکا برای متشنج کردن اوضاع منطقه، پاسخ کوبنده انصارالله را به همراه خواهد داشت. رهبران صنعا بارها گفته‌اند که عامل اصلی تنش زایی در منطقه، خود آمریکا است که با حمایت از اسرائیل، به گسترش دامنه جنگ دامن می‌زند و بهتر است به جای جنگ افروزی‌، باید تل‌آویو را برای پایان دادن به نسل‌کشی در غزه تحت فشار قرار دهد. از اینرو، اختصاص دفتر به انصارالله در بغداد، هشداری به آمریکا و صهیونیست‌ها است که اگر بخواهند در لبنان دست به ماجراجویی بزنند، گروههای مقاومت بیکار نخواهند نشست و در کنار حزب‌الله قرار می‌گیرند./ الوقت