با شکست عثمانی در جنگ اول جهانی ؛ امپراتوری اسلامی ترک‌ها تجزیه گردید و به چند کشور تقسیم شد؛ لبنان یکی از کشورهایی بود که از مرد بیمار اروپا جدا گردید و تحت قیومیت فرانسه قرار گرفت. با شروع جنگ دوم بین الملل در سال ١٩۴٣ فرانسه توسط ارتش آلمان نازی فتح شد و همین امر نیز باعث گردید در همان سال لبنان اعلام استقلال نماید. لبنان از دیر باز به علت جغرافیای خاص خود جایگاه فرقه های مذهبی زیادی بود به عنوان نمونه کوه‌های شمالی لبنان که مامن مسیحی‌های مارونی از زیر شاخه های کاتولیک بود و در جنوب کشور نیز شاخه ای از شیعیان اسماعیلیه ساکن بودند که دروزی نام داشتند. در سال ١٩۴٣ میثاق ملی توسط تمام فرقه های مذهبی امضا گردید و قرار شد رئیس جمهور از مسیحیان مارونی باشد و نخست وزیر از مسلمانان اهل سنت و رئیس مجلس نیز از شیعیان انتخاب گردد. در قانون اساسی ذکر شده بود ۵ نماینده مجلس مسلمان و ۶ نماینده مسیحی به مجلس راه پیدا کنند هر چند رئیس جمهور لبنان قدرتمندترین فرد در این کشور است.
۵ سال بعد در سال ١٩۴٨ در جنوب لبنان کشور اسراییل پا به عرصه گذارد و تاریخ منطقه و لبنان وارد عرصه جدیدی شد. با نزاع های بین یهودیان و فلسطینی ها ؛ جمعیت کثیری از اعراب مسلمان فلسطینی به کشورهای عربی و بویژه لبنان مهاجرت کردند و باعث شدند لبنان نیز وارد این منازعه گردد. با ورود اعراب مسلمان فلسطینی به لبنان جمعیت مسلمان این کشور افزایش پیدا کرد و همین عدم تناسب باعث جنگ داخلی در این کشور شد . جنگ داخلی در سال ١٩٧۵ شروع شد و انچنان دامنه دار گردید که سوریه و اسراییل و امریکا نیز وارد این نبرد شدند . اوضاع اشفته لبنان سبب شد گروههای شبه نظامی زیادی در این کشور متولد گردد که یکی از این گروه‌ها حزب الله لبنان بود . حزب الله در جنوب لبنان تشکیل شد که اکثریتی شیعه داشتند توسط صبحی طفیلی در سال ١٩٨۵ تشکیل شد اما برخی اختلافات باعث گردید او از دبیرکلی این حزب کنار گذاشته شود و عباس موسوی جانشین او شود . هر چند عباس موسوی نیز در فوریه ١٩٩٢ توسط اسرائیل ترور شد و حسن نصراله جانشین او گردید. در سال ١٩٨٩ پس از ١۵ سال جنگ داخلی لبنان با توافق طائف به اتمام رسید و تمام گروهای سیاسی توافق کردند که به این نزاع خونین پایان دهند.
با پایان جنگ سوریه و اسراییل خاک لبنان رو ترک نکردند و همین امر باعث گردید در سال ١٩٩۶ جنگ بین حزب اله و اسراییل به مدت ١۶ روز شکل بگیرد که با توافق آپریل دو طرف از جنگ دست کشیدند. سرانجام در سال ٢٠٠٠ اسراییل از جنوب لبنان عقب نشینی کرد و این عقب نشینی قدرت بیشتری به حزب اله داد تا در عرصه سیاسی لبنان نقش آفرینی کند.
با آرامش نسبی که در لبنان شکل گرفت رفیق حریری به عنوان نخست وزیر انتخاب گردید و با کمک کشورهای عربی سعی در بازسازی لبنان کرد.اما این آرامش برای لبنان به طول نکشید و درسال ٢٠٠۵ ؛ حریری و همراهان وی در یک عملیات تروریستی کشته شد تا بار دیگر لبنان دچار آشوب گردد . دادگاه بین الملل ویژه لبنان در لاهه حزب اله را متهم به ترور کرد و یکی از فرماندهان حزب اله به نام سلیم عیاش را به حبس ابد محکوم کرد.
با خروج سوریه از لبنان این کشور به سوی آرامش نسبی حرکت کرد اما این روزها طولانی نبود و در سال ٢٠٠۶ جنگ ٣٣ روزه بین اسراییل و حزب اله بار دیگر این کشور را به سوی نابودی کشاند. این جنگ با قطعنامه ١٧٠١ شورای امنیت سازمان ملل پایان یافت ولی هنوز لبنان اسیر خودخواهی های فراوان فرقه های مختلف این کشور است و راهی طولانی برای توسعه در پیش دارد
احسان عزیزی- دانش اموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران
