به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، خبرگزاری عارتص‌شوا در یادداشت تازه خود به‌قلم «راشل آوراهام» نوشت: ایران برای ایجاد هلال شیعی از تهران تا مدیترانه و همچنین برای محاصره کردن اسرائیل(رژیم صهیونیستی) سرمایه‌گذاری کرده است و این کار را به هزینه نفوذ در قفقاز انجام داده است.
گزارش شده است که یکی از مشاوران ارشد اردوغان طی روزهای اخیر در اسرائیل(رژیم صهیونیستی) بوده تا در مورد دیدار «هرتزوگ» -رییس‌جمهور اسرائیل(رژیم صهیونیستی)- با رییس‌جمهور ترکیه در ماه بعد و بهبود احتمالی روابط بین ترکیه و اسرائیل(رژیم صهیونیستی) مذاکره کند.
معلوم است که ترکیه در ماه‌های اخیر و به دنبال سقوط ارزش لیر تمایل به آشتی با اسرائیل(رژیم صهیونیستی) داشته باشد اما چیزی که کمتر در گزارش‌ها دیده می‌شود نقش پشت پرده آذربایجان برای بهبود روابط بین ترکیه واسرائیل(رژیم صهیونیستی) طی سال‌های اخیر است.
«حکمت علی‌اف» -دستیار رییس‌جمهور آذربایجان- سال گذشته گفت: «ترکیه کشور برادر آذربایجان است و اسرائیل(رژیم صهیونیستی) شریک استراتژیک ما است. ما می‌خواهیم که دوستان‌مان با یکدیگر دوست باشند. اگر طرف‌ها موافق چنین طرحی باشند، آذربایجان همیشه از آن‌ها استقبال خواهد کرد.» آذربایجان در گذشته پیشنهاد نشست سه‌جانبه‌ای را برای پیشرفت در روابط بین سه کشور داده بود.
پژوهشگر برجسته غرب‌آسیا، دکتر «مردخای کدار» در یک مصاحبه اختصاصی گفت که به اعتقاد وی، روابط نزدیک بین اسرائیل(رژیم صهیونیستی) و آذربایجان ناشی از احساس مشترکی است که نسب به خطرات دارند. آن‌ها خطراتی مشترک دارند و از چیزهایی یکسان می‌ترسند پس، با هم همکاری می‌کنند. ایران هر دو کشور آذربایجان و اسرائیل(رژیم صهیونیستی) را تهدید می‌کند.
ایرانی‌ها همیشه نسبت به این مسئله که جمهوری آذربایجان، آذربایجانی‌های ایران را تحریک به شورش علیه اشغالگری ایران بکنند تا با به دست آوردن استقلال، به برادران خود در آذربایجان شمالی بپیوندند، ظن داشته است.
به علاوه، ایران به مدت چندین دهه از ارمنستان در مورد مناقشه قره‌باغ حمایت کرده و حتی تا آنجا پیش رفته است که مساجد آذربایجانی را تبدیل به مساجد ایرانی کرد.
با این حال، جمهوری اسلامی ایران تشخیص داد که با احتیاط به باکو نزدیک شود زیرا آذربایجان بعد از دومین جنگ قره‌باغ به کشوری قدرتمند تبدیل شده بود و رانندگان کامیون‌های ایرانی را دستگیر کرده بود که به صورت غیر قانونی وارد قره‌باغ شده بودند. ایران فهمید که در این زمان میزان قدرت استراتژیک برای ایستادن در برابر آذربایجان را ندارد.
در نتیجه، ایران مجبور شد عقب بنشیند و نظاره‌گر باشد زیرا آذربایجان روابط قوی‌تری را با اسرائیل(رژیم صهیونیستی) برقرار کرده و مشوق توافقات آبراهام به همراه آشتی بین ترکیه و اسرائیل (رژیم صهیونیستی) است.
