مناقشه اوکراین و زوال روزافزون ناتو

با حمله نظامی روسیه به اوکراین که در اثر افزایش تنش ها و بالا گرفتن بر سر عضویت این کشور در ناتو اتفاق افتاد راهبرد معاصر در گفت وگو با کارشناس سیاست خارجی و روابط بین الملل دلایل وقوع جنگ، نقش آمریکا و غرب در بحران اوکراین را بررسی کرده است.

محمد حسن قدیری ابیانه کارشناس سیاست خارجی و استراتژیست در گفت و گو با راهبرد معاصر به موضوع چرایی وقوع جنگ بین روسیه و اوکراین اشاره کرد و در این باره گفت: در زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و شکل گیری کشورهای جدید، غربی ها با دادن این وعده به رهبر وقت شوروی سابق، آقای گورباچوف، به وی اطمینان دادند که درصدد گسترش ناتو در کشورهای جدا شده از اتحاد جماهیر شوروی نخواهند بود. این موضوع و اطمینان بخشی سبب خنثی شدن مقاومت سران شوروی سابق در برابر تجزیه کشور شد.

وی در این باره افزود: در آن زمان اوکراین، سومین قدرت هسته ای جهان محسوب می گردید. این کشورهسته ای با وعده های روسیه، انگلستان و آمریکا مبنی بر اینکه به هیچ کشوری اجازه داده نمی شود که به اوکراین حمله نظامی هسته ای کند، تسلیم خواسته های این کشورها شد. موافقت مقامات اوکراین برای از بین بردن توان هسته ای کشورشان اعم از موشک های هسته ای شامل ۱۷۰۰ کلاهک هسته‌ای و ۳۳ هواپیمای بمب‌افکن قادر به حمل سلاح هسته ای باعث شد در چشم برهم زدنی تسلیحات هسته ای و نظامی اوکراین معدوم شود.

قدیری ابیانه خاطر نشان کرد: در توافق انجام گرفته بین روسیه، آمریکا، انگلیس و مقامات ناتو، دولت وقت اوکراین، ناتو و سران غربی تعهد دادند به دنبال پیوستن اوکراین به ناتو نخواهند بود. اما بعد از کوتاه زمانی، ناتو برخلاف وعده خود عمل کرد و صراحتا اعلام کرد برای پیوستن اوکراین به ناتو تلاش می کنند.

کارشناس سیاست خارجی گفت: از سوی دیگر، دولت اوکراین نیز به صراحت اعلام کرد آماده و مایل است تا کشورش به ناتو بپیوندد. علی رغم یادآوری تعهد کشورهای غربی به عضویت درنیامدن اوکراین درناتو به سران کشورهای غربی، آنها همچنان روی این موضوع تاکید داشتند یعنی در برابر روسیه قرار گرفتند.

محمد حسن قدیری ابیانه درخصوص خیانت ناتو به اوکراین گفت: واقعیت این است که آمریکایی ها به وضوح درصدد تضعیف و تجزیه روسیه فعلی که وسیع‌ترین کشور جهان است نیز هستند. روس ها در حالی حمله به اوکراین را کلید زدند که پیشتر به کرات تعهدات غرب و ناتو را به آنها گوشزد کرده بودند اما نتیجه بخش نبود. اقدامی که در نتیجه آن اوکراین و تمامیت ارضی آن به تصرف روسیه درمی آید.

وی دراین باره تصریح کرد: از آن سو باید به این موضوع اشاره شود که علت بحران اوکراین، توهم رئیس جمهور خودباخته اوکراین در اطمینان به حمایت آمریکا و غرب از کشورش است. رویایی که با حملات روسیه از هم پاشید و رئیس جمهور این کشور را از خواب گران بیدار کرد.

قدیری ابیانه توضیح داد: رئیس جمهور اوکراین که پیشتر طنزپرداز بوده است بعد از اعلام حمله روسیه به اوکراین که توسط دولت آمریکا منتشر شد به خود آمد. این موضوع نشان می دهد متاسفانه وی عرصه پر فراز و نشیب سیاست را با طنز اشتباه گرفته است. رئیس جمهور اوکراین در حالی به مردم اوکراین آرامش می داد و از تماس تلفنی خود و وعده های حمایتی آمریکا و اروپا سخن می گفت که دیر شده بود و دولت های غربی از اوکراین کمترین حمایتی به عمل نیاوردند. چند ساعت مانده به حمله روسیه به اوکراین، آمریکا و انگلیس نیروهای نظامی خود را از اوکراین خارج کردند و حتی از اعطای کمک های مالی به اوکراین نیز دریغ نمودند و فقط به اوکراین وعده دادن وام دادند! یعنی در حقیقت اوکراین را به خود بدهکار کردند.

قدیری ابیانه خاطر نشان کرد: حال مقامات و مردم اوکراین ازخواب بیدار شده اند. رئیس جمهور اوکراین به مردم خود اعلام کرد که غرب به هیچ یک از وعده های خود درباره اوکراین عمل نکرد. سفیر اوکراین در روسیه اعلام کرد اطمینان مقامات اوکراین به وعده های آمریکا و غرب اشتباهی فاحش بود. از بین بردن و انهدام سلاح هسته ای و تسلیحات نظامی یک اشتباه بزرگ و جبران ناپذیر بود. وی به صراحت از ایران و کره شمالی نام برد و گفت مبادا شما نیز فریب آمریکا را بخورید و امکانات نظامی و هسته‌ای خود را کنار بگذارید.

این کارشناس سیاست خارجی گفت: شکی نیست تحولات صورت گرفته بعد از حمله روسیه به اوکراین؛ به شدت به ضرر غرب، ناتو و آمریکاست. بعد از شکست مفتضحانه آمریکا در مقابله با ایران که به دنبال ترور شهید سلیمانی و موشک باران پایگاه آمریکایی عین الاسد، جرات عکس العمل نشان دادن در برابر ایران را نداشت و پس از شکست مفتضحانه آمریکا در افغانستان، اینک شاهد شکست آمریکا، اروپا و ناتو از روسیه در اوکراین هستیم.

وی افزود: هر چند آمریکا و اروپا، روسیه را تحریم کرده اند اما خود نیز از تحریم روسیه آسیب خواهند دید. آلمان اعلام کرده خط لوله نورد استریم 2 را که قرار است گاز روسیه را به آلمان و اروپا برساند متوقف می‌کند، اما اروپا به شدت نیازمند واردات گاز از روسیه است. این امر موجب گردید که قیمت گاز در آلمان و سایر کشورهای اروپایی حداقل سی درصد افزایش بیابد، درحالی که با کشیدن این خط قراربود قیمت گاز برای مردم اروپا ارزان تر شود.

قدیری ابیانه درخصوص تاثیرات تورمی حمله روسیه به اوکراین نیز گفت: قیمت جهانی نفت و به تبع آن بنزین نیز روند افزایشی گرفته و مرز 100 دلار را درنوردید. حال برای مردم آمریکا این سوال و نگرانی ایجاد شده که این چه تحریمی است که هزینه های مردم آمریکا را در خرید بنزین افزایش داده است؟ غربی ها نگران هستند که روسیه پس از تسلط کامل بر اوکراین، به سراغ بقیه کشورهایی که خلف وعده کرده و عضو ناتو شده اند نیز برود. کما اینکه ناتو اعلام کرده است که برای پذیرش سوئد و نروژ در ناتو درها باز است و روسیه به این دو کشور هشدار داده است که در این صورت باید منتظر عکس العمل روسیه باشند.

محمد حسن قدیری ابیانه خاطر نشان کرد: حتی کشورهای عضوشده در ناتو نیز مانند ترکیه، نباید از خطرات پیش رو غافل شوند و تصور کنند عضویت آنها در ناتو برایشان امنیت آور است. با اینکه ترکیه عضو ناتوست اما کودتای انجام شده علیه آقای اردوغان با اطلاع و هماهنگی اروپا و آمریکا صورت گرفت. اگر در جریان کودتا ایران از آقای اردوغان حمایت نمی کرد؛ قطعا دولت او مدت ها پیش سقوط کرده بود.

وی در این باره تصریح کرد: متاسفانه توهم بازسازی گستره حکومت عثمانی، حرکت هایی از سوی رئیس جمهور ترکیه را رقم زده که در نهایت به ضرر ترکیه تمام می شود. تجاوز به خاک سوریه و عراق وتلاش برای اشغال بخش جنوبی ارمنستان برای اتصال به آذربایجان و باز کردن پای ناتو به دریای خزر، ناشی از توهمات دولت ترکیه است که در نهایت به ضرر این کشور تمام می شود، هر چند ایران با گردآوری نیروهای مسلح در شمال ایران در مرزهای آذربایجان و ارمنستان، خواب خوش آذربایجان، ترکیه و ناتو را به کابوس تبدیل کرد.

قدیری ابیانه با تاکید بر افول آمریکا و روشن شدن این موضوع در تحولات اخیرجهان گفت: این احتمال نیز داده می شود چین نیز از فرصت ایجاد شده برای ملحق کردن تایوان به خود استفاده کند. قطعا برای ناتو که حتی در افغانستان شکست سختی را تجربه نمود و فرار کرد امکان رویارویی همزمان با دو ابرقدرت چین و روسیه وجود ندارد. اقدام روسیه برای فتح اوکراین، میخ دیگری بر تابوت جهان تک قطبی است. این موضوع نشان دیگری از افول آمریکا از تک ابرقدرتی درعرصه بین الملل است.