در حالی که جنگ در غزه در شدیدترین شکل ممکن ادامه دارد، برخی گزارشها از تلاش «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا در عربستان سعودی برای ماهی گیری از آب گل آلود جنگ غزه خبر داده اند.
در همین ارتباط نیز، خبرگزاری فرانس 24 در گزارشی با اشاره به سفر «آنتونی بلینکن» به منطقه و از جمله دیدار با مقامات سعودی، گفته است که وزیر خارجه آمریکا در این سفر درباره جنگ غزه و همچنین روند سازش تل آویو و ریاض گفتگو کرده است. براساس این گزارش، بلینکن قبل از بازگشت از عربستان به خبرنگاران گفته بود که «ما در عربستان سعودی، در مورد (عادی سازی اسرائیل) صحبت کردیم.»
این ادعای بلینکن در حالی صورت گرفته است که جنگ در غزه اکنون در شدیدترین وضعیت ادامه دارد و بلینکن در گفتوگوهای غیرمنتظره در عربستان درباره عادیسازی روابط با اسرائیل صحبت میکند. تلاشهای قبلی آمریکا برای ایجاد روابط احتمالی بین عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی پس از شعلهور شدن جنگ غزه در سه ماه گذشته متوقف شد.
غزه اکنون سوگوار از دست دادن بیش از 23 هزار نفر از ساکنان خود است که بیشتر آنها زن و کودک بودند، اما به نظر می رسد که برای آمریکا آمار شهدای غیرنظامی در جنگ غزه چندان اهمیتی ندارد و واشنگتن بجای توجه به درخواستهای حقوق بشری برای توقف جنگ علیه غزه، بدنبال عادی سازی روابط تل آویو و ریاض است.
افشای پیشنهاد واشنگتن
برخی منابع غربی از جمله واشنگتن پست گفتهاند که آمریکا در پیشنهاد اخیر خود به عربستان خواسته است تا ریاض در ازای توقف جنگ در غزه، روند عادی سازی روابط با تل آویو را در پیش گیرد.
بلینکن، وزیرخارجه آمریکا از زمان آغاز جنگ غزه در سه ماه گذشته برای چهارمین بار بود که به منطقه سفر می کرد و از این چهار سفر حداقل در دو نوبت آن دیدار از عربستان در دستور کار مقامات آمریکایی بوده است. با وجود آن که در سفرهای پیشین وزیرخارجه آمریکا فقط درباره جنگ غزه گفتگو کرده بود، اما اشاره بلینکن به این موضوع که توافق گسترده تر از جنگ غزه با کشورهای منطقه از جمله عربستان در پیش است، به معنای آن است که واشنگتن جنگ غزه را فرصتی برای خود دیده است تا اهداف خاص سیاست خارجیاش را دنبال کند.
در واقع گره زدن توقف جنگ در غزه به عادی سازی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی اکنون برنامه ای است که کاخ سفید در نظر دارد، اما مشخص نیست که آیا کاخ سفید در این هدف خود دستاوردی داشته باشد یا خیر؟
تا به امروز نارضایتی گستردهای از عملکرد بایدن در آمریکا وجود دارد و سیاست خارجی آمریکا در غرب آسیا در پیکان حملات جمهوری خواهان قرار گرفته است. تندروهای جمهوری خواه دولت بایدن را دولتی ضعیف می دانند که نتوانسته امنیت اسرائیل را تامین کند و اکنون در آخرین سال دوره ریاست جمهوری بایدن که سال انتخابات ریاست جمهوری نیز است، رهبران واشنگتن بدنبال آن هستند که از بار انتقادات علیه خود بکاهند و برای دانتخابات آماده شوند.
از سر گیری روند عادی سازی روابط ریاض و تل آویو می تواند یک دستاورد انتخاباتی بزرگ برای بایدن به شمار رود و به همین خاطر نیز اکنون آمریکا در تلاش است تا از طریق آب گل آلوده جنگ در غزه، برای خود ماهیگیری کند تا به اصطلاح دست دولت بایدن در انتخابات پیش رو در آمریکا خالی نباشد.
سازشگری در بن بست
با وجود تلاش آمریکا برای عادی سازی روابط ریاض و تل آویو در میانه جنگ غزه، اما به نظر میرسد که این تلاش واشنگتن با موانعی جدی روبروست.
پذیرش مذاکرات از سوی عربستان برای عادی سازی روابط با تل آویو در چارچوبی دیپلماتیک است که ریاض آن را چارچوب دیپلماتیک «طرح سازش عربی» می نامد. طرحی قدیمی که به پیشنهاد عربستان مدلسازی شده و بر اساس آن باید یک دولت مستقل برای فلسطینی ها با پایتختی قدس شرقی بنا شود و رژیم صهیونیستی باید تا مرزهای 1967 عقب نشینی کند و در مقابل تمامی کشورهای عربی روابط خود را با این رژیم عادی سازی کنند. در حال حاضر نشانهای از مذاکرات در تل آویو بر سر تشکیل دولت مستقل فلسطینی نیست و حتی در میانه جنگ غزه، سرنوشت غزه به یک چالش جدید در کنار اشغال کرانه باختری تبدیل شده است. در واقع تشکیل دولت مستقل فلسطینی در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری دور از دسترس است.
مانع دیگر در مسیر تحقق عادی سازی روابط، نقش عربستان و خاندان حاکم بر آن به عنوان خادمان حرمین شرفین است و این عنوان به این سعودیها مشروعیتی سیاسی و دینی می دهد. عادی سازی روابط به معنای به رسمیت شناختن جایگاهی محوری برای یک رژیم یهودی توسط ریاض است و از نظر این خاندان چنین امری ممکن است یک فرصت طلایی به منتقدانش برای تشکیک در مشروعیت دینی آل سعود ببخشد.
از سوی دیگر و از همه مهمتر، مقامات امریکایی ادعا کردهاند که انگیزه تل آویو جهت احیای گفتوگوهای عادیسازی با عربستان این است که سعودیها و سایر کشورهای عرب میتوانند به بازسازی غزه کمک کنند؛ اما به احتمال زیاد، تحت اشغال اسراییل به این کار تن نخواهند داد. کشورهای حاشیه خلیج فارس که تاکنون میلیاردها دلار به سرزمینهای فلسطینی کمک کردهاند، میگویند که تمایلی به انجام مجدد این کار بدون مسیری واقعی و غیرقابلبرگشت برای حل مسالمتآمیز مساله فلسطین ندارند/ الوقت