زمزمهها برای صدور قطعنامه علیه ایران در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از هفته پیش که مدیرکل آژانس با انتشار گزارشی شتابزده و یکسویه ادعا کرد ایران در ارائه پاسخهای «معتبر فنی» به سوالهای این سازمان درباره پیدا شدن مواد هستهای در سه مکان اعلام نشده ناتوان بوده، آغاز شد.
رسانههای وابسته به کاخ سفید و رژیم صهیونیستی موجی از فشارها را علیه ایران به راه انداختند تا بالاخره متن قطعنامه عصر چهارشنبه از سوی نماینده آلمان به دبیرخانه شورای حکام ارائه شد. در این قطعنامه نویسندگان نسبت به ادعاهای ساختگی درباره پیدا شدن مواد هستهای در سه مکان اعلام نشده در ایران ابراز نگرانی کرده و خواستار همکاری کامل ایران با آژانس بینالمللی هستهای شدهاند.
اما از نظر روسیه و چین، ارائه این قطعنامه در شرایطی که مذاکرات وین متوقف شده است ضرورتی نداشت. میخائیل اولیانوف سفیر و نماینده دائم روسیه نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، گفت: مشارکتکنندگان غربی در گفت وگوهای وین پیشنویس قطعنامهای درباره ایران را برای تصویب در نشست جاری شورای حکام آژانس انرژی اتمی ارائه کردند. وی افزود: به دلایل نامعلوم، آنها معتقدند که یک قطعنامه بهترین راه برای رسیدگی به مسائل پادمان باقی مانده است. بشدت مشکوک است.
او با ایراد سخنانی در شورای حکام تصریح کرد: متأسفانه برخی اعضای شورا حساسیت شرایط موجود را درک نمیکنند و برای ارائه قطعنامه نابهنگام ضد ایرانی فشار میآورند. اولیانوف نتیجه گرفت: مذاکرات وین به آنها یاد نداد که فشار بر تهران منجر به تشدید تنش میشود.
در رأیگیری چهارشنبه شب شورای حکام، قطعنامه پیشنهادی با ۳۰ رأی موافق، ۲ رأی مخالف روسیه و چین و ۳ رأی ممتنع هند، پاکستان و لیبی به تصویب رسید. جمهوری اسلامی ایران این قطعنامه را به عنوان اقدامی سیاسی، نادرست و غیرسازنده تقبیح و محکوم کرد.
محمدرضا غائبی، سرپرست نمایندگی دائم کشورمان نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین گفت: این قطعنامه زنگ خطری برای اعتبار و یکپارچگی آژانس در سیستم پادمانی و رژیم منع اشاعه است و همچنین نشان می دهد که همکاری صادقانه و گسترده با آژانس در زمینه پادمان ها در برابر اراده سیاسی و فشار برخی کشورها تضعیف می شود. وی افزود: این ضربه بزرگی به آژانس است که توسط یکی از مهم ترین ارگان های تصمیم گیر آن یعنی شورای حکام به آن وارد شد.
این دیپلمات کشورمان ضمن روشن ساختن این موضوع که پذیرش این قطعنامه نه ایران را ترغیب به فراتر رفتن از سطح بالای کنونی همکاری خود با آژانس می کند و نه آن را مجبور به پایین آمدن از مواضع اصولی خود می سازد، افزود: ایران قاطعانه نسبت به این قطعنامه ابراز تأسف می کند و در پاسخ به آن اقدام مقتضی را انجام خواهد داد، که عواقب آن متوجه ارائه کنندگان و حامیان این قطعنامه است.
وی با اشاره به اینکه اگر قرار باشد ایران پس از نشان دادن سطح مثال زدنی از همکاری با چنین رفتار ناعادلانه و با انگیزه سیاسی روبرو شود، هشدار داد: در واقع ایران حق دارد در سیاست و رویکرد خود در قبال آژانس بازنگری کند.
وزارت امور خارجه ایران نیز در بیانیهای هشدار داد که تصویب قطعنامه یادشده که بر اساس گزارش شتابزده و غیر متوازن مدیرکل آژانس و مبتنی بر اطلاعات دروغین و ساختگی رژیم صهیونیستی صورت گرفته است، نتیجه ای جز تضعیف روند همکاری و تعاملات جمهوری اسلامی ایران با آژانس در بر نخواهد داشت.
این بیانیه میافزاید: جمهوری اسلامی ایران به دلیل رویکرد غیرسازنده آژانس و تصویب قطعنامه یادشده، گام های عملی متقابلی را اتخاذ نموده که نصب سانتریفیوژهای پیشرفته و غیرفعال سازی دوربین های فرا پادمانی از جمله آنهاست.
اما واقعیت این است که رژیم صهیونیستی بهعنوان مجرم اصلی فعالیتهای غیرقانونی هستهای در جهان، بشدت در تلاش است تا پرونده بستهشدۀ “ابعاد احتمالی نظامی” در سال ٢٠١۵ را به واسطه اطلاعات یا ادعاهای غیرمستند مجدداً مفتوح سازد.
برنامه اتمی ایران از ابتدا نیز با ابزارسازی بی دلیل آمریکا تحت تاثیر رژیم صهیونیستی از قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد و همدستی تروئیکا به یک بحران غیرضروری تبدیل شد.
رژیم صهیونیستی که دارای زرادخانههای مملو از تسلیحات اتمی است، با طرح اتهامهایی علیه برنامه کاملاً صلحآمیز هستهای ایران، تلاش میکند تا این پرونده را به عنوان یک پروژه سیاسی- امنیتی به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع دهد.
نفتالی بنت نخست وزیر رژیم صهیونیستی چهارشنبه شب با صدور بیانیهای از قطعنامه شورای حکام علیه ایران استقبال کرد و گفت: اگر ایران به فعالیت های خود ادامه دهد، کشورهای بزرگ باید موضوع ایران را به شورای امنیت بازگردانند.
اما برخلاف انتظار وی، در محتوای متن قطعنامه اشارهای به احتمال ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت، نشده و حتی نسبت به عدم همکاری ایران با آژانس زبان تهدید بهکار برده نشده است؛ چراکه اعضای شورای حکام آگاه هستند که اولاً همکاری های ایران و آژانس برای حل و فصل مسائل ادعایی پادمانی تنها بر مبنای حسن نیت بوده و در ثانی ماهیت موضوع در ظرفیتی نیست که بتوان برای آن ابعاد امنیتی ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد متصور شد.
در این قطعنامه صرفاً از ایران خواسته شده تا «بدون تأخیر، پیشنهاد مدیرکل آژانس را برای تعامل بیشتر برای شفافسازی و حل و فصل همه مسائل پادمان باقیمانده را بپذیرد.»
در همین پیوند، «اولی هاینونن» معاون پیشین مدیرکل بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی معتقد است که در نتیجه قطعنامه شورای حکام اتفاق خاصی نخواهد افتاد و به ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد منجر نمیشود. وی با بیان اینکه این قطعنامه معادله درباره سؤالات آژانس از ایران را تغییر نمیدهد، افزود که حتی نمیتوان به آن یک سند ضد ایرانی اطلاق کرد.
جمهوری اسلامی ایران دیروز برخی همکاریها با آژانس را که فراتر از پادمان بود و تنها بر مبنای حسن نیت صورت میگرفت، متوقف کرد. سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز با صدور بیانیهای اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران تاکنون همکاریهای گستردهای با آژانس بینالمللی انرژی اتمی داشته است که متأسفانه آژانس بدون اینکه در نظر داشته باشد که این همکاریها ناشی از حُسن نیت ایران است نه تنها قدردان این همکاریها نبوده بلکه به نوعی آن را وظیفه ایران نیز تلقی کرده است؛ به همین دلیل تصمیم گرفته شد از امروز فعالیت دوربینهای فراپادمانی دستگاه اندازه گیری بر خط سطح غنا OLEMو فلومتر آژانس قطع شود که دستور آن به مسئولین مربوطه داده شده است.
از این منظر میتوان نتیجه گرفت که تصویب قطعنامه شورای حکام فقط منجر بی اعتمادی و بازنگری ایران در سیاستها و رویکرد خود در همکاری با آژانس میشود.