به نوشته ایندیپندنت عربی، در حالی که دولت عراق به دنبال اقدامات فوری برای کنترل بحران دلار است که فشار بسیاری بر شهروندان وارد کرده است، بغداد، پایتخت عراق، صبح روز چهارشنبه شاهد تظاهراتی جلوی ساختمان بانک مرکزی عراق بود که خواستار کاهش قیمت دلار در برابر قیمت دینار عراق و مبارزه با قاچاق اموال به کشورهای دیگر بود.
قیمت دلار آمریکا در برابر دینار عراق از ماه نوامبر گذشته شاهد افزایشی تدریجی بوده تا جایی که به بالاترین میزان خود در چند روز گذشته رسیده و از 165 هزار دینار برای هر 100 دلار فراتر رفته است.
بر این اساس، «محمد شیاع السودانی»، نخست وزیر عراق، دوشنبه گذشته «مصطفی غالب مخیف»، رئیس بانک مرکزی عراق را از سمت خود برکنار کرد و «علی محسن العلاق» را به صورت نیابتی به مدیریت این بانک منصوب کرد.
«محسن المندلاوی»، نائب رئیس اول پارلمان عراق برای رفع وخامت شرایط زندگی بر اهمیت پایان یافتن سریع بحران دلار و برگرداندن امور به شرایط مناسب در بازارهای داخلی تاکید کرد و همچنین بر تسریع در ممانعت از پیامدهای افزایش ناگهانی قیمت ارز بر شهروندان تاکید کرد.
«فادی الشمری»، عضو دفتر سیاسی جریان حکمت عراق گفت که دولت قبلی به ریاست مصطفی الکاظمی از تاریخ فعال سازی بستر الکترونیکی فروش دلار در بانک مرکزی عراق و اقدامات بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا اطلاع کامل داشته، ولی برای اجرای بستر الکترونیکی الزامات و مقدمات کافی را فراهم نکرده است.
وی در ادامه به این نکته اشاره کرد که توافق بین دو طرف برای فعال سازی این بستر الکترونیکی در ژانویه 2023 بوده، ولی مشکل این است که دولت سابق فضا را مهیا نکرده و در مدت دو سال اقدامات لازم را برای آماده سازی شروع کار به شکل جدید انجام نداده است.
الشمری همچنین افزود که هدف از فعال سازی بستر الکترونیکی، جلوگیری از کاهش دلار، پولشویی و پیوستن به نظام مالی جهانی و سپس تامین امنیت اقتصادی، علاوه بر توقف حراج ارز است.
وی تاکید کرد، هدف همه ما و خواسته نخبگان و عموم مردم این بوده است که جلوی بزرگ ترین راه برای فساد و سود غیرقانونی را بگیریم که از طریق فاکتورهای جعلی برای خرید دلار انجام می شود.
بانک مرکزی با اعلام اینکه تمامی مراحل مربوط به سیاست پولی به اتمام رسیده، گفت که بستر الکترونیکی یک انتخاب ملی برای تنظیم روند تجارت خارجی است و همچنین بر اهمیت دادن اجازه واردات با اسم شرکت ها و افراد تاکید کرد.
«احسان شمران الیاسری»، مشاور بانک مرکزی عراق گفت که دیدار محمد شیاع السودانی، نخست وزیر با جمعی از بازرگانان و نمایندگان بانک مرکزی در مورد موضوع قیمت دلار دیدار مهمی بوده است، اما تاکید کرد که موضوع قیمت دلار در اختیار بانک مرکزی نیست.
وی در ادامه افزود که بانک مرکزی تمام مراحل مربوط به سیاست پولی را به اتمام رسانده و اکنون موضوع مربوط به نهادهای دولتی مرتبط با بازرگانان در مورد عملیات واردات و صادرات است.
الیاسری همچنین گفت که اقدام برای اصلاح نظام مالیاتی، به ویژه سخنان نخست وزیر در مورد ممانعت از فساد در مراکز و رویه های مالیاتی حائز اهمیت است.
«علی البیدر»، پژوهشگر سیاسی، تصمیم برکناری رئیس بانک مرکزی عراق را اقدامی محاسبه شده از جانب نخست وزیر، محمد شیاع السودانی توصیف کرد.
البیدر در ادامه تاکید کرد که این اقدام به منظور کنترل افزایش قیمت دلار و از بین بردن مافیای ارز صورت گرفته است که در موسسات مالی نفود کرده اند.
این در حالی است که «صالح لفته»، پژوهشگر اقتصادی از بالا رفتن قیمت بیشتر مواد غذایی در بازارهای عراق خبر داد.
وی همچنین به این نکته اشاره کرد که روش توزیع آرد رایگان توسط دولت بر قیمت آرد در بازار تاثیر می گذارد، ولی بر دیگر مواد غذایی تاثیر نمی گذارد و دولت عراق نمی تواند برای مدت طولانی به توزیع رایگان ادامه بدهد.
وی در ادامه افزود که می توان به راحتی بدون اقدامات موقتی قیمت ها را کنترل کرد اگر اهمیت بیشتری به کارت سهمیه از نظر انواع مواد توزیع شده و میزان و کیفیت آنها داده شود، در این صورت دولت دیگر به توزیع هیچ نوع از مواد غذایی رایگان ناچار نخواهد بود.
