بدون تردید عملیات نظامی جنبش مقاومت انصارالله یمن در دریای سرخ محاسبات ژئوپلیتیکی جنگ اسرائیل علیه غزه را متزلزل کرده و پیامدهای گسترده‌ای بر پویایی سیاسی و نظامی داخلی این کشور داشته است.
دولت صنعا به رهبری انصارالله با جلوگیری موفقیت‌آمیز از عبور کشتی‌های اسرائیلی از تنگه راهبردی باب المندب به نمادی قدرتمند از مقاومت در دفاع از ملت فلسطین و گزینه ای محبوب میان بسیاری از یمنی‌ها تبدیل شده است.
افزایش محبوبیت انصارالله
موضع صنعا کاملاً در تضاد با رویکرد دولت مورد حمایت عربستان و امارات در عدن است که از حملات نیروهای آمریکایی و انگلیسی در ۱۲ ژانویه علیه یمن استقبال کردند. این حملات بسیاری از یمنی‌ها را آزرده خاطر کرد و حتی برخی شبه‌نظامیان یمنی که پیش تر با امارات و عربستان همسو بودند، به صنعا رفتند و علنی وفاداری خود را به انصارالله اعلام کردند.
به عنوان نمونه حسین القشیبی که پیش تر در خدمت نیروهای ائتلاف سعودی و امارات متحده عربی بود، با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در «ایکس» (توییتر سابق) استعفایش را از ارتش تحت حمایت ائتلاف به رهبری عربستان اعلام کرد، زیرا به عنوان اعضای وزارت دفاع اجازه همبستگی با فلسطین ندارند. وی افزود: پیام من به نیروهای ارتش این است، به خانه‌های خود بازگردید، زیرا رهبران ما اقدام به محافظت از کشتی‌های رژیم صهیونیستی کرده‌اند. حتی اگر فریب دهند، باز حمایت آنها آشکار می‌شود.
قشیبی مدعی است، به دلیل دفاع آشکارش از غزه به همراه دیگر افسران یمنی به مدت ۵۰ روز در زندان‌های سعودی حبس بود و در آنجا شکنجه و بازجویی از افسر اطلاعاتی اسرائیل را تحمل کرده است.
همچنین حمام المقدسی، مسئول حفاظت شخصی وزیر دفاع سابق یمن در دولت مورد حمایت ائتلاف وارد صنعا شده و با انصارالله بیعت کرده است. طبق سند فوق محرمانه، وزارت دفاع یمن مورد حمایت عربستان دستور می‌دهد هرگونه همدردی یا حمایت از حماس و انصارالله سرکوب شود، زیرا این موضوع احتمالاً خشم کشورهای برادر و دوست را برمی انگیزد که اشاره ضمنی به عربستان سعودی و امارات دارد.
گسترش مخالفت‌ها در عدن
موج فرار در صفوف نیروهای ائتلاف سعودی-اماراتی به افسران محدود نمی‌شود. پس از حملات هوایی اخیر به یمن بسیاری از نیروهای عادی نیز علیه فرماندهان خود شورش، مواضع خود را رها و با انصارالله بیعت کردند. حتی ده‌ها تن از این سربازان به دلیل ابراز همبستگی با غزه دستگیر و بازداشت شده‌اند.
گزارش‌های خبری یمن نشان می دهند دولت آمریکا در پیامی به صغیر بن عزیز، رئیس ستاد ائتلاف، نارضایتی خود را از نبود همبستگی میان نیروهایش ابراز کرده و خواستار اقدام شده است. البته روند جدایی از ائتلاف سعودی-اماراتی جدید نیست، زیرا از آغاز جنگ غزه و حملات اخیر ایالات متحده و بریتانیا به یمن، این روند سرعت گرفته است.
در فوریه سال گذشته افسران عالی رتبه ائتلاف ازجمله فرماندهان تیپ جبهه‌های مختلف گریز از خط نبرد را آغاز کردند، هرچند که هیچ کدام به اندازه شورش فعلی مهم نبود. جدایی‌های قبلی عمدتاً ناشی از شرایط مالی و نارضایتی از عربستان و امارات بود. همچنین برکناری فرماندهان نظامی مرتبط با حزب اصلاح و جایگزینی با اعضای شورای انتقالی جنوب در این زمینه دخیل است. باید توجه کرد، شبه نظامیان از سوی طارق صالح، برادرزاده علی عبدالله صالح رئیس جمهور سابق یمن که طرفدار عربستان بود، فرماندهی می‌شوند.
بیشتر فرارها به وسیله افسران و نیروهای مرتبط با حزب اصلاح زمانی روی داد که ائتلاف خارجی حذف رهبری نظامی و سیاسی حزب و برچیدن چندین بخش نظامی تحت کنترل خود به نفع شورای انتقالی جنوب تحت کنترل امارات را آغاز کرد. اکنون جنگ غزه نیز باعث شد رهبری حزب اصلاح به طور کامل از اتحادهای قدیمی خود جدا شود.
در مقابل، شورای انتقالی جنوب مورد حمایت امارات و نیروهای مقاومت ملی به رهبری طارق صالح برای حفاظت از منافع اسرائیل ابراز آمادگی کردند. در حاشیه مجمع جهانی اقتصاد در داووس، عیدروس الزبیدی، رئیس شورای انتقالی جنوب بار دیگر بر حمایت خود از حملات انگلیس به یمن تاکید کرد و این موضع را به اطلاع دیوید کامرون، وزیر امور خارجه بریتانیا رساند.
به دنبال این اظهارات، یک گردان کامل به فرماندهی صالح به انصارالله پیوستند. همچنین بسیاری دیگر از جنگجویان اکنون از دستورهای وی سرپیچی می‌کنند، زیرا آنها حمایت از حملات ایالات متحده و بریتانیا علیه صنعا و رهبران مقاومت را نمی‌پذیرند.
تغییر در احساسات عمومی
در واکنش به تجاوزات اخیر غرب به یمن، رسانه‌های وابسته به شورای انتقالی جنوب و حامیانش کمپینی علیه انصارالله و مقاومت فلسطین به راه انداختند تا توانایی‌ها و انگیزه‌های جنبش مقاومت یمن را به چالش بکشند، اما تلاش‌هایشان نتیجه وارونه داشته و به خشم گسترده عمومی در مناطق جنوبی کشور تحت کنترل امارات و دولت مورد حمایت عربستان منجر شده است.
خشم آنها متوجه همسویی دولت مستقر در عدن با پروژه‌های منطقه‌ای اسرائیل و موجب اعتراضات و اقدامات نمادینی مانند سوزاندن عکس‌های محمد بن زاید، ولیعهد امارات و پرچم اسرائیل شده است.
به گفته فرناندو کارواخال، یکی از اعضای سابق تیم کارشناسی یمن شورای امنیت سازمان ملل متحد، انصارالله موفق شد از موقعیت غیرقابل دفاع ابوظبی و عادی سازی روابط با اسرائیل در چارچوب پیمان ابراهیم در سال ۲۰۲۰ استفاده کند. وی استدلال کرد، این موضوعات باعث شده است حمایت گسترده‌ای در داخل یمن و در عرصه بین المللی به دست آورند.
به دنبال خشم غیرمنتظره عمومی، شورای انتقالی جنوب موج دیگری از فرار نیروهای خود را تجربه کرده است. رهبران بسیار به جنبش انقلابی جنوب پیوسته و هدف خود را برای آزادسازی جنوب یمن آشکارا اشغال عربستان و امارات عنوان کردند.
در همین راستا شیخ علی الحریزی از قبیله المهره به عنوان تأثیرگذارترین شخصیت شرق یمن به تمجید از عملیات نظامی انصارالله علیه کشتی‌های اسرائیل در دریای سرخ پرداخت و آن را به عنوان پاسخی قاطع و ملی به رنج مردم فلسطین دانست.
حریزی در اینباره گفت: «تجاوز آمریکا و انگلیس به یمن برای حفاظت از رژیم صهیونیستی آغاز شد، زیرا حملات هدفمند انصارالله بر اقتصاد اسرائیل تأثیر منفی گذاشته است.» او با دعوت از مردم یمن، خواستار مقاومت پایدار در برابر نفوذ اسرائیل در این کشور شد و از دیگر گروه‌های یمنی خواست از رهبری شجاعانه عبدالملک الحوثی، برای توقف نسل‌کشی در غزه پیروی کنند.
شمارش معکوس برای فروپاشی ائتلاف
وخامت اوضاع اقتصادی یمن، سقوط ارز در مناطق تحت حاکمیت ائتلاف و درگیری‌های مداوم میان شبه‌نظامیان جنوبی بسیاری از یمنی‌ها را از همکاری با امارات و سعودی ناامید کرده است، زیرا امیدوار بودند این همکاری دست کم رونق اقتصادی به همراه داشته باشند.
در مقابل، دولت صنعا به رهبری انصارالله با وجود جنگ با خارجی‌ها، توانسته است وضعیت اقتصادی نسبتاً باثباتی در مناطق تحت کنترل خود به وجود آورد. این نابرابری باعث احساسی میان سربازان متحد امارات شده است، گویی صرفاً مهره‌هایی هستند که برای منافع حاکمان عرب خلیج فارس می‌جنگند، بدون اینکه از سوی این دولت‌ها به رسمیت شناخته شوند.
مواضع متضاد میان ائتلاف و انصارالله در قبال فلسطین، شکاف پرونده یمن را پس از حمله هفتم اکتبر عمیق‌تر و حمایت صنعا از آرمان فلسطین به طور قابل توجهی جایگاه داخلی آن را تقویت کرده است. در مقابل، حملات ایالات متحده و بریتانیا به این کشور در راستای منافع اسرائیل بر سایر محاسبات، موقعیت متحدان خلیج فارس آنها را پیچیده کرده است.
سرخوردگی از ائتلاف سعودی- اماراتی پیامدهای سیاسی و نظامی عمیقی مانند تغییر شکل اتحادها و معرفی امارات و عربستان سعودی به عنوان دشمنان ملی یمن به دنبال خواهد داشت. فلسطین همچنان به عنوان سنگ محک در سراسر آسیای غربی (و اکنون در یمن) عمل می کند تا کسانی که تنها در سخن مدعی ردای عدالت و همبستگی عربی هستند، افشا کند./ راهبرد معاصر
