بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه فارن پالیسی در مقالهای بهقلم «جو سالیوان» نوشت: در ماههای قبل از گردهمایی ماه آگوست رهبران بریکس در آفریقای جنوبی، شایعاتی مبنی بر یک ارز جدید بریکس به گوش میرسید که در خود اجلاس آشکار نشد؛ اما سرفصلهای یک اجلاس را با شواهدی از یک روند اشتباه نگیرید.
بریکس، بریکس پلاس کنونی، به دلیل پذیرش اعضای جدید، فقط مستحق اعتبار جزئی است.
در ۶ ماه گذشته، تغییرات تکتونیکی در اقتصاد چین و واشنگتن راه را برای دلارزدایی هموار کرده است، مسیری که بریکس پلاس اکنون میتواند وارد آن شود.
بریکس پلاس ممکن است قدرت اقتصادی جنوب جهانی را از قرن بیستم به قرن بیست و یکم برساند.
در قرن بیستم، بلوکهای اقتصادی غیرغربی، مانند اوپک، از طریق کنترل بر عرضه کالاهای اقتصادی خاص، مانند نفت، قدرت ژئوپلیتیکی به دست آوردند.
در قرن بیست و یکم، بلوکهای اقتصادی غیرغربی، مانند بریکس پلاس، میتوانند همزمان از طریق چندین کانال اقتصادی بر غرب نفوذ کنند.
تحریمهای نفتی قرن بیستم ممکن است در مقایسه با اقدامات تجاری و مالی قرن بیست و یکم که اکنون بریکس پلاس میتوانست از نظر تئوری مدیریت کند، حتی ضعیف به نظر برسد.
میتوانید این ابزارهای جدید حکومتداری اقتصادی را در ترکیب اعضای پذیرفتهشدهای که بلوک را از بریکس به بریکس پلاس گسترش دادهاند، پیشنمایش کنید.
با مصر، اتیوپی و عربستان، بریکس پلاس میتواند تجارت جهانی را نه تنها در نفت، بلکه در همهچیز مختل کند.
این سه کشور کانال سوئز را محاصره کرده و عملاً آن را به دریاچه بریکس پلاس تبدیل میکنند. این کانال شریان کلیدی اقتصاد جهانی است.
حدود ۱۲ درصد از کل تجارت جهانی از طریق این کانال انجام میشود که از دریای مدیترانه به دریای سرخ میرسد؛ و این دریای سرخ است که بریکس پلاس اکنون آن را احاطه کرده است.
دریای سرخ که از غرب توسط مصر و از شرق توسط عربستان پوشیده شده است، ممکن است سواحلی در اتیوپی محصور در خشکی نداشته باشد، اما اتیوپی یک قدرت منطقهای در شرق آفریقا است.
این کشور بر سایر کشورهای آفریقای شرقی مانند سودان و سومالی که بقیه کرانههای غربی دریای سرخ را پر میکنند، نفوذ دارد. اگر میخواستید از اهمیت سوئز در تجارت جهانی استفاده کنید، مصر، اتیوپی و عربستان را پذیرفته بودید. بریکس مصر، اتیوپی و عربستان را پذیرفت.
پذیرش عربستان همچنین اهرم اقتصادی در اختیار بریکس پلاس در هلدینگهای مالی را گسترش میدهد.
عربستان بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار اوراق قرضه دولتی آمریکا دارد. کشورهای بریکس پلاس اکنون دارای بیش از ۱ تریلیون دلار اوراق قرضه آمریکا با حاشیه کافی هستند و میزان داراییهای دولت آمریکا تأثیری را که پول عربستان به آن بر آمریکا و اروپا میدهد، کمتر نشان میدهد.
عربستانیها با خرید سازمانهای خصوصی تأثیرگذار مانند «کل ورزش گلف حرفهای»، خرید اخیر ریاض، پول را به قدرت ژئوپلیتیکی تبدیل میکنند.
عضویت جدید بریکس پلاس همچنین نشاندهنده طیف وسیعی از کالاها است که طیفی از قدرت را هم اکنون و هم در آینده ارائه میدهد. ایران، عربستان و امارات از جمله اعضای جدید بریکس پلاس نیز صادرکنندگان سوخت فسیلی هستند. در همین حال، کشورهایی مانند برزیل، چین و روسیه تولیدکنندگان قابلتوجهی از فلزات و خاکهای کمیاب هستند که انتقال انرژی به آنها بستگی دارد.
تاریخ اوپک داستانی از همکاری در مورد مسائل مربوط به منافع اقتصادی مشترک بین کشورهایی است که به معنای واقعی کلمه با یکدیگر در جنگ هستند.
در دهه ۱۹۸۰، از طریق اوپک، ایران و عراق در تعیین قیمت نفت با یکدیگر همکاری کردند، حتی در حالی که هریک تأسیسات تولید نفت طرف مقابل، از جمله نفتکشها در دریا را هدف قرار داده و صدها هزار نفر از مردم آن را کشتند.
تردیدهای قابل درک وجود دارد که کشورهایی مانند چین و هند میتوانند در مورد موضوعات مورد علاقه مشترک همکاری کنند، زیرا مناطق درگیری در موضوعات دیگر، مانند مرز مشترک آنها وجود دارد.
اما اگر ایران و عراق بتوانند در قرن بیستم بر سر منافع مشترک اقتصادی در داخل اوپک بهعنوان جنگی که شامل «بعضی از وحشیانهترین جنگهای متعارف در تاریخ مدرن» در مرز مشترک آنها بود، همکاری کنند، در قرن بیست و یکم، چین و هند میتوانند با یکدیگر همکاری کنند.
در بریکس پلاس برای پیشبرد منافع اقتصادی مشترک حتی زمانی که درگیریها با چماقها به جای تفنگ در امتداد مرز مشترک آنها فوران میکند.
کشورهای بریکس پلاس نیازی ندارند منتظر بمانند تا یک ارز تجاری مشترک شرایط فنی معمول یک ارز ذخیره جهانی را برآورده کند تا اینکه توپ ویرانگر اقتصادی جدید خود را به سمت دلار حرکت دهند.
این شرایط شامل مواردی مانند استفاده از یک ارز در تجارت توسط طرف کشورهای ثالث است، مانند یوان در استفاده نوپای آن برای تجارت بین روسیه و کشورهایی غیر از چین؛
اما این شرایط فنی بیشتر از دولتهای بریکس پلاس مورد توجه کشورهای غربی است و ارزهای غالب از این اصل که از بین بردن آن آسانتر از ایجاد آن است، مستثنا نیستند.
اگر بریکس پلاس یک ارز مشترک عرضه کند، به احتمال زیاد، تقریباً قبل از اینکه اقتصاددانان غربی بگویند آماده است، این کار را انجام میدهد؛ اما این بدان معنا نیست که آن را انجام نمیدهد.