الوقت- مسئله فلسطین بار دیگر گوشه و کنار جهان را به لرزه درآورده و میلیونها نفر در سراسر جهان علیرغم مواضع برخی از دولتهای غربی که از رژیم صهیونیستی حمایت نظامی، سیاسی و اقتصادی میکنند، جنایات وحشیانه صهیونیستها در کشتار زنان و کودکان غزه را محکوم میکنند. در این میان نقش علمای مسلمان اعم از شیعه و سنی در تنویر افکارعمومی و خیزش مسلمانان بسیار پررنگ بوده است که به حکم تکلیف شرعی، مثل همیشه در بزنگاههای تاریخی در حمایت از مظلومان فلسطین بپا خواسته و با صدرو فتواها و بیانیهها، دولتها و ملتها را به توقف نسلکشی در غزه دعوت کردهاند.
یکی از نخستین موضعگیریها مربوط به آیتالله سیدعلی سیستانی بود. مرجعیت عالیقدر شیعیان عراق در روزهای اول حملات اسرائیل به غزه با صدور بیانیهای خواستار مقابله جهانیان در برابر توحش رژیم اشغالگر شد و تاکید کرد که همه جهان باید در برابر این وحشیگری فجیع بایستند و از گسترش و امتداد یافتن اشغالگران و متجاوزان جلوگیری کنند.
به گزارش السومریه نیوز، آیتالله سیستانی در بیانیه خود تصریح کرد:«بر اثر حملات رژیم اشغالگر هزاران فلسطینی شهید و مجروح شدهاند و هیچ مکان امنی برای غیرنظامیان در غزه باقی نمانده است». در این بیانیه آمده است:«جنایات رژیم صهیونیستی در برابر چشم و گوش مردم جهان اتفاق میافتد، اما هیچ اقدام بازدارندهای برای جلوگیری از این جنایات وجود ندارد. نباید به اشغالگران اجازه داد تا نقشههایشان را اجرا و آزار جدیدی به ملت مظلوم فلسطین برسانند». آیتالله سیستانی تأکید کرد، دادن حق مشروع فلسطینیان و از بین رفتن اشغالگری، تنها راه فراگیر شدن امنیت در منطقه است، در غیر این صورت، مقاومت در برابر تجاوزگران ادامه خواهد یافت.
الازهر مصر هم که به صورت تاریخی جایگاه بسیار مهمی در بیان احکام فقهی و فتاوا در میان اهل سنت داشته است در پیامی به مقاومت فلسطین، آنان را قهرمانانی توصیف کرد که با ارتشی تروریست روبرو هستند. به گزارش رای الیوم، در بیانیه الازهر آمده است: «درود خداوند بر مقاومت فلسطین و مردم غزه که نماد عزت و پایداری هستند و کودکان و زنان صبور. درود بر شما که با آتشی روبرو هستید که توسط ارتشی تروریستی به سمت شما فرستاده شده است. ارتشی که با اخلاق و انسانیت بیگانه است و از هیچ جنایتی اعم از هدف قرار دادن بیمارستانها، ویرانی مساجد و کلیساها، کشتن کودکان، زنان، خبرنگاران و شهروندان بیگناه دریغ نمیکند. درود بر شما ای قهرمانان که با ایمان خود با ناوها و جنگندهها و موشکها مقابله میکنید و ترسی به دل راه نمیدهید». الازهر همچنین از کشورهای عربی و اسلامی خواست تا برای کمک به برادرانشان در فلسطین به یاری بشتابند و امکانات، ثروت و منابع قدرت خود را برای یاری و حمایت از مردم غزه و مهار این رژیم غاصب به کار بندند.
با عبور از مصر و نگاه کردن به بخش دیگری از جهان اهل سنت در کشورهای حاشیه خلیج فارس می توان شاهد مواضع علمای مذهبی این کشورها در حمایت از غزه بود، منطقه ای که تحت کنترل شیخ نشینان متحد غرب با اتحاد رویکرد انفعالی در برابر جنایات رژیم صهیونیستی، مورد انتقاد فلسطینیان و افکار عمومی مسلمانان قرار داشته است.
در عربستان سعودی که با روی کار آمدن بن سلمان و در پش گرفتن اصلاحات اجتماعی از سوی وی علمای مذهبی از اظهار نظر بویژه در موضوعات سیاست خارجی منع شد اند، «شیخ اسامه خیاط»، خطیب مسجد الحرام هم در خطبههای نماز جمعه در حمایت از مردم غزه، گفت:«خدایا مسجدالاقصی را آزاد کن و از برادران ما در فلسطین حمایت کن و یاور و حامی آنان باش».
«شیخ احمد بن حمد الخلیلی» مفتی عمان نیز در پیامی در این باره اظهار داشت:«ما به برادران خود در غزه و فلسطین به خاطر مصیبت بزرگی که در نتیجه وحشیگری شدید رژیم مستکبر صهیونیستی و با بمباران بیمارستان المعمدانی بر آنها وارد شد، تسلیت میگوییم. ما عمیقا از بیاهمیتی کشورهای عربی و سکوت جامعه بینالمللی در قبال این جنایات متاسفیم».
از سوی دیگر، مجمع فقهی علمای اهل سنت عراق پس از عملیات طوفان الاقصی با صدور بیانیهای، فتوا به واجب بودن دفاع از غزه و فلسطین داد. در این بیانیه آمده است:«مردم غزه حماسهای جاودانه در تاریخ مقاومت فلسطین رقم زدند. از دیدگاه علمای امت بنابر لزوم دفاع مشروع، حمایت از مردم غزه و ابراز همبستگی با آنان ضرورت دارد. از آنها حمایت کنید، در کنار آنها باشید و تا زمانی که به تمام حقوق مشروع خود دست یابند، از آنها حمایت کنید».
به گزارش خبرگزاری آناتولی، کمیته اجتهاد و فتوای اتحادیه جهانی علمای مسلمان نیز بیانیهای با عنوان «فتوای دولتهای کشورهای مسلمان در مورد تعهداتشان در قبال جنگ غزه» صادر و تصریح کرد:«مداخله نظامی و ارائه تجهیزات نظامی به دولت فلسطین و گروههای مقاومت یک تکلیف شرعی است. دولتها و ارتشهای رسمی باید فوراً برای نجات غزه از نسلکشی و ویرانی همهجانبه مداخله کنند. این اقدام مورد انتظار تعهد کامل به وظیفه حمایت دینی، سیاسی، حقوقی و اخلاقی فلسطین در راستای توافقات بینالمللی و منافع راهبردی منطقه و امت خواهد بود».
به گزارش «قدس آنلاین»، انجمن علمای شریعت کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس نیز خواستار رفع محاصره ناعادلانه تحمیل شده بر نوار غزه شد و تاکید کرد که شکستن محاصره مردم غزه بر اساس ادله قرآن و سنت وظیفه مسلمانان است.
از سوی دیگر، «مولانا فضل الرحمان» رهبر حزب جمعیت علمای اسلام در پاکستان هم طی سخنرانی در اجتماع هواداران فلسطین خواستار برگزاری نشست اضطراری سران کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی برای دفاع از غزه شد و اعلام کرد که حاکمان مسلمان فتوای جهاد اعلام کنند تا همه مسلمین یکپارچه برای یاری فلسطینیان راهی غزه شوند. مولانا فضل الرحمان همچنین، با هدف همبستگی با مردم فلسطین و کمک به آسیب دیدگان ناشی از تهاجم رژیم صهیونیستی، در یک سفر از قبل اعلام نشده راهی غزه شد. به گفته منابع پاکستانی، فضل الرحمان قرار است در دوحه با برخی مقامات قطری پیرامون تحولات فلسطین و راهکارهای کمک به مردم مظلوم غزه دیدار کند.
تأثیر مواضع علمای مذهبی بر جوامع غیرمسلمان
فتوای علمای شیعه و سنی در حمایت از مردم مظلوم غزه و درخواست از ملتهای جهان برای مقابله با جنایات اشغالگران در غزه، نشان میدهد که برخلاف حکام عرب که به دلیل ملاحظات سیاسی، در قبال تحولات سرزمینهای اشغالی سکوت کرده و یا مواضع نرمی داشته اند، اما حمایت دینی و مذهبی از مظلومان فلسطین نه تنها رنگ نباخته است بلکه به موازات افزایش جنایتهای صهیونیستها، این حمایت دینی هم افزایش مییابد.
علمای مسلمان بر اینکه مسجدالاقصی اولین قبله مسلمانان است و باید حرمت آنرا نگه دارند و اجازه ندهند دشمن صهیونیستی به آن تعرض کند، موضع مشترک و یکسانی دارند و همواره از مردم فلسطین و مقدسات اسلامی در سرزمینهای اشغالی حمایت همهجانبهای انجام دادهاند. حمایت علمای دینی از جمله آیتالله سیستانی، علاوهبر جهان اسلام در کشورهای غیر اسلامی هم تاثیر قابل توجهی داشته و موج اعتراضات فزاینده در کشورهای اروپایی و آمریکا در هفتههای اخیر هم این مسئله را تایید میکند و نشان داد که برخلاف حاکمانشان، افکار عمومی این کشورها وجدانهایشان بیدار است و در برابر نسلکشی و جنایات صهیونیستها سکوت نکردهاند.
در طول تاریخ فتواهای علمای دینی و مذهبی نقش مهمی در شکلگیری افکار عمومی در اکثر کشورهای جهان در همه زمینههای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و علمی داشته است. در نتیجه آمیختگی دین با وجود انسان و توسعه فرهنگی و تمدنی همراه با آن، امور معنوی و مذهبی به یک نفوذ و محرک قدرتمند برای مردمان، به ویژه در مناطق درگیری مانند غرب آسیا و شمال آفریقا تبدیل شده است.
در این میان رهبران مذهبی که جایگاه ویژهای در بین مردمان دارند، میتوانند در جهت دهی به افکارعمومی برای مقابله با زورگویان و دیکتاتورها نقش مهمی ایفا کنند و در قضیه فلسطین هم نقش معنوی و تاثیرگذار عالمان دینی بیش از هر زمان دیگری احساس میشود. همانگونه که آیتالله سیستانی با صدور یک فتوا، صدها هزار نفر از مردم عراق را برای مقابله با گروه تروریستی داعش راهی جبهههای نبرد کرد و اکنون این نیروها که ثمره فتوای مرجع عالیقدر خود هستند، به ضامن امنیت در عراق تبدیل شدهاند.
در کل، میتوان گفت که فتوای روشنگری علمای مذهبی در کنار خروش ملل اسلامی و غیراسلامی علیه رژیم صهیونیستی، اگر با حمایت حکام مسلمان و به ویژه سازشگران عرب همراه شود، سیل ویرانگری را عیله دشمن صهیونیستی در جهان به راه خواهد انداخت که دیگر فکر تعرض به سرزمین فلسطینیان و مقدسات اسلامی به ذهنش خطور نکند.