بهگزارش مرکز مطالعات سورین، موسسه شورای آتلانتیک در مطلب تازه خود بهقلم «ریچ اوتزن» نوشت: «رجب طیب اردوغان» -رئیسجمهور ترکیه- در مورد جنگ در نوار غزه با یک دوگانگی عمیق مواجه است.
همبستگی با فلسطینیها یک اصل دیرینه در سیاست خارجی او و یکی از اصولی که پس از کشتن شهروندان ترک توسط کماندوهای اسرائیلی در کشتی محاصرهشده ماوی مرمره در سال ۲۰۱۰، به شکاف یک دههای با اسرائیل(رژیم صهیونیستی) و دوستان منطقهای آن کمک کرد بوده است.
رأیدهندگان اردوغان، پاسخ نظامی اسرائیل(رژیم صهیونیستی) به حملات تروریستی روز ۷ اکتبر حماس در جنوب اسرائیل(رژیم صهیونیستی) را نامتناسب میبینند.
با این حال، او همچنین بهدنبال تغییر در روابط منطقهای و غربی در مورد آشتی با اسرائیل(رژیم صهیونیستی) است و مایل نیست این روند را به کلی کنار بگذارد.
در ابتدا، اردوغان تصمیم گرفت این معضل را از طریق یک رویکرد سهجانبه حل کند: حمایت زبانی و بشردوستانه واضح اما دقیق از غزه.
اعزام هاکان فیدان وزیر امور خارجه برای یافتن زمینه مشترک با دیگر بازیگران منطقه و در پی این حملات بی سروصدا از حماس فاصله گرفت.
با این حال، اردوغان در روز ۲۵ اکتبر از لفاظیهای خود به کادرهای حزب عدالت و توسعه عبور کرد و اسرائیل(رژیم صهیونیستی) را سرزنش کرد و سطحی از همدردی با حماس را ابراز کرد که در طول ۳ هفته اول جنگ دستکم گرفته شده بود.
بر اساس گزارشها، مقامات ترکیه به مقامات حماس گفتهاند که دیگر نمیتوانند امنیت خود را در داخل کشور تضمین کنند که به منزله دعوت به خروج است.
با از دست دادن این شرط که حماس میتواند در طول زمان از طریق تعامل سیاسی تعدیل شود، به نظر میرسد آنکارا تمایلی به حمایت یا دفاع از حملات تروریستی ندارد.
اردوغان در بحث درباره واکنش نظامی اسرائیل(رژیم صهیونیستی) به بهبود تدریجی روابط دوجانبه لحنی محدود اما انتقادی داشت.
تنها یک ماه پیش، اردوغان با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل(رژیم صهیونیستی) در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک دیدار کرد، دیداری که دیپلماتهای ترکیه برای تنظیم آن تلاش طولانی و سختی کردند.
درخواستهای اردوغان برای کاهش تنش بی شک منعکسکننده دیدگاههای شخصی و همچنین افکار عمومی عمیق ترکیه است.
بسیاری از شهرهای ترکیه در حمایت از فلسطینیان شمع افروزی و تظاهرات برگزار کردهاند.
نظرسنجی توسط آردا سروی نشان میدهد که اکثریت ترکها مایلاند که نیروهای ترکیهای به یک نیروی حافظ صلح برای غزه بپیوندند (در صورت تشکیل یک نیروی حافظ صلح) و اکثراً از توقف خصومتها حمایت میکنند و از پاسخ اسرائیل(رژیم صهیونیستی) انتقاد میکنند.
علاوه بر این، مطبوعات اپوزیسیون ترکیه در تفسیر خود از نتانیاهو کاملاً تند بودند، بهطوری که رسانه اصلی، [Sozcu]، تصویری کامل از او بهعنوان یک خون آشام در صفحه اول منتشر کرد. روزنامه حریت، پرتیراژترین نشریه چاپی حامی اردوغان، بیشتر سنجیده شده است و مطالبی را در مورد معضل امنیتی اسرائیل(رژیم صهیونیستی) و چشمانداز صلح منتشر میکند.
در حالی که اردوغان از حملات هوایی کنونی اسرائیل(رژیم صهیونیستی) بهعنوان یک قتلعام یاد کرده است، او در ابتدا از توجیه حملات حماس مانند برخی از سیاستمداران چپگرا در آمریکا و اروپا خودداری کرد.
او همچنین نسبت به دورهای قبلی نبرد در غزه نسبت به نتانیاهو موضع آرامتری داشته است.
فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، نسبت به اردوغان در لفاظی خودداری کمتری کرده است و در روز ۲۰ اکتبر گفت که جو بایدن، عملاً از تخریب غزه چشم پوشی کرده است. فیدان همچنین از زمان آغاز جنگ، چندین سفر پرمخاطب در منطقه انجام داده است و بهدنبال همکاری برای درخواست آتشبس، آزادی گروگانها و هماهنگی کمکهای بشردوستانه بوده است.
وی پس از نشست کوچک منطقهای در تهران بیانیه مشترکی با همتایان روسی و ایرانی خود صادر کرد.
وی همچنین در جلسات اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی درباره بحران که به ترتیب در عربستان و مصر برگزار شد، شرکت کرد.
وی سفری ۲ روزه به قاهره داشت و با همتای خود سامح شکری دیدار کرد. اندکی پس از آن، کمکهای بشردوستانه ترکیه از طریق مصر به غزه رسید. فیدان همچنین با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در مورد تلاش برای ارائه کمکهای بشردوستانه به غزه و فشار برای کاهش تنش منطقهای مشورت کرده است.
بر اساس اظهارات روز ۲۵ اکتبر خود، به نظر میرسد که اردوغان به این نتیجه رسیده است که رویکردی که ریشه در تفاوتهای ظریف و تعادل دارد، کارساز نیست.
اردوغان در یک سخنرانی تند در مقابل گروه پارلمانی حزب عدالت و توسعه، حماس را یک جنبش آزادیبخش ملی توصیف کرد تا یک سازمان تروریستی.
او اسرائیل(رژیم صهیونیستی) را متهم کرد که به جای یک کشور مانند یک باند عمل میکند و لغو سفری به اسرائیل(رژیم صهیونیستی) که با دقت آماده شده بود و مدتها در انتظار آن بود که قرار بود اواخر امسال رخ دهد، اعلام کرد.
اردوغان همچنین ابراز امیدواری کرد که کشورش به نوعی نقش ضامن داشته باشد و این جنگ به جنگ مذهبی تبدیل نشود.
با این حال، حماس، برخلاف فتح یا دیگر گروههای فلسطینی، مأموریت خود را به صراحت مذهبی انجام میدهد و حملاتی را انجام میدهد که بهطور خاص غیرنظامیان را هدف قرار میدهد.