موسسه هادسون در مقالهای به بررسی نگاه هند به غرب و تلاش این کشور برای نقش‌آفرینی بیشتر در غرب آسیا پرداخته است
واکنش هند به زلزله ویرانگر اخیر در ترکیه و سوریه نشان دهنده سیاست تعامل قوی آن در خاورمیانه است. پیش از این نیز شاهد سفر عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر به هند و گسترش روابط با «اسرائیل» و کشورهای عربی منطقه خلیج فارس بودیم. هند در کنار ارتباطات طولانی مدت با ایران، با ترکیه، رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی هم روابط خود را گسترده کرده است که این سیاست می تواند آن را به عنوان یک بازیگر بالقوه مهم در خاورمیانه در زمانی که به نظر می رسد آمریکا در حال کاهش حضور خود در منطقه است، مطرح کند.
هند از زمان استقلال، فعالانه با خاورمیانه ارتباط داشته است. کیفیت این تعامل در سال‌های اخیر تغییر کرده که نشان‌دهنده تمایل هند برای تبدیل شدن به یک قدرت جهانی قوی‌تر در دنیای چندقطبی است. کمک‌های سریع و گسترده هند به ترکیه و سوریه پس از زلزله ویرانگر اخیر، بخشی از تمایل آن برای دیده شدن به عنوان کشوری است که نخستین واکنش را از خود نشان می دهد و کمک‌های بشردوستانه را در زمان بلایا بصورت گسترده در همسایگی خود ارائه می‌کند. کمک‌های اضطراری اخیر هند – شامل یک بیمارستان صحرایی و تیم پزشکی به همراه تجهیزات، داروها و تخت‌های بیمارستانی – در واقع یک اقدام راهبردی بود و فقط جنبه بشردوستانه نداشت. این، بخشی از اقدامات متعددی است که وجهه هند را در سراسر خاورمیانه تقویت می کند. در 26 ژانویه 2023 رئیس جمهور مصر میهمان اصلی هفتاد و چهارمین سالگرد روز جمهوری هند بود. پیش از این، هند حضور قوی خود را در چهارگانه غرب آسیا یا I2U2– متشکل از هند، رژیم صهیونیستی، امارات عربی متحده و آمریکا – اعلام کرده بود.
هدف هند این است که از منافع خود در خاورمیانه به دلیل تمرکز واشنگتن بر رقابت با چین و اقدامات روسیه در اوراسیا حفاظت کند. خاورمیانه برای هند منبع حیاتی سرمایه گذاری، انرژی، و تبادلات مالی است. دهلی نو همچنین در این منطقه، نگرانی‌هایی در زمینه امنیتی به ویژه در مورد افراط گرایی و تروریسم دارد. در واقع، هند می خواهد برای هر گونه پیامد ناشی از خروج آمریکا از خاورمیانه آماده باشد. هندی‌ها به پیوندهای تاریخی و تمدنی خود با خاورمیانه از بیش از 2000 سال پیش و روابط نزدیک بین رهبران مبارزات استقلال هند و جنبش‌های ضد استعماری منطقه اشاره می کنند. در طول جنگ سرد، اکثر کشورهای خاورمیانه بخشی از جنبش غیر متعهد بودند که هند و مصر از پایه گذاران آن بودند. هرچند عوامل تاریخی و محبوبیت فیلم‌های بالیوود، نقاط احساسی خوبی را ایجاد می‌کنند اما ماهیت فعلی روابط هند با این منطقه، اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری است.
حدود 8.9 میلیون هندی در کشورهای حوزه خلیج فارس زندگی می کنند که حدود 3.4 میلیون نفر در امارات متحده عربی و 2.5 میلیون نفر در عربستان سعودی هستند. 50 درصد از بیش از 80 میلیارد دلار حواله هند سالانه از کشورهای حوزه خلیج فارس می آید. تجارت و سرمایه گذاری بین هند و کشورهای خاورمیانه در دهه گذشته به طور تصاعدی رشد کرده است. به عنوان مثال، تجارت دوجانبه هند با مصر 7.26 میلیارد دلار است و بیش از 50 شرکت هندی 3.15 میلیارد دلار در اقتصاد مصر سرمایه گذاری کرده اند. هند 80 درصد نفت و گاز خود را وارد می کند که 60 درصد از آن از کشورهای حوزه خلیج فارس تامین می شود.
امارات با کمک به ذخایر راهبردی نفت، به هند کمک می کند تا نگرانی‌های خود در مورد امنیت انرژی را برطرف کند. علاوه بر این، همکاری بین هند و کشورهای خاورمیانه نیز در زمینه منابع انرژی تجدیدپذیر رشد کرده است. هند نه تنها با کشورهای عربی خلیج فارس بلکه با اسرائیل، ترکیه و ایران نیز روابط خوبی داشته است. اسرائیل یکی از سه تامین کننده اصلی تجهیزات دفاعی هند است و 43 درصد از صادرات تسلیحات اسرائیل به هند فروخته می شود. در عین حال، هند با وجود چالش‌های ژئوپلیتیکی، مراقب بوده است تا روابط خود با ایران را مختل نکند.
در طول دهه 1990، هند سیاست “نگاه به شرق” خود را آغاز کرد که منجر به روابط اقتصادی و استراتژیک قوی با کشورهای شرق و جنوب شرقی آسیا شد. به نظر می رسد هند اکنون سیاست مشابهی را دنبال می کند که به دلایل اقتصادی و استراتژیک، به غربِ خود نگاه می کند.
* انتشار این مطلب لزوما به معنای تایید محتوا توسط مرکز بررسی‌های استراتژیک نیست و صرفا به‌منظور بهره‌برداری نخبگانی منتشر شده است.
