امین پرتو در گفتگو با اشاره به راهبرد عربستان در غرب آسیا و سفر اخیر ولیعهد این کشور به قطر و دیگر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، خاطرنشان کرد: عربستان در حال تجدیدنظر در سیاست خارجی خود در منطقه است و می‌خواهد ضمن کاهش تنش با کشورها و انجام برخی مذاکرات، هزینه سیاست‌های خود را نیز کاهش دهد.
وی افزود: در سال‌های اخیر عربستان «منافع محدودتری» در منطقه برای خود تعریف کرده که مهم‌ترین آن حل‌وفصل مسئله جنگ یمن است؛ به‌نحوی‌که شهرهای سعودی هدف حملات موشکی و پهپادی قرار نگیرند و نظام سیاسی در یمن به شکلی حاکم شود که وابسته به رقیب عربستان نباشد و قدرت دولت منصور هادی، به‌عنوان دولتی که سازمان ملل به رسمیت می‌شناسد، در صنعا اعاده شود.
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا با بیان اینکه عربستان هدف «منافع محدود» خود را به‌گونه‌ای تعریف کرده که مانند گذشته در پرونده‌های مهم منطقه‌ای خود را دخیل نمی‌کند و فعال نیست، ادامه داد: در واقع برخلاف امارات متحده عربی که به دنبال بهبود رابطه با ترکیه یا روابط خوب با سوریه و یا تعمیق روابط با رژیم صهیونیستی است، عربستان چندان در این مسائل فعالانه عمل نکرده و محافظه‌کارانه، نسبت به ایفای نقش در این مسائل بی‌میلی نشان داده است.
اولویت مسائل داخلی برای ولیعهد
پرتو توضیح داد: در شرایط کنونی مسائل داخلی و اعلام پادشاهی برای محمد بن سلمان اهمیت بیشتری پیدا کرده و در این میان مسائل منطقه‌ای اولویت خود را از دست داده است.
وی درعین‌حال با تاکید بر اینکه نمی‌توان این سیاست را «انفعالی» ارزیابی کرد، بلکه محمد بن سلمان بیشتر تدافعی عمل می‌کند و منتظر برخی تحولات و حل‌وفصل مسائلی است، گفت: ولیعهد عربستان به این نتیجه رسیده که باید از «دیپلماسی پول پاشی» به طور محدودتری استفاده کند؛ برای نمونه ارائه وام به کشورهای عربی و یا کمک‌های اقتصادی به پاکستان را بسیار کاهش داده است.
این کارشناس مسائل غرب آسیا اضافه کرد: زمانی عربستان به تشویق آمریکا و در جهت منافع خود وارد جنگ یمن شد، اما اکنون به‌عنوان متجاوز به او فشار وارد می‌شود؛ بنابراین عربستان دیگر مایل نیست پیاده‌نظام باشد و در این مسیر هزینه سیاسی، اقتصادی و حیثیتی بدهد.
پرتو ادامه داد: بر اساس تحلیل‌های رسانه‌ها و اندیشکده‌های سعودی، محمد بن سلمان به این جمع‌بندی رسیده است که امارات، با درگیرکردن عربستان در تنش‌های بی‌ثمری که به منافعش ارتباطی نداشته، به حیثیت سعودی لطمه وارد کرده است؛ از جمله چندان ضرورتی نداشته که عربستان خود را به محاصره قطر آلوده کند.
کاستن از ماجراجویی‌ها
وی تصریح کرد: به نظر می‌رسد در مقایسه با تجربیات گذشته، محمدبن سلمان محتاط‌تر شده است؛ او اکنون تبعات سیاست‌هایی مانند استفاده از جوخه‌های مرگ و آدم‌ربایی را تجربه کرده است و تلاش می‌کند با کاستن از ماجراجویی‌ها، تدافعی گام بردارد.
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا با اشاره به اخبار منتشر شده در خصوص تلاش قطر برای میانجیگری میان ریاض و آنکارا و احتمال برگزاری نشستی میان ولیعهد عربستان و رئیس‌جمهوری ترکیه، گفت: دوحه مشتاق است با وساطت میان ترکیه و عربستان، از تنش میان آن‌ها بکاهد. این تحول منافعی را برای قطر به همراه دارد و در مقابل انتظار دارد عربستان هم بتواند در رابطه میان قطر و مصر وساطتی بکند. به نظر می‌رسد ترکیه نیز به دلیل مشکلات اقتصادی به حل برخی تنش‌ها با عربستان تمایل دارد.
به گفته این کارشناس مسائل غرب آسیا؛ عربستان به دنبال این است که این پیغام صریح را به آمریکا بدهد که اگر سعودی برای مسائل خاورمیانه هزینه نکند، باید انتظار خاورمیانه کمتر امنی را داشته باشند. در واقع محمد بن سلمان به برخی فشارهای آمریکا علیه ریاض به عنوان متحد و شریک واشنگتن، انتقاد دارد و خواهان حفظ نظم منطقه از سوی آمریکا به نفع متحدانش است و تمایل دارد در صورت ادامه وضع موجود از هزینه‌هایی که تاکنون داشته بکاهد.
پرتو به حضور امیر قطر در اجلاس سران شورای همکاری خلیج‌فارس که در ریاض برگزار شد و همچنین تاکید کشورهای عضو این شورا بر هماهنگی سیاست‌های خارجی کشورهای عضو و همکاری‌های راهبردی در بیانیه پایانی، اشاره کرد و ادامه داد: کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس اختلافات عمیقی دارند که قابل ازبین‌رفتن نیست. بنابراین در مجموع به نظر می‌رسد سیاست عربستان در قبال اعضای این شورا ادامه همان روند گذشته خواهد بود.
وی با اشاره به اعمال فشار عربستان به مقاومت در لبنان و تلاش برای سلطه سیاسی در این کشور و انتظار مقامات بیروت برای ارائه کمک‌های اقتصادی از سوی ریاض، اظهارداشت: چندین سال است که ثروتمندان عربستان و به طور کلی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس دیگر مانند گذشته در لبنان پولی هزینه نمی‌کنند، این مساله لطمه زیادی به اقتصاد مبتنی بر گردشگری لبنان زده است.
پرتو اضافه کرد: توقع اروپا و آمریکا این است که با تزریق پول، لبنان بتواند اقتصادش را حفظ کند، اما عربستان تاکید دارد تا زمانی که لبنان در محور سیاست‌های او نیست، پولی برای این کشور هزینه نخواهد کرد. بنابراین بسیار بعید است سعودی‌ها به لبنان کمک‌های قابل توجهی داشته باشند.
