بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه سنتر دیلی تایمز در یادداشت تازه خود بهقلم «جرد گانز» نوشت یک پیشرفت بزرگ در دیپلماسی بینالمللی روز جمعه در توافقی با میانجیگری چین انجام شد.
ایران و عربستان در بیانیه ای مشترک توافق رابطه دیپلماتیک را اعلام کردند و گفتند که ایران و عربستان، دو کشور بزرگ غربآسیا از نظر مساحت، روابط دیپلماتیک خود را از سر خواهند گرفت و هر یک سفارتخانههای خود را در کشور دیگر ظرف دو ماه بازگشایی خواهند کرد.
روابط عربستان و ایران به حالت عادی بازمیگردد و احتمالاً تأثیرات پایداری در سراسر غربآسیا و سایر نقاط جهان خواهد داشت.
پنج نکته در مورد این توافق با میانجیگری چین بین عربستان و ایران وجود دارد:
این توافق تنش در غربآسیا بین دو قدرت منطقهای را کاهش میدهد؛ ایران و عربستان ممکن است تنها در سال 2016 روابط دیپلماتیک خود را به طور رسمی قطع کرده باشند، اما تنش بین دو کشور عمیقاً ریشه در تاریخ و مذهب دارد.
طبق اسناد مختلف بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران با دفاع از شیعیان جهان به گونهای باعث اختلاف بین سنی مذهبها و شیعیها شد و همین مسئله اعتقادی باعث ایجاد یک شکاف عمیق بین عربستان و ایران بود.
این توافق همچنین نشاندهنده نفوذ بسیار غنی و انکار ناپذیر چین در صحنه جهانی است؛ یکی دیگر از عوامل این توافق علاوه بر موارد دیگر است، این واقعیت وجود دارد که چین در اصل مسئول تعدیل و تقریب گفتوگوهای فاشنشده قبلی در پکن بود و چین توانست این توافق را پس از چهار روز به سرانجام برساند.
چین سالهاست که تلاش میکند نقش آمریکا را بهعنوان ابرقدرت جهان به چالش بکشد و موفقیت آنها در تضمین این توافق، موقعیت آمریکا را در غربآسیا تضعیف نموده و نقش خود را بهعنوان رهبر آسیا و منطقه پررنگ میکند.
این توافق میتواند عادیسازی روابط عربستان و اسرائیل را پیچیده کند؛ یکی دیگر از توافقات بسیار مهم بینالمللی که در حال شکلگیری است، عادیسازی روابط بین عربستان و اسرائیل است، اما معامله دولت سعودی با ایران میتواند انجام آن را دشوارتر و کار را حتی برای دیگر کشورهای عربی سختتر کند.
این توافق ممکن است دولت اسد را در جنگ داخلی سوریه تقویت کند؛ دولت سوریه پس از اعلام توافق بین عربستان و ایران، آن را تحسین کرد و گفت که این توافق به ایجاد ثبات در غربآسیا کمک میکند؛
در اصل این توافق میتواند یک مزیت استراتژیک به نظام اسد بدهد، زیرا او تلاش میکند در بحبوحه جنگ داخلی، مداوم و طولانی در قدرت بماند.
این توافق میتواند به پایان جنگ در یمن کمک کند؛ جنگ داخلی در یمن یکی دیگر از درگیریهای عمدهای است که هنوز ادامه دارد و عربستان و ایران را درگیر یک نبرد نیابتی کرده است؛
هم دولت یمن و هم شورشیان حوثی مدعی شدهاند که مرجع قانونی یمن هستند ولی این جنگ فقط و فقط باعث یک بحران انسانی عظیم شده است، چرا که در طی این نبردها دهها هزار نفر کشتهشدهاند و میلیونها نفر از گرسنگی و بیماری رنج میبرند.