اکونومیست نوشت: از فوریه گذشته به این سو غرب مدام در تلاش بوده تا درآمدهای روسیه از قبل صادرات نفت را کاهش دهد، بدون این که این موضوع تاثیری در افزایش قیمت‌های جهانی داشته باشد. به نظر می‌رسد که هر دوی این اهداف در حال حاضر در حال تحقق هستند. در حال حاضر میزان صادرات نفت روسیه به اندازه قبل از حمله این کشور به اوکراین است، اما نفت خام اورال- که صادرات اصلی این کشور را تشکیل می‌دهد- 37 درصد ارزان‌تر از برنت معامله می‌شود، که به معنای معامله ضعیف مسکو است. هم‌زمان قیمت نفت خام برنت هم به پایین‌ترین حد خود در یک سال اخیر- یعنی به حدود 80 دلار در هر بشکه- سقوط کرده است، که این نیز به این معنی است که مصرف‌کنندگان با بحران چندانی در زمینه انرژی مواجه نیستند.
البته بخش ناچیزی از این امر به تلاش‌های غرب ارتباط دارد. در روزهای 14 و 15 دسامبر، بانک‌های مرکزی آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا دست به اعلام افزایش نرخ بهره زدند و هم‌زمان هم طبق نشانه‌ها و سیگنال‌هایی اعلام کردند که در آینده نزدیک شاهد افزایش بیشتری نیز در نرخ بهره بانک‌ها خواهیم بود- که همواره چنین رویکردهایی میزان تقاضای اقتصادی را کاهش می‌دهد. چین هم که افزایش موارد ابتلا به کووید-19 امانش را بریده، در زمینه داده‌های کارخانه و خرده‌فروشی خود در شش ماه گذشته، در روزهای اخیر بدترین آمار را منتشر کرده است. اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت یا همان اوپک و متحدانش هم که مدت‌ها کمتر از سهمیه خود نفت تولید می‌کردند، این روزها تولیدشان را تقریباً به اندازه قبل از اعلام کاهش جمعی تولید نفت در ماه اکتبر بازگردانده‌اند.
تحریم نفت اورال که 10 تا 15 درصد از عرضه نفت خام جهان را به خود اختصاص می‌دهد، احتمالاً به این دلیل که این نوع نفت جای خود را به انواع دیگر می‌دهد، قیمت آن را اندکی کاهش خواهد داد. معافیت از ممنوعیت بیمه برای نفتکش‌های حامل نفت روسیه نیز- که البته شامل خریدارانی می‌شود که سقف قیمتی 60 دلار برای هر بشکه را رعایت می‌کنند- ممکن است به جلوگیری از شوک قیمتی یا شوک عرضه کمک کند. ولی هیچ‌کدام از این اقدامات تاثیر زیادی ندارند و اگر شرایط اقتصادی یا بازار تغییر کند، قیمت‌ها می‌توانند جهش بزرگی داشته باشند.
علاوه بر این به نظر می‌رسد که فعالان مالی بیش از حد معمول در کاهش اخیر قیمت‌ها نقش داشته‌اند، که به این معناست که در صورت بازگشت اصول اولیه عرضه و تقاضا، بالا کشیدن ناگهانی قیمت‌ها قطعی است. یک منبع صنعتی در این میان از سفارش‌های بزرگ «فروش» خبر می‌دهد که در هفته‌های اخیر هر روز ساعت ۲ به وقت لندن انجام می‌گیرند. سعد رحیم که در شرکت معاملاتی ترافیگورا فعالیت دارد می‌گوید که رویدادهایی مانند تعطیلی خط لوله کیستون- یکی از بزرگ‌ترین خطوط لوله جهان- در آمریکا در روز نهم دسامبر هم که می‌تواند قیمت‌ها را بالا ببرد، به سختی ثبت شده‌اند.
تا رسیدن دومین فصل سال 2023 ممکن است شاهد بروز کمبود دیگری در زمینه نفت باشیم. کاربران صنعتی در اروپا در حال کنار گذاشتن گاز طبیعی و روی آوردن به گازوئیل هستند- که ارزان‌تر است. مصرف در هند و خاورمیانه نیز انعطاف‌پذیرتر از حد تصور نشان داده است. بازگشایی اقتصادی چین هم در این بین احتمالاً پس از اوج‌گیری موارد ابتلا به کرونا به نوعی جهش اقتصادی دامن خواهد زد.
نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد ممنوعیت بیمه اروپا می‌تواند اختلالاتی به مراتب بیشتر از آن‌چه انتظار می‌رود، ایجاد کند. طبق تخمین یکی از مراکز رسمی پیش‌بینی‌های اقتصادی؛ روسیه مجبور خواهد شد تولید خود را تا آغاز سه ماهه دوم سال 2023 در حدود 1.6 میلیون بشکه در روز کاهش داده و به طور روزانه به 9.6 میلیون بشکه برساند. شاهد این مثال نصف شدن میزان بارگیری نفت روسی اسپو- از پنج دسامبر، روز اعلام سقف قیمت به این سو- است که برخلاف نفت اورال بیش از 60 دلار معامله شده بود. در صورتی که به دنبال افزایش تقاضا برای نفت، قیمت نفت اورال به بالای 60 دلار برسد، صاحبان کشتی نیز در این میان ممکن است تصمیم دیگری بگیرند و در مورد حمل آن فکرهای دیگری داشته باشند.
روسیه تهدید کرده که عرضه نفت به کشورهایی را که به سقف قیمت اعلام‌شده توسط غرب پایبند هستند، کاهش خواهد داد. در عین حال پیش‌بینی می‌شود که رشد عرضه نفت در سایر کشورها هم کند باشد. این یعنی کمبود عرضه در سطح جهان در کنار کمبود ذخایر جهان- که نزدیک به پایین‌ترین حد خود در پنج سال اخیر است- باعث افزایش قیمت‌ها خواهد شد. همه این‌ها هم به این معنی است که احتمالاً سال آینده تاکتیک‌های جنگ نفت غرب مورد یک آزمایش واقعی قرار خواهد گرفت.
