بعد از برگزاری پنج دور مذاکرات امنیتی میان ایران و عربستان و حمایت تهران در پایان آن از گشایش متقابل سفارتخانهها دو طرف اخیرا درخصوص انتقال مذاکرات به سطح سیاسی موافقت کردند.
ناظران در ایران پرونده یمن را عامل اصلی در طولانی شدن روند مذاکرات امنیتی دو کشور میدانند که بیش از ۱۶ ماه به طول انجامید. طی این مذاکرات دو طرف توانستند از بسیاری از اختلافات و موضوعات عبور کنند.
در این راستا حسن هانیزاده، پژوهشگر سیاسی باور دارد آتش بس میان عربستان و حوثیها تا حدود زیادی در غلبه بر موانع و حل مشکلات پیچیده میان ایران و عربستان سهم داشت. وی پیش بینی کرد موفقیت دور ششم مذاکرات به حملات رسانهای پایان دهد، به بازگشایی سفارتخانهها منجر شود و زمینه را برای همکاری سازنده در راستای حل مشکلات منطقه فراهم کند. هانی زاده در گفت وگو با الجزیره بیان کرد منطقه در آستانه تغییرات سیاسی است و سفر بایدن نیز در همین راستا صورت گرفت. وی افزود برخی محافل ایرانی باور دارند که تلاشها برای کاهش تنش تنها اقدامی تاکتیکی و برای بدست آوردن زمان است و دستیابی به حل فصل واقعی و پایدار با ریاض را بعید میدانند. وی اشاره کرد برخی اطلاعات درز کرده در تهران حاکی از آن است که وزیر امور خارجه ایران قصد دارد بلافاصله پس از انتهای مذاکرات آتی سیاسی میان دو کشور برای دیدار با همتای عربستانی خود به بغداد سفر کند. به باور هانی زاده افزایش سطح نمایندگی دیپلماتیک میان امارات و ایران از نفوذ اسرائیل در منطقه کم میکند و جایگاه تهران را میان همسایگان عربش تقویت میکند. به گفته او همچنین مسکو نزدیکی ایران و کشورهای عربی را مفید میداند زیرا خواهان دور کردن آمریکا از منطقه است.
محمد صالح صدقیان، مدیر مرکز عربی پژوهشهای ایرانی درخصوص علل نزدیکی ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس و نشانههای نزدیک بودن زمان تبادل سفرا میان ایران و عربستان، امارات و کویت گفت تحولات منطقهای و بین المللی اخیر ایران و این کشورهای عربی را متقاعد کرده که کنار گذاشتن اختلافات و اتخاذ زبان تفاهم و هماهنگی ضرورت دارد و به نفع تمام منطقه است. وی از سفر هیئتی از عربستان به تهران برای بازدید از سفارت کشورشان در تهران پرده برداشت و تاکید کرد این هیئت عربستانی همچنین به مشهد سفر کرده و از کنسولگری این کشور در این شهر بازدید کرده است. وی این مسئله را نشانهای در راستای ازسرگیری قریب الوقوع روابط دیپلماتیک دو کشور دانست. مدیر مرکز عربی پژوهشهای ایرانی اعتقاد دارد نزدیکی عربستان و ایران مورد استقبال آمریکا و روسیه است. وی توضیح داد واشنگتن نزدیکی تهران و ریاض را فرصتی برای پایان دادن به بحران یمن میداند. مسکو نیز پیش از این ابتکار عمل پایان دادن به اختلافات میان ایران و عربستان را مطرح کرده بود.
این پژوهشگر ایرانی در پایان گفت خاورمیانه دههها است که منطقهای مملو از بحرانهاست و ورود اسرائیل به روند تحولات امنیتی و سیاسی از طریق عادی سازی روابط تنش در آن را بیشتر میکند.