بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه نشنال اینترست در یادداشت تازه خود بهقلم « جیکوب لیز وایس» نوشت: ترکیه در 17 آوریل 2022 عملیاتی را آغاز کرد تا حزب کارگران کرد را در کردستان عراق هدف قرار داد.
این عملیات همزمان با تلاش ارتش عراق برای کنترل شنگال، منطقهای که در آن شبههنظامیان وابسته به این گروه عمل میکنند، انجام شد.
دولت فدرال عراق به شیوهای که واکنشهای دیپلماتیک گذشته خود به عملیاتهای قبلی ارتش ترکیه را نشان میدهد، این عملیات را محکوم و سفیر ترکیه را احضار کرد.
جناحهایی در داخل سیاست متفرق عراق، مانند بلوک صدر و احزاب و شبههنظامیان مورد حمایت ایران، مخالفت خود را با نقض حاکمیت عراق توسط ترکیه ابراز میکنند.
ترکیه در سالهای اخیر حداقل 40 نقطه نظامی در کردستان عراق ایجاد کرده است. ارتش عراق به دلیل ماهیت فدرالشده عراق نمیتواند وارد این منطقه شود.
سیاستمداران برجسته طرفدار ایران، در سخنرانیهایشان جملاتی بر ضد ترکیه بیان داشتهاند. تمرکز چنین لفاظیهایی بر دفاع از تمامیت ارضی عراق در بحبوحه ادعاهایی مبنی بر تمایلات انحرافی نئو عثمانی ترکیه است.
همچنین عملیاتهای نظامی نیز انجام شد، موشکهایی دوباره به پایگاه بشیقه در 24 آوریل شلیک شد. پس از حمله اخیر به بشیقه، گزارشها حاکی از آن است که پهپادهای ترکیه ممکن است پایگاه حشدالشعبی را در نزدیکی موصل در 26 آوریل هدف قرار داده باشند.
هدف عملیات ترکیه فقط دستیابی به امنیت مرزی نیست، بلکه زمینه را برای افزایش همکاری انرژی ترکیه و حزب دموکرات کردستان نیز فراهم میکند.
در بحبوحه تهاجم مستمر پوتین به اوکراین، منابع جایگزین گاز روسیه به طور فزایندهای برای امنیت انرژی جهانی حیاتی شدهاند. در این زمینه، طرح ترکیه و حزب دموکرات کردستان برای صادرات گاز طبیعی از کردستان به ترکیه و اروپا احیا شده است.
خط لوله گاز منافع انرژی ایران را تهدید میکند. ترکیه یکی از خریداران عمده گاز ایران است که منبع درآمد مهمی برای اقتصاد این کشور محسوب میشود.
تنوع واردات گاز ترکیه باعث کاهش اتکای این کشور به گاز ایران میشود. به همین ترتیب، تنوع انرژی ترکیه توانایی ایران را برای استفاده از صادرات گاز جهت اعمال نفوذ بر آنکارا تضعیف خواهد کرد.
به همین ترتیب، ایران نگران قدرت حزب دموکرات کردستان و ثبات کلی اقلیم کردستان عراق است. حزب دموکرات کردستان شریک یک اتحاد سهجانبه با بلوکهای حاکمیت صدر و سنی تبدیل شده است. هدف این اتحاد، حذف جناحهای سیاسی مورد حمایت ایران از مذاکرات جاری دولت است.
با توجه به تهدیدی که منافع ایران را تهدید میکند، واکنش این کشور تعجبآور نیست. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در 16 مارس حمله موشکی را انجام و ظاهراً یک مرکز موساد در اربیل را هدف قرار داد.
ترکیه و ایران به سمت یک بازی بدون برد در عراق پیش میروند. ایران و نیروهای نیابتی این کشور میتوانند از اتحاد خود با یگانهای مقاومت سنجار دست بکشند. در مورد پروژه خط لوله گاز، ایران خط قرمز خود را زودتر تعیین کرده است.
اگر این پروژه دنبال شود، ایران به دنبال آن خواهد بود که آن را از طریق زور یا با دامن زدن به بیثباتی سیاسی از مسیر خود خارج کند. اردوغان نیز گفته است که قندیل در نهایت هدف بعدی عملیات نظامی ترکیه خواهد بود.
موقعیت قندیل به این معنی است که عملیات نظامی ترکیه احتمالاً منجر به بیثباتی در جمهوری اسلامی میشود و این شبههنظامیان کرد به خاک این کشور فرار خواهند کرد.
ریشهکن کردن کامل این حزب از کردستان عراق، به تقویت حزب دموکرات کردستان و ترکیه و آزادسازی منابع سیاسی، اقتصادی و نظامی برای پیشبرد منافع آنها در عراق کمک خواهد کرد. ایران از نفوذ تقریباً بیرقیب در دولت ضعیف عراق که پس از سقوط صدام حسین رخ داد، برخوردار بوده است و این کشور بدون جنگ از این کار دست نخواهد کشید.