یادداشت/ تسنیم
رونالد دیون دسنتیس، سیاستمدار محافظهکار و افسر سابق 45 ساله آمریکایی است که از سال 2019 بهعنوان چهلوششمین فرماندار ایالت فلوریدا مشغول به کار و پیشتر نماینده حوزه انتخابیه ششم فلوریدا از حزب جمهوریخواه در مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا بوده است.
او از جمله نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری کشور آمریکا است که از ماه می 2023 نامزدی خود را در انتخابات اعلام کرده و رقبایی مانند نیکی هیلی، تد کروز و دونالد ترامپ پیشِ روی خود میبیند. دسنتیس، بهعنوان یک فارغالتحصیل رشته حقوق، از منظر نظرسنجیها، مهمترین رقیب ترامپ و از دید رسانهها، یک ترامپ دیگر است؛ با این تفاوت که بر خلاف ترامپ دیسیپلین دارد و البته اکنون نیز ترامپ منتقد وی محسوب میشود.
همچنین نباید فراموش کرد که پدر و مادر این فرماندار جمهوریخواه، از مهاجران ایتالیاییالاصل هستند که سالها قبل به آمریکا به مهاجرت کردهاند. او که سابقه کار در ارتش آمریکا (بخش حقوقی نیروی دریایی آمریکا) را در کارنامه خود دارد، به دلیل تحصیلاتش، تعامل و حضور در زندان گوانتانامو را نیز تجربه کرده و در جنگ آمریکا در عراق در فلوجه نیز حضور داشته است.
شایان ذکر است که او سابقه طولانی در امور سیاست خارجی و دیپلماسی به دلیل حضور در کنگره دارد. دسنتیس قبل از اینکه مجلس نمایندگان را به مقصد فلوریدا ترک کند، منتقد سرسخت سیاست خارجی دولت اوباما به ویژه در مورد سیاست اوباما در مورد ایران و کوبا بود. سه دوره حضور او در مجلس نمایندگان به مخالفت جدی با ابتکارات اصلی اوباما در مذاکرات هستهای با ایران و عادیسازی روابط با کوبا گذشت.[1]
حمایت همهجانبه از رژیم صهیونیستی
برجستهترین موضع دِسنتیس بهدلیل عضویت در حزب جمهوریخواه، حمایت همهجانبه از رژیم صهیونیستی و تعیین قدس شریف بهعنوان پایتخت این رژیم است. او که در سال های 2019 و 2023 سابقه سفر به سرزمینهای اشغالی را در کارنامه خود دارد و در سفر سال 2023 و در اوج تنشهای داخلی در سرزمینهای اشغالی با سران رژیم صهیونیستی نیز دیدار کرده است، بر ادامه سیاست ترامپ در بهرسمیت شناختن قدس شریف بهعنوان پایتخت اسرائیل تاکید دارد.
دسنتیس که اکنون فرماندار ایالت فلوریدا است در سخنان خود همواره تاکید کرده که «حتی قبل از طرح دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق- در سال 2017- از قدس به عنوان پایتخت اسرائیل حمایت کرده بود».[2] حمایت از آنچه که «حق اسرائیل برای دفاع از خود» توصیف شده و تلاش برای افزایش همکاریهای امنیتی- نظامی میان واشنگتن و تلآویو در صورت پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری، جنبه دیگری از سیاست خاورمیانهای فرماندار جمهوریخواه ایالت فلوریدا است. وی همچنین اعلام کرده که در صورت ورود به کاخ سفید، کمک مالی آمریکا به سازمانهای بشردوستانه منطقهای و بینالمللی که به آوارگان فلسطینی خدمات مختلفی ارائه میدهند را قطع خواهد کرد.
موضع دسنتیس در مورد تنشهای داخلی در تلآویو و در خصوص طرح اصلاحات قضایی نتانیاهو، عدم دخالت آمریکا در امور داخلی این رژیم است و اعتقاد دارد که «اسرائیل به موضوعی تفرقهانگیز در صحنه سیاسی ایالاتمتحده تبدیل شده است». سفر دسنتیس به سرزمینهای اشغالی فلسطین در بحبوحه رقابت شدید با دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا انجام شد که ترامپ از این سفر به عنوان هدر دادن پول مالیاتدهندگان در جلسه پارلمان فلوریدا انتقاد کرده بود.[3]
تلاش برای عادیسازی روابط میان ریاض- تلآویو و مخالفت با ایران و توافق هستهای
انتقاد از سیاست خارجی بایدن در قبال عربستان سعودی و تاکید بر این موضع که «بیتفاوتی بایدن نسبت به ریاض، توافق عادیسازی روابط اسرائیل و عربستان را دشوار میکند و این امر نیز به نفع ایران است» وجه دیگر نظرات و مواضع این نامزد جمهوریخواه در قبال تحولات میان اعراب و اسرائیل است. او در همین راستا حمایت از گسترش روابط رژیم صهیونیستی با بحرین و امارات را سیاست اصلی خود اعلام کرده است.
دِسنتیس، همچنین اعلام کرده که حمایت از روابط مناسب میان آمریکا، اسرائیل و کشورهای عربی برای مقابله با ایران، در دستور کار دولت او خواهد بود و کاخ سفید در صورت پیروزی وی در انتخابات ریاستجمهوری، حمایت قطعی از اسرائیل و «مخالفت با مذاکرات هستهای با ایران و عدم بازگشت آمریکا به برجام» را بهطور جدی پیگیری خواهد کرد.
در مورد سوابق آرای وی درباره عربستان، ذکر این نکته ضروری است که او مخالف هرگونه محدودیت برای ارسال سلاحهای آمریکایی به عربستان سعودی بود. به عنوان مثال، او به اصلاحیه سال 2016 که انتقال مهمات خوشهای به عربستان را منع میکرد، رای منفی داد.
دِسنتیس، در سال 2015 میلادی، در جریان بحث اولیه بر سر برجام، از مخالفان اولیه و سرسخت توافق با ایران بود. او در ژوئیه 2015 مقالهای را در تایم به همراه تام کاتن نوشت و به شدت با توافق هستهای و آنچه مزایای ایران از برجام توصیف کردند، مخالفت کرد. علاوه بر این مقاله، دسنتیس بارها در زمان حضورش در کنگره بیانیههایی را منتشر و در صحن مجلس نمایندگان سخنرانی کرد و هرگونه توافق با ایران را به شدت محکوم کرد.
او پس از اجرای توافق هستهای نیز به انتقاد از آن ادامه داد. در دوران ترامپ، وی در حمایت از تضعیف و خروج از برجام و اعمال تحریمهای اضافی علیه ایران فعال بود و اعتقاد داشت تصمیم ترامپ برای خروج از برجام، کاملا صحیح بود وی در ادامه از تصمیم کاخ سفید برای تحریم سپاه پاسداران، حمایت کرد.دسنتیس اخیراً نیز تاکید کرده است که در صورت پیروزی در انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا مواضع سختی علیه ایران اتخاذ خواهد کرد. او به صراحت اعلام کرده که با ایران با زبان قدرت صحبت خواهد کرد و بایدن را نیز متهم کرده که در روابط در غرب آسیا، ایران را به اسرائیل ترجیح داده است.
به طور کلی دِسنتیس در ادامه باورهای ناصحیح شایع در زمامداران آمریکایی اعتقاد دارد که دولت ایران میتواند از طریق فشار خارجی بیشتر سرنگون شود. برای این امر نیز سرمایهگذاری روی مخالفان جمهوری اسلامی و گسترش بیشتر شبکههای اجتماعی در ایران، یکی از راهکارهای مورد توجه این نامزد جمهوریخواه است.
شایان ذکر است که این نامزد جمهوریخواه انتخابات ریاستجمهوری آمریکا علیرغم تلاش برای عادیسازی روابط میان رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی، با خانواده قربانیان 11 سپتامپر نیز دیدار کرد.[10] این دیدار از آن رو اهمیت دارد که این خانوادهها منتقد سیاست دولت آمریکا در مورد عربستان سعودی هستند و اعتقاد دارند کاخ سفید باید در مورد نقش اتباع سعودی در حادثه 11 سپتامبر، صریحتر عمل کند.
ادامه تقابل با چین
بهنظر میرسد ادامه سیاست تقابل با چین در حوزههای مختلف- که پشتیبانی دو حزب را در آمریکا دارد- وزن زیادی در سیاستهای این نامزد جمهوریخواه دارد. دسنتیس مانند همه جمهوریخواهان، چین را «تهدید شماره یک ژئوپلیتیکی که آمریکا با آن مواجه است» توصیف کرده است.
وی در مورد حمله احتمالی چین به تایوان مدعی است با تغییر سیاستهای غلط بایدن و استفاده از اهرمهای مختلف قدرت آمریکا، چین را از هرگونه تنش نظامی با تایوان بازخواهد داشت[11] و تغییر وضعیت عادی تجاری میان آمریکا و چین را نیز در دستور کار قرار خواهد داد.[12] این قانون در سال 2000 و برای ترغیب چین برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی توسط کنگره تصویب شده است و دسنتیس تاکید کرده با انجام اقدامات اجرایی لازم موافقت کنگره را برای لغو این قانون جلب خواهد کرد.
گزارهبرگ ستاد انتخاباتی این نامزد جمهوریخواه، تصریح کرده که وی در صورت پیروزی در انتخابات، رسیدگی سرقت مالکیت معنوی توسط چین و ایجاد ممنوعیت هایی برای خرید این کشور از «داراییهای استراتژیک» ایالات متحده را پیگیری خواهد کرد.[13] سیاست اصلی دِسنتیس، تقلیل کشور چین و شهروندان چینی به حزب کمونیست چین و در ادامه تصویب لایحههایی به نام مقابله با نفوذ بدخیم حزب کمونیست چین است. در همین راستا او استفاده از تیکتاک را در مدارس و سرورهای دولتی در فلوریدا ممنوع کرده است.
دِسنتیس همچنین در مقام فرماندار ایالت فلوریدا و در سال 2023، مصوبهای را امضا کرده است که طبق آن اتباع 7 کشور از جمله ایران و چین از خرید آنچه این ایالت «زمینهای حساس» تلقی میکند، منع خواهند شد. این لایحه (SB264) خرید ملک را برای شهروندان روسیه، ایران، چین، کره شمالی، کوبا، ونزوئلا و سوریه محدود میکند و زمینهای کشاورزی و هر زمینی در فاصله 16 کیلومتری پایگاه نظامی یا تاسیسات زیربنایی حساس مثل بنادر، فرودگاهها و سامانههای تصفیه فاضلاب مشمول این قانون ایالتی فلوریدا میشوند.
اگر شهروند یکی از این کشورها از قبل صاحب این نوع املاک باشد، باید آن را ثبت کند و در غیر این صورت با جریمه و مصادره زمین روبرو میشود. هرچند شهروندان چینی در فلوریدا، این قانون را تبعیضآمیز و مغایر با قانون اساسی و ناقض قانون مسکن عادلانه توصیف و علیه آن شکایت کردهاند، اما فرماندار فلوریدا همچنان از موضع خود دفاع میکند. نکته جالب در مورد مواضع دِسنتیس این است که لایحههای مشابهی نیز علیه شهروندان چینی در ایالتهای دیگر که محافظهکارتر از فلوریدا هستند، مانند آرکانزاس و تگزاس پیشنهاد شد؛ اما تاکنون، فقط فلوریدا تنها ایالتی است که چنین لایحهای را تصویب کرده است.
نکته بعدی در مورد سیاستهای این نامزد جمهوریخواه در موضوع چین، اتخاذ نوعی نگاه مبتنی بر جنگ فرهنگی/ هویتی در رقابتهای راهبردی پکن با واشنگتن است. دسنتیس قصد دارد این رقابت را وارد ابعاد ایدئولوژیک و فرهنگی کرده و خود را از رئیسجمهور سابق دونالد ترامپ متمایز کند. او پیش از اعلام نامزدی برای انتخابات ریاستجمهوری، با هدفی دوگانه، یک ماموریت دیپلماتیک در آسیا را آغاز کرد: در ظاهر، تقویت روابط اقتصادی بین فلوریدا و ژاپن، و در اصل، نشان دادن عزم خود برای متحد شدن با متحدان آسیایی آمریکا برای مقابله با چین.
در مجموع میتوان گفت ادامه سیاستهای ترامپ با محافظهکاری بیشتر و تلاش برای تندرو نشان دادن خود نسبت به ترامپ و البته انتقادات جدی از بایدن، وجه اصلی سیاست خارجی دسنتیس در صورت پیروزی خواهد بود. وی متعهد شده است که مسیر عادی سازی روابط میان عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی را تسریع کند و بر سیاست های خصمانه کاخ سفید علیه جمهوری اسلامی ایران و چین بیش از پیش دامن بزند.