«علی قائممقامی» تحلیلگر مسائل ترکیه در تشریح دلایل عادیسازی احتمالی روابط ترکیه و عربستان اظهار کرد: ترکیه تلاش دارد روابط خود با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را دوباره گسترش دهد که بخشی از این عادیسازی روابط، اهداف سیاسی دارد و برخی دیگر از آن اهداف نظامی، اقتصادی و توریستی به همراه خود دارند. آنکارا پس از آنکه روابط قطر با سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس به هم ریخت، به صورت علنی به سمت دوحه متمایل شد و در این راه، ایران هم قطر را همراهی کرد تا مانع از سقوط این کشور شوند. در این میان اخیراً ترکیه با امارات متحده عربی روابط خود را عادی کرده و حتی قراردادهای زیادی میان دو طرف به امضا رسیده است که این موضوع هم بخشی از سیاست جدید اردوغان به حساب میآید.
وی ادامه داد: ترکیه و امارات در گذشته تضادهای زیادی با یکدیگر داشتند؛ تا جایی که اردوغان و مقامات امنیتی – نظامی ترکیه معتقد بودند اماراتیها در کودتای ۱۵ جولای دست داشتند و همچنین در مسأله لیبی هم با یکدیگر تقابل آشکار را تجربه کردند اما حالا به هر ترتیب ابوظبی و آنکارا به سمت یکدیگر آمدند و روابطشان عادی شد. این در حالی است که برخی از احزاب مخالف اردوغان در درون ترکیه معتقدند که رئیسجمهوری کشورشان اساساً به دلیل مشکلات اقتصادی پیش آمده، ترکیه را در اختیار کشورهایی مانند قطر و امارات وسایر دولتهای عربی قرار داده است. مخالفان حزب حاکم معتقدند که اردوغان، ترکیه را به اعراب فروخته است و حتی روابط آنکارا با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را ناسنجیده میدانند؛ چراکه بر اساس اسناد و دادههای موجود، برخی از کارخانههای نظامی و غیرنظامی ترکیه به قطر و امارات واگذار شده که این موضوع، اعتراضهای زیادی را به وجود آورده است.
این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: در این میان اردوغان اعلام کرده که حالا به دنبال عادیسازی روابط ترکیه با کشورهایی مانند عربستان، مصر و حتی اسرائیل است. توجه داشته باشید که روابط ترکیه با اسرائیل بیشتر در محورهای اقتصادی، امنیتی و همچنین حوزه انرژی خلاصه میشود اما احتمال دارد در آیندهای نه چندان دور، آنکارا روابطش را در محور سیاسی با تلآویو عادی کند. بخشی از سناریوی اردوغان برای عادیسازی روابطش با عربستان که اخیراً به آن اشاره کرده جنبه جذب سرمایه خارجی برای ترکیه دارد. در این میان برخی منابع اعلام کردند که مذاکرات برای عادیسازی روابط ترکیه و عربستان ادامه دارد و در این میان ریاض هم چراغ سبز نشان داده است. این نشان میدهد که قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار منتقد سعودی در حال به حاشیه رفتن است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: نکته مهم دیگر این است که ترکیه به دلیل مشکلات اقتصادی به دنبال آن است تا به کشورهای منطقه پناه ببرد و به همین دلیل میبینیم که در منطقه هم تحرکاتی برای ترمیم روابط میان ایران با امارات، عربستان و همچنین سایر کشورها با یکدیگر در حال اتفاق افتادن است؛ تا جایی که ترکیه مجدداً اعلام کرده آماده است تا نظامیان خود را در کشورهای حاشیه خلیجفارس مستقر کند که این یک مسأله مهم به حساب میآید و نشان میدهد بحث خروج آمریکا از منطقه جدی شده است. بر این اساس بدون تردید عادیسازی روابط ترکیه و عربستان را باید در چارچوبهای ذکر شده مورد بررسی قرار داد اما بیشک مسائلی مانند فعالیت اعضای اخوانالمسلمین در ترکیه و همچنین مسائل سیاسی دیگر مورد نظر دو طرف خواهد بود. همچنین باید دید که سعودیها چه میزان سرمایهگذاری خارجی در ترکیه انجام میدهند و این سرمایهگذاری بابت چه موضوعی انجام خواهد شد.