گرچه ریاض و دبی مدعی هستند که سرعت‌یابی و گسترش رقابت ها برای دو کشور زیانبار نیست اما کارشناسان معتقدند که توسعه اقتصادی و موفقیت‌های امارات در جذب سرمایه خارجی و فناوری زنگ خطر را برای عربستان به صدا درآورده است.
روزنامه سوئیسی “نویه تسورشه تسایتونگ” در گزارش مفصلی به رقابت عربستان سعودی با امارات متحده عربی پرداخته و نوشته است: این دو کشور ده‌ها سال راه‌های گوناگونی را در پیش گرفتند؛ عربستان در وهله نخست بر نقشی که به او در جهان عرب واگذار شده بود، یعنی حفاظت از مکه و مدینه و تقویت وهابیت، تمرکز کرده بود و امارات از موقعیت جغرافیایی خود میان آسیا و آفریقا و اروپا بهره می‌برد و آرام آرام به یک مرکز تجاری مهم تبدیل شد.
این گزارش می افزاید؛ به نظر می‌رسد که این “تقسیم کار” به پایان رسیده و “برادر بزرگ‌تر” قصد تغییر راه و روش دارد و با توجه به پایان‌پذیری انرژی فسیلی، می‌خواهد منابع درآمد دیگری برای خود فراهم سازد.
حمله غیرمستقیم به امارات
رایان بوهل که روزنامه سوئیسی وی را کارشناس منطقه خلیج فارس معرفی کرد، می‌گوید: «اصلاحاتی که در عربستان سعودی شکل می‌گیرد یک حمله غیرمستقیم به امارات هم به‌شمار می‌رود.»
در مقابل، ثانی الزیودی وزیر بازرگانی امارات می‌گوید؛ تلاش عربستان در زمینه جذب شرکت‌ها و فناوری خارجی برای کشورش زیانی ندارد و ضمن حمایت از اصلاحات محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان تاکید می‌کند که اقدامات عربستان برای “همه ما سودآور است”.
دویچه وله آلمان نیز گزارش داد؛ چندی پیش خالد الفالح، وزیر بازرگانی و سرمایه‌گذاری عربستان هم رقابت کشورش با امارات را “تکامل” خواند و گفت: «این رقابت، خلاقانه و برای هر دو طرف مفید است؛ زیرا همه از رشد و گشایش دروازه‌ها به روی جهانیان بهره خواهند برد.»
او ضمن بیان این که امارات در زمینه جذب سرمایه و فناوری خارجی پیشگام است، اظهار کرد: “موفقیت و درخشش آنها (اماراتی‌ها) در بسیاری از زمینه‌ها از جمله در زمینه جذب شرکت‌ها از بین نخواهد رفت.”
در سال گذشته میلادی دولت عربستان برای کالاهایی که از مناطق آزاد تجاری وارد می‌شوند تعرفه گمرکی تعیین کرد و از شرکت‌های بازرگانی خارجی فعال در این کشور خواست؛ از سال ۲۰۲۴ دفتر اصلی خود را به عربستان منتقل کنند.
از آنجایی که بیشتر مناطق آزاد تجاری در امارات متحده عربی هستند، صادرات امارات به عربستان ۳۳ درصد کاهش یافت.
در آبان ماه گذشته خالد الفالح اعلام کرد که ۴۴ شرکت جهانی موافقتنامه‌ای برای انتقال دفاتر منطقه‌ای خود به ریاض امضا کرده‌اند.
وزیر سرمایه‌گذاری عربستان افزود که به ۴۰۰ تا ۵۰۰ شرکت بزرگ برای نقل مکان به کشورش چشم دوخته است، “اما در این زمینه سقفی وجود ندارد، هر چه بیشتر بهتر، و این هم به نفع شرکت‌ها و هم به نفع عربستان خواهد بود.”
پیش‌تر خبرگزاری فرانسه گزارش داده بود؛ به سندی دست یافته است که بر مبنای آن عربستان برای شرکت‌های خارجی مالیات صفر درصدی به مدت ۵۰ سال در نظر گرفته است.
چیرگی رقابت بر برادری
روزنامه “نویه تسورشه تسایتونگ” در گزارش خود تاکید می‌کند که “برادری” دو کشور عربی دیگر مثل سابق نیست، بلکه بیش از هر چیز رقابت آنها جلب توجه می‌کند. در این راستا به فعالیت‌های ساره الامیری، وزیر علوم پیشرفته امارات اشاره شده که در تلاش است، راه‌های جدیدی برای جذابیت کشورش کشف کند.
خانم الامیری می‌گوید: نباید تنها به مشکلات و خطرات اندیشید؛ زیرا “هر کس فقط ترس را ببیند، به بهت فرو می‌رود” و قادر نیست راه چاره‌ای پیدا کند. به همین دلیل او از “چالش” سخن می‌گوید؛ زیرا به اعتقاد او “هر چالشی یک شانس است” برای موفقیت.
الامیری که پیش‌تر ریاست رئیس سازمان فضایی امارات را عهده‌دار بود، قصد دارد کشورش را به یک مرکز فناوری مدرن تبدیل کند که برای حفاظت از محیط زیست اهمیت قائل است. برای این منظور او مصمم است از “استارت‌آپ‌هایی” که با این هدف ایجاد شده‌اند حمایت کند.
به عنوان مثال می‌توان به “استارت‌آپ” اسکای کورتس آمریکایی که در کویر ابوظبی گوجه فرنگی می‌کارد، اشاره کرد. به او برای این منظور یک ویزای “طلایی” ده ساله اهدا شده است. کورتس می‌گوید؛ مقامات امارات متوجه شده‌اند که برای موفقیت در آینده باید در این گونه صنایع سرمایه‌گذاری کنند.
اما بعید نیست که بزودی عربستان سعودی نیز به نتیجه مشابهی برسد و در این زمینه هم به رقابت با “برادر” کوچک‌تر خود بپردازد.
