بهگزارش مرکز مطالعات سورین، اندیشکده شورای روابط خارجی مقالهای بهقلم «لیانا فیکس» «کارولین کاپ» منتشر کرد که در آن آمده است:کشور قفقاز جنوبی گرجستان که زمانی بهعنوان الگوی دموکراتیک در میان کشورهای شوروی سابق و یک رهبر در ادغام یورو-آتلانتیک تلقی میشد.
در معرض خطر عقبنشینی دموکراتیک قرار دارد و بهطور بالقوه شانس خود را برای تبدیلشدن به یک نامزد عضویت در اتحادیه اروپا از دست میدهد؛
گرجستان با خطر جدی نفوذ روسیه در کشورش مواجه شده است.
آمریکا و اتحادیه اروپا باید فشار بر قانونگذاران گرجستان را از طریق کمک مالی به گرجستان و تشویق به نامزدی اتحادیه اروپا افزایش دهند تا روند عقبنشینی دموکراتیک و نفوذ شدید روسیه را در این کشور، پیش از انتخابات پارلمانی اکتبر ۲۰۲۴، معکوس کنند.
در غیر این صورت، لغزش گرجستان به سمت مخالف دموکراتیک باعث سابقه خطرناکی در سراسر اروپای شرقی و فراتر از آن میشود.
امیدها برای تحول دموکراتیک موفق در گرجستان بهآرامی محو شده و نگرانیها در مورد افول دموکراتیک آن بعد از حمله روسیه افزایش یافته است.
نظرسنجی انجامشده در ماه مارس ۲۰۲۲، نشان میدهد ۴۱ درصد از مردم گرجستان احساس میکنند که دموکراسی در سال گذشته به قهقرا رفته است.
حزب حاکم کشور، رویای گرجستان، با گسترش کنترل بر نهادهای دولتی، نیروهای امنیتی، تجاوز به جامعه مدنی، رسانههای مستقل، ارتکاب تخلفات انتخاباتی و اعمال وحشتناک دیگر این چنینی بسیار خطرآفرین عمل کرده.
این حزب در سه انتخابات پارلمانی گذشته از سال ۲۰۱۲ تاکنون، عمدتاً به دلیل مخالفت گسترده با رفتار نادرست «میخائیل ساکاشویلی» -رئیسجمهور سابق گرجستان- در سالهای پایانی ریاستجمهوری وی، پیروز شد.
انتظارات برای پاسخگویی بیشتر، شفافیت و نفوذ کمتر الیگارشی در سیاست گرجستان محقق نشده است؛
بنیانگذار رویای گرجستان، «بیدزینا ایوانیشویلی» میلیاردری که ثروت خود را در روسیه به دست آورد، همچنان به اعمال نفوذ سیاسی بیش از حد در گرجستان ادامه میدهد.
حتی اگر دیگر هیچ نقش رسمی نداشته باشد و هدف اصلی او عادیسازی روابط با مسکو بود و او همچنان روابط تجاری خود را با روسیه حفظ میکند.
عقبنشینی دموکراتیک گرجستان مسیر آن را به سمت عضویت در اتحادیه اروپا تضعیف کرده است.
حمله روسیه به گرجستان در سال ۲۰۰۸، حدود ۲۰ درصد از خاک گرجستان را تحت کنترل روسیه قرار داد و افکار عمومی را به نفع اتحادیه اروپا سوق داد.
اتحادیه اروپا مجدداً در دسامبر ۲۰۲۳ به وضعیت نامزدی گرجستان رأی خواهد داد، با این حال، در حالی که ۸۸ درصد مردم گرجستان، از عضویت در اتحادیه اروپا حمایت میکنند، به نظر میرسد گرجستان از هنجارهای دموکراتیک و ارزشهای اتحادیه اروپا در حال دور شدن است.
به طرز متناقضی، میراث جنگ روسیه علیه گرجستان در سال ۲۰۰۸ باعث شده است که رویای گرجستان تنها به دلیل احساس آسیبپذیری و ترس تجاوز روسیه، خود را تا حدودی در اختیار خواستههای روسیه بگزارد.
دولت در زمان جنگ با اوکراین به روسیه اجازه داد تا نفوذ خود را در گرجستان افزایش دهد، این در حالی است که نزدیک به ۹۰ درصد مردم گرجستان از اوکراین حمایت میکنند و اکثریت معتقدند روسیه و پوتین مسئول این جنگ ناعادلانه و غیرانسانی هستند؛
با این حال، دولت نتوانست به تحریمهای غرب علیه روسیه بپیوندد و فاصله خود را با کییف حفظ کرده است،
گرجستان همچنین بهعنوان مسیری برای ورود کالاهای غربی به روسیه در نظر گرفته شده است.
تجارت بین روسیه و گرجستان از زمان حمله روسیه به اوکراین بیش از ۲۰ درصد افزایش یافته است و ترانزیت محموله بین ترکیه و روسیه که مقدار زیادی از آن از طریق گرجستان حمل میشود، طی ۶ ماه اول سال ۲۰۲۲، سه برابر شد.
دولت گرجستان مدعی است بهرغم افزایش این تجارت با روسیه، گرجستان از تحریمهای بینالمللی اعمالشده علیه روسیه تبعیت کرده.
در ماه می ۲۰۲۳، پوتین فرمانی صادر کرد که به گرجستان اجازه میداد بدون ویزا به روسیه سفر کنند و ممنوعیت خطوط هوایی روسیه که پروازهای مستقیم از گرجستان به روسیه را انجام میدادند، لغو کرد.
این امر با انتقاد شدید آمریکا و اتحادیه اروپا و همچنین مردم گرجستان مواجه شد، اما دولت از این اقدام دفاع و استقبال کرد.
آمریکا و اتحادیه اروپا باید برای افزایش فشار بر قانونگذاران گرجستان پیش از رأیگیری دسامبر، در مورد نامزدی این کشور در اتحادیه اروپا و انتخابات پارلمانی اکتبر ۲۰۲۴، با یکدیگر همکاری کنند.
پارلمان اروپا از شورای اروپا خواسته است که ایوانیشویلی را به دلیل نقش او در وخامت روند سیاسی گرجستان تحریم کند و ساکاشویلی را برای خدمترسانی و انجام اقدامات مناسب، از حبس خانگی خود آزاد کند.
آمریکا، چهار قاضی سابق گرجستان را به دلیل فساد و سوء استفاده از قدرت که اعتماد عمومی به قوه قضاییه را تضعیف کرده است، تحریم کرده .
اگر وضعیت داخلی گرجستان بهبود نیابد، اتحادیه اروپا و آمریکا میتوانند کمکهای آتی به گرجستان را مشروط به توقف عقبنشینی دموکراتیک بدانند.
آینده گرجستان فراتر از مرزهای کشور کوچک قفقاز جنوبی است و به ترتیب با جنگ اوکراین و جهان مرتبط است، موفقیت در اوکراین نشان میدهد که آیندهای جایگزین خارج از سایه روسیه امکانپذیر است.
با این حال، شکست دموکراتیک در گرجستان میتواند مصداق دردناکی باشد که حتی کشوری که زمانی بهظاهر برگشتناپذیر در مسیر دموکراسی و یکپارچگی با ناتو بود، میتواند دوباره به سمت خودکامگی فرو رفته و تسلیم نفوذ روسیه شود.