وضع گردشگری ترکیه که با پشت سر گذاشتن دو سال کمرونق به دلیل همهگیری ویروس کرونا بهتدریج رو به بهبودی گذاشته بود، بار دیگر با چالشی جدی روبه رو شده و این بار حمله روسیه به اوکراین آژانس های مسافرتی و تورهای گردشگری را با بحران جدی مواجه کرده است.
یکی از اتحادیه های آژانس مسافرتی ترکیه میگوید: «روسیه و اوکراین، بازار بسیار مهمی برای ما هستند. سال گذشته چهار و نیم میلیون گردشگر روسی و دو میلیون گردشگر اوکراینی به ترکیه سفر کرده بودند». اکنون حملات روسیه به خاک اوکراین باعث شد که بسیاری از روسها و اوکراینیها که از عمده گردشگران مقاصد توریستی ترکیه محسوب میشوند، برنامه سفرشان را لغو کنند و با این کار زیان قابل توجهی برای فعالان این صنعت بر جای بگذارند.
یورو نیوز گزارش داد: صنعت گردشگری ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی ترکیه را شامل میشود و افت قابل توجه ارزش لیر و افزایش نرخ تورم در این کشور، امید بسیاری وجود داشت که با احیای تدریجی فعالیتها در این صنعت، رونق به بازار کسب و کارهای خرد و کلان این کشور بازگردد.
آمارهای وزارت گردشگری ترکیه نیز حاکی از آن است که روسها و اوکراینیها بیش از یک چهارم گردشگرانی را تشکیل میدهند که سال گذشته وارد ترکیه شده بودند و معمولاً نیز سواحل فیروزهای مدیترانه و دریای اژه را برای گذراندن دوران تعطیلات انتخاب میکردند.
وضعیت برای آن دسته از آژانسهای مسافرتی که با روسیه و اوکراین کار میکردند نیز بسیار بغرنج است. اسماعیل یتمن، مسئول یکی از این آژانسها میگوید تحریمهای غرب نیز ضرر زیادی به او زده است.
او به خبرگزاری فرانسه میگوید: «آژانسهای مسافرتی مانند آژانس من که با روسیه کار میکنند، در حال حاضر واقعاً مشکل دارند. با توجه به وضع تحریمهای اقتصادی غرب علیه این کشور، افت ارزش روبل و تحریم بانکها، و با در نظر گرفتن مبلغی که من به عنوان پیش پرداخت به هتلها داده بودم، اکنون زیان من بیش از ۱۲ هزار دلار است.»
اسماعیل یتمن میگوید: «قرار بود تا دو ماه دیگر یک گروه از گردشگران روسی وارد ترکیه شوند، اما ما به دلیل تحریم بانکها نتوانستیم پول را دریافت کنیم، بنابراین این سفر لغو شد آنهم در حالیکه قبلا هزینه هتلها را پرداخت کرده بودیم.»
ترکیه پیش از این نیز به دلیل همسایگی با سوریه و عراق و درگیریهایی که در این کشورها وجود داشت، آسیبهای زیادی دیده بود.
دو زن فروشنده در یک فرش فروشی در استانبول میگویند: «وقتی جنگ در عراق و سپس در سوریه شروع شد، گردشگران اروپایی و آمریکایی دیگر به اینجا نیامدند. آنها فکر میکردند که ما خیلی به مناطق درگیری نزدیک هستیم. اکنون هم وقتی خارجیها به نقشه نگاه میکنند، دریای سیاه را در همسایگی ما میبینند و با خودشان میگویند که چرا باید با سفر به این کشور خطر کنیم؟
دویچه وله نیز گزارش داد: کاهش شدید ارزش پول ملی ترکیه، لیر، در سال گذشته و افزایش تورم به بیش از ۵۰ درصد در ماه فوریه میلادی (نیمه بهمن تا نیمه اسفند) باعث شده بود تا اقتصاد ترکیه به شدت به درآمدهای حاصل از گردشگری نیاز داشته باشد.
اکنون اما با شروع جنگ در اوکراین، صنعت گردشگری ترکیه از گردشگران روسی و اوکراینی محروم شده است.
یکی از مدیران اژانس مسافری به عنوان مثال میگوید: «قرار بود گروهی از گردشگران تا دو ماه دیگر وارد ترکیه شوند اما به دلیل تحریم سوئیفت [روسیه]، ما نتوانستیم پولی از آنها دریافت کنیم و از این رو، کل برنامه لغو شد. اما ما قبلا هزینه هتلها را پرداخت کرده بودیم».
روسیه به دلیل حمله به اوکراین، با تحریمهای گسترده جهانی مواجه شده و از جمله آنها، شمار زیادی از بانکهای مهم روسیه، از سیستم پرداخت بینالمللی سوئیفت حذف شدهاند. ترکیه علیرغم عضویت در ناتو، روسیه را تحریم نکرده و برخلاف بسیاری از کشورهای دیگر، حریم هوایی خود را به روی هواپیماهای روسی نبسته است.
نگرانی گردشگران درباره امنیت ترکیه
صنعت گردشگری ترکیه از حملات تروریستی متعدد در سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ میلادی و همچنین ناامنیهای سالهای اخیر در دو کشور همسایه، یعنی سوریه و عراق، آسیب فراوانی دیده بود. با این حال، گردشگری ترکیه پیش از همهگیری ویروس کرونا، کمکم رو به بهبودی و پیشرفت قرار گرفته بود.
یکی از شهروندان ترکیه به خبرگزاری فرانسه میگوید: «با شروع جنگ در عراق و سپس در سوریه، گردشگران اروپایی و آمریکایی تمایلی برای سفر به ترکیه نداشتند چرا که فکر میکردند، ترکیه در نزدیکی مناطق ناامن قرار دارد».به گفته او، گردشگران به نقشه نگاه میکنند و با خود میگویند که ”چرا باید ریسک کنیم؟”