تحلیلگران میگویند که تصمیم چین برای پیوستن به گفتگوهای بینالمللی صلح در عربستان سعودی جهت پایاندادن به جنگ اوکراین، نشاندهنده تغییرات احتمالی در رویکرد پکن است، اما نه یک چرخش در حمایت از مسکو.
یون سان، مدیر برنامه چین در اندیشکده مرکز استیمسن واشنگتن در این باره گفت: «حرکت پکن به سمت تحقق صلح افزایش یافته، اما همچنین میداند که در حال حاضر بعید است که ابتکار صلحش توسط غرب مورد استقبال قرار گیرد. پکن نمیخواهد در طرح صلحهای کشورهای غیرغربی دیگر غایب باشد».
وزارت امور خارجه چین در روز جمعه اعلام کرد که لی هوی، فرستاده صلح این کشور به مقامات ارشد حدود ۴۰ کشور در جده میپیوندد تا در مذاکراتی که نمایندگان اوکراین و غربی امیدوارند پایههای یک راهحل نهایی برای پایاندادن به جنگ را تشکیل دهند، شرکت کند.
آخرین اقدام پکن در صحنه دیپلماسی جهانی در حالی صورت میگیرد که شی جینپینگ با مسائل داخلی زیادی دستوپنجه نرم میکند، از جمله جایگزینی غیرقابلتوضیح چین گانگ (وزیر امور خارجه سابق چین) در ماه گذشته، جایگزینی ناگهانی بالاترین مقام ارشد نیروی موشکی ارتش آزادیبخش خلق و عمیقترشدن مشکلات دومین اقتصاد بزرگ جهان.
چین علیرغم مطرحکردن ابتکار ۱۲ مادهای خود برای صلح، در مذاکرات کپنهاگ در اواخر ژوئن شرکت نکرد.
مانور پیچیده
از زمانی که پوتین دستور حمله به اوکراین را صادر کرد، پکن روابط نزدیک اقتصادی و دیپلماتیک خود با روسیه را حفظ کرده و نیروهای غربی به رهبری ایالات متحده را متهم کرده است که با ارائه تسلیحات و حمایت از اوکراین به دنبال طولانیکردن درگیری هستند. به گفته رسانههای اوکراینی، دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین حضور لی را یک «پیشرفت قابل توجه» خواند.
پکن همچنین به دنبال نزدیککردن عربستان سعودی به خود بوده که بخشی از کشورهای غیرمتعهد نیمکره جنوبی جهان است؛ گروهی که چین مشتاق رهبری آن است.
شن دینگلی، محقق روابط بینالملل مستقر در شانگهای گفت که در نهایت، روسیه «مسلماً شکست خواهد خورد»، بنابراین چین باید به دنبال همکاری بینالمللی باشد و در عین حال فروپاشی روسیه را تسریع نکند. شن گفت: «ما میتوانیم نظرات متفاوتی را مطرح کرده و همچنین میتوانیم پیشنهادهایی را برای پیشبرد حلوفصل سیاسی مشکلات ارائه کنیم».
در حالی که این اقدام چین برای وجهه این کشور خوب بود، لی مینگجیانگ، تحلیلگر مستقر در سنگاپور گفت که پکن به دنبال تنظیم دقیق مواضع خود خواهد بود. لی، دانشیار روابط بینالملل در دانشکده مطالعات بینالمللی اس. راجاراتنام گفت: «این کشور میخواهد درک بهتری از مواضع دیگران داشته و احتمالاً در تلاش است تا مانورپذیری و تطبیقپذیری خود را حفظ کند».
این تکامل در حالی در جریان است که برخی تحلیلگران تشدید نگرانی چینیها متوجه ماهیت طولانی جنگ شده و شاهد بمباران اخیر روسیه علیه بنادر غلات اوکراین بودهاند که در محمولههای صادرکننده بزرگ غلات جهان که قبلاً مصونیت داشت، اخلال وارد کرده است. گنگ شوانگ، معاون نماینده دائم چین در سازمان ملل در ۲۶ ژوئن به شورای امنیت گفت که هیئت او عمیقاً از به پایان نرسیدن جنگ نگرانند.
موریتز رودولف، محقق دانشکده حقوق دانشگاه ییل گفت: «اکنون وضعیت مانوردهی پکن پیچیدهتر شده است، زیرا تشدید جنگ مستقیماً بر منافع اقتصادی و سیاسی آن تأثیر میگذارد».
منبع: اکوایران به نقل از رویترز