الوقت- هنوز مشخص نیست که چه کسی دو پهپاد را که روز چهارشنبه گذشته به کاخ کرملین برخورد کرد، به پرواز درآورد . طیف وسیعی از احتمالات وجود دارد: اوکراینی هایی که از داخل روسیه برای دولت کیف کار می‌کنند؛ گروه‌های طرفدار اوکراین و ضد پوتین، مانند افرادی که گمان می‌رود دریا دوگینا، دختر الکساندر دوگین ملی‌گرای روس را تابستان سال گذشته کشته‌اند؛ و یا آنگونه که غربی‌ها مدعی هستند خود پوتین با دست زدن به یک عملیات پرچم دروغین.
در حال حاضر پاسخ قطعی و مورد اجماعی درباره این رویداد وجود ندارد اما چیزی که ما می دانیم این است که روایت روسها بویژه با توجه به اصرار مسکو بر برنامه‌ریزی و تدارک این حمله از سوی کاخ سفید می‌تواند تغییرات مهمی در صحنه معادلات استراتژیک جنگ بوجود آورد. در واقع اکنون مهمترین جنبه واقعه این نیست که چه کسی آنها را به پرواز درآورده است بلکه مهمترین جنبه قضیه آن است که کرملین چه برداشتی داشته و چه واکنشی خواهد داشت؟ موضوعی که موجب شده تا مقامات آمریکای سراسیمه از هرگونه دست داشتن در قضیه سرباز بزنند به صورتی که جان کربی هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی آمریکا روز پنجشنبه در گفتگو با رادیو MSNBC گفت: “می توانم به شما اطمینان دهم که ایالات متحده هیچ دخالتی در آن نداشته است. هر چه بود ما نبودیم.”
تلاش برای ترور رهبران سیاسی دشمنان موضوعی است که شاید هدفی بدیهی در جنگ‌ها به نظر برسد اما در واقع اینگونه نیست و ترور رهبران سیاسی همواره تبعات مهمی در پی دارد که اقدام به این کار حتما باید با بررسی دقیق جوانب مختلف موضوع صورت گیرد علی‌الخصوص ترور رهبر سرشناس یکی از قدرتمندترین کشورهای جهان که دارای سلاح هسته‌ای است.
بنابراین اکنون پیرامون طراحی نقشه ترور پوتین این پرسش‌ها مطرح می‌شود که برنامه‌ریزان این حمله در مورد واکنش‌های احتمالی مسکو به ترور پوتین و تأثیرات آن بر صحنه جنگ چه پیشینی‌هایی کرده‌اند؟ و دوم اینکه طراحان این حمله آیا برآوردی از نتایج شکست در این حمله داشته‌اند یا خیر؟ و اینکه از پاسخ به این سوالات چه سناریویی بیش از همه خودنمایی می‌کند؟
آیا با کنار رفتن پوتین جنگ پایان می‌یابد؟
به طور حتم اقدام به نقشه ترور پوتین فارغ از توانمندی اوکراین و یا آمریکا در اجرای آن، باید با چشم‌اندازی درباره تأثیر آن بر کارزار نظامی روسیه در اوکراین گرفته شود. برداشت خوشبینانه برای کیف و غرب می‌تواند این باشد که پس از ترور پوتین میان رهبران جدید و نظام تصمیم‌گیری روسیه در مورد تداوم جنگ و اهداف استراتژیک آن ایجاد اختلاف شود و در نتیجه وضعیت سیاسی متشنج نهایتاً تأثیرات منفی خود را بر ماشین جنگی روسیه و قدرت چانه‌زنی بر روی میز مذاکره بر جای بگذارد.
این تصور بسیار دور از واقعیت است زیرا علاوه بر اینکه در حال حاضر اکثر رهبران سیاسی و احزاب مختلف روسی با خطوط کلی استراتژی پوتین در اوکراین همسو و هم نظرند، حتی نظرسنجی های منتشر شده توسط رسانه‌های غربی نشان می دهد که اکثریت شهروندان روسیه نیز از جنگ در اوکراین حمایت می کنند. برای مثال مجله معروف تایمز آگوست 2022 با ارجاع به نتایج نظرسنجی موسهه لوادا سنتر نوشت چیزی که به نظر می رسد تغییر نکرده است، افکار عمومی روسیه است که بیش از سه چهارم آنها از “عملیات ویژه نظامی ” در اوکراین حمایت می کنند و محبوبیت پوتین نیز به همین ترتیب بالاست و 83 درصد است.
بنابراین واضح است که مسئله جنگ در اوکراین برای سیاستمداران، هیئت حاکمه و افکار عمومی روسیه مسئله ای فراحزبی و ملی است و تصمیمی قائم به شخص نیست و حتی با وجود کنار رفتن پوتین خبری از شکاف سیاسی گسترده در مورد اهداف استراتژیک جنگ و تضعیف قابل ملاحظه کارزار نظامی روسیه نخواهد بود.
بالا گرفتن احتمال کشتن زلنسکی
یکی دیگر تأثیرات محتمل طراحی ترور پوتین، دست زدن به اقدام متقابل و قرار گرفتن گزینه حذف فیزیکی زلنسکی در لیست اهداف نظامی مسکو می‌باشد. پس از حادثه روز چهارشنبه گذشته، دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه گفت: «هیچ گزینه دیگری جز حذف فیزیکی ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین و دار و دسته‌اش باقی نمانده است».
این در حالی است که روسها بارها اعلام کرده بودند که تصمیمی برای کشتن زلنسکی وجود نداردو حتی پیشتر نفتالی بنت نخست‌وزیر پیشین رژیم صهیونیستی در بهمن‌ماه سال گذشته مدعی شد که در جریان دیدار از مسکو در اوایل جنگ اوکراین، پویتن به او اطمینان داده که با وجود آگاهی از مکان اختفای ولادیمیر زلنسکی، اما قصدی برای حذف فیزیکی او ندارد.
این وضعیت اکنون موجب می‌شود تا زلنسکی با احتیاط بسیار بالایی در داخل خاک اوکراین رفت و آمد کند و یا حتی تصمیم به سپری کردن زمان‌های بیشتری در بیرون از کشور داشته باشد.
گسترش حملات روسیه و تشدید شکاف داخلی در کیف
از بعدی دیگر تشدید تنش و گسترش دامنه منازعه به بخش‌های بیشتری از خاک اوکراین و حتی بیرون از اوکراین احتمالی است که ناظران بین المللی از آن یاد می‌کنند. تنها یک روز پس از افشای حمله پهبادی روسها حملات گسترده‌ای را علیه زیرساخت‌های نظامی و اقتصادی اوکراین تدارک دیدند و از تشدید این حملات طی روزها و هفته‌های آینده خبر می‌دهند. این در حالی است که هم اکنون نیز نابودی زیرساخت‌ها و سایر هزینه‌های انسانی و مادی هنگفت جنگ نارضایتی و انتقادات بسیاری نسبت به سیاست کیف و دولت‌های غربی حامی آن در پی داشته است که با وجود نبودن هیچ چشم‌اندازی از شکست روسیه همچنان بر عدم پذیرش طرح‌های مختلف صلح اصرار دارند. حتی انتقاد فزاینده شهروندان کشورهای اروپایی و آمریکا از هزینه‌های سرسام آور جنگ اوکراین که بر دوش مالیات‌دهندگان این کشورها تحمیل شده است دستاویزی برای احزاب مخالف در این کشورها شده که شعار در پیش گرفتن سیاست‌های واقع‌بینانه تر برای پایان دادن به جنگ در صورت کسب قدرت می‌دهند.
طبیعتاً اکنون نیز که طراحی طرح ناپخته ترور پوتین ناکام مانده و روسیه بهانه‌ای برای تشدید حملات به اوکراین پیدا کرده است نارضایتی بویژه در داخل ارتش از زلنسکی افزایش خواهد یافت و امکان سناریوهای کنار زدن او از قدرت محتملتر از گذشته به نظر می‌رسد.
سناریوی محتمل
از مجموع آنچه به عنوان تأثیرات اقدام به ترور پوتین گفته شد سناریویی که بیش از همه خودنمایی می‌کند این است که استراتژیست‌های کاخ سفید با در دست داشتن برآورد سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی در مورد ناتوانی کیف در شکست روسیه در جنگ به دنبال راهی برای جایگزینی تصویر پیروزی کم‌‌رمق مسکو از طریق مذاکرات سیاسی بر واقعیت پیروزی گسترده در میدان نظامی هستند. در این فرآیند مشخصاٌ کنار زدن زلنسکی هم می‌تواند تصویر روسیه را در نزد افکار عمومی جهانی بیش از پیش خدشه دار کند و هم گره مذاکره در کیف نیز گشوده می‌شود.
